Etopozyd – Wikipedia, wolna encyklopedia

Etopozyd
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	(5R,5aR,8aR,9S)-9-[[4,6-O[(R)-etylideno]-β-D-glukopiranozyl]oksy]-5-(4-hydroksy-3,5-dimetoksyfenylo)-5,8,8a,9-tetrahydroizobenzofuro[5,6-f][1,3]benzodioksol-6(5aH)-on
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	Etoposidum
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C29H32O13
Masa molowa	588,56 g/mol
Wygląd	biały lub prawie biały, krystaliczny proszek
	Identyfikacja
Numer CAS	33419-42-0
PubChem	36462
DrugBank	DB00773
SMILES
	CC1OCC2C(O1)C(C(C(O2)OC3C4COC(=O)C4C(C5=CC6=C(C=C35)OCO6)C7=CC(=C(C(=C7)OC)O)OC)O)O
InChI
	InChI=1S/C29H32O13/c1-11-36-9-20-27(40-11)24(31)25(32)29(41-20)42-26-14-7-17-16(38-10-39-17)6-13(14)21(22-15(26)8-37-28(22)33)12-4-18(34-2)23(30)19(5-12)35-3/h4-7,11,15,20-22,24-27,29-32H,8-10H2,1-3H3/t11-,15+,20-,21-,22+,24-,25-,26-,27-,29+/m1/s1
	InChIKey
	VJJPUSNTGOMMGY-MRVIYFEKSA-N
Właściwości
	Rozpuszczalność w wodzie
	58,7 mg/l
	w innych rozpuszczalnikach
	metanol: dość trudno; etanol: trudno; chlorek metylenu: trudno; DMSO: 30 g/l
Temperatura topnienia	236–251 °C
logP	0,6
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Zwroty H	H302, H350
Zwroty P	P201, P308+P313
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
	Toksyczny; (T)
Zwroty R	R45, R22
Zwroty S	S45, S53
Numer RTECS	KC0190000
Dawka śmiertelna	LD50 15,07 mg/kg (mysz, dożylnie)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	L01 CB01
Farmakokinetyka
Działanie	przeciwnowotworowe
Okres półtrwania	4–12 h
Wiązanie z białkami; osocza i tkanek	97%
Metabolizm	wątrobowy
Wydalanie	z moczem
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	doustnie, dożylnie
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Etopozyd (łac. Etoposidum) – półsyntetyczna pochodna podofilotoksyny o działaniu cytostatycznym. Należy do leków fazowo-specyficznych (działa w interfazie). Jego mechanizm działania nie jest do końca poznany. Wiadomo, że działanie etopozydu opiera się na następujących mechanizmach: zrywanie jednoniciowego i dwuniciowego DNA, hamowanie topoizomerazy II, tworzenie wolnych rodników oraz hamowanie wbudowywania tymidyny do DNA.

Zastosowanie

ostre białaczki
ziarnica złośliwa i chłoniaki nieziarnicze
rak jądra
drobnokomórkowy rak płuc
rak jajnika
rak kory nadnerczy
siatkówczak

Działania niepożądane

supresja szpiku
nudności i wymioty (o lekkim lub średnim nasileniu)
skurcz oskrzeli
zapalenie błon śluzowych
uczucie niesmaku w ustach
łysienie (u 50% pacjentów)
wtórne białaczki

Drogi podania i dawkowanie

Etopozyd najczęściej podawany jest dożylnie we wlewie trwającym około 2 h lub doustnie (kapsułki).

Preparaty

Etoposide – Ebewe, Lastet, Vepesid

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .
↑ ^a ^b Etopozyd (nr E1383) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
↑ ^a ^b Etoposide, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00773 (ang.).
↑ Etoposide, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-08-10] (ang.).

Bibliografia

Jan Kazimierz (-1997) Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska, Robert Adamowicz: Leki współczesnej terapii. Warszawa: Split Trading, 2005, s. 261. ISBN 83-85632-82-4.
Farmakologia: podstawy farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy pod redakcją Wojciecha Kostowskiego i Zbigniewa S. Hermana. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 434. ISBN 978-83-200-3725-8. (tom II)

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[FP8-1] Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .

[SA-2] Etopozyd (nr E1383) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.

[DB-3] Etoposide, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00773 (ang.).

[4] Etoposide, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-08-10] (ang.).

[1]

[3]

[2]

[4]