French
DeutschJan Leśniak – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 pułkownik dyplomowany piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia | 21 listopada 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
            | |
.png){kind=small}
Jan Leśniak[1] (ur. 21 listopada 1898 w Wampierzowie, zm. 15 kwietnia 1976 w Wiedniu) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jan Leśniak urodził się w Wampierzowie niedaleko Gorlic w majątku hr. Skarbka. Był absolwentem cesarsko-królewskiego Gimnazjum w Gorlicach. W 1917 został powołany do armii austro-węgierskiej. Natychmiast po demobilizacji wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego, otrzymując przydział do 16 pułku piechoty i z tym pułkiem uczestniczył w wojnie z bolszewikami. Podczas zdobywania okopów nieprzyjacielskich pod Berezyną został ciężko ranny.
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 1889. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 16 pułk piechoty w Tarnowie[2][3]. Później został przeniesiony do 9 pułku piechoty Legionów stacjonującego w Zamościu[4], a w 1923 do Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie, gdzie pełnił obowiązki adiutanta[5][6]. Został awansowany na stopień kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1928[7]. W latach 1930–1932 był słuchaczem XI Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie[8]. Z dniem 1 listopada 1932, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, przydzielony został do Komisji Doświadczalnej Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. Następnie pełnił służbę w 58 pułku piechoty wielkopolskiej w Poznaniu. Następnie został przydzielony do Oddziału II Sztabu Głównego, gdzie był najpierw referentem, a od 1937 kierownikiem Samodzielnego Referatu Ewidencyjnego „Niemcy”. Uchodził za czołowego specjalistę do spraw związanych z koncentracją sił i planów Wehrmachtu. Wiosną 1936 roku razem z kpt. dypl. Władysławem Steblikiem został przydzielony do zespołu opracowującego studium „Niemcy”, dotyczącego zbrojeń III Rzeszy. Z dniem 1 maja 1939 roku został przeniesiony do dyspozycji szefa Sztabu Głównego na czas nieokreślony.
Ewakuowany ze Sztabem Naczelnego Wodza najpierw do Brześcia, potem przez Kołomyję do Rumunii. Szybko opuścił obóz i dostał się do Constanzy, skąd drogą morską przewieziony został przez Francuzów do Marsylii (20 października 1939 roku), by w kilka dni później w Sztabie Naczelnego Wodza kontynuować poprzednie obowiązki. Po upadku Francji i przetransportowaniu do Anglii nadal pełnił swą funkcję aż do grudnia 1941 roku kiedy to został mianowany dowódcą 2 batalionu strzelców tzw. „kratkowanych lwiątek” stacjonującego wówczas w Cupar w Szkocji. Zmienił na tym stanowisku dotychczasowego dowódcę płka Bronisława Chruściela. Po odbyciu rocznego stażu liniowego powrócił do Londynu do pracy sztabowej, gdzie pozostał do zakończenia wojny. Posiadając wybitne zdolności do pisania i przemawiania, wielokrotnie na falach BBC (pod pseudonimem) wygłaszał przemówienia kierowane do narodu. Po demobilizacji został przeniesiony do polskiej sekcji łącznikowej przy Naczelnym Dowództwie Alianckich Sił Ekspedycyjnych w Europie, w której był najpierw zastępcą, a później szefem komórki we Frankfurcie. Jego głównym zajęciem była wówczas pomoc tysiącom polskich obywateli pozostających w Niemczech (więźniowie obozów i ofiary przymusowych robót).
W 1947 powrócił do Londynu i po odejściu z P.R.C.(Polish Resettlement Corp – Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia) do życia cywilnego podjął zarobkowo pracę zegarmistrza, wykorzystując swoje uzdolnienie, które dotychczas traktował jako hobby. Powtórnie wyjechał do Frankfurtu w 1953 roku i rozpoczął prace kontraktową dla Departamentu Stanu USA. W 1962, po osiągnięciu wieku emerytalnego, powrócił do Londynu i zajął się pracą społeczną w stowarzyszeniach kombatanckich. M.in. brał aktywny udział w życiu Koła Byłych Żołnierzy 2 Baonu Grenadierów „Kratkowane Lwiątka”, uczestnicząc w zjazdach koła i pisząc do wydawanego przez nich kwartalnika „Wiadomości”.
Zmarł 15 kwietnia 1976 po krótkim pobycie w szpitalu, do którego trafił w wyniku wypadku drogowego w Wels w Austrii, w drodze powrotnej z podróży do Włoch.
Jego żoną została Maria z Emeryków, 1. v. Czajkowska (1902–1987), komendantka Pomocniczej Służby Wojskowej Kobiet, pułkownik PSZ[9], która po jego śmierci z myślą o przeniesieniu i pochówku jego prochów oraz w przyszłości własnych, w latach 70. była inicjatorkę stworzenia krypt wybudowanych przy kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie[10].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[potrzebny przypis][11]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1975)[12]
- Krzyż Walecznych (1921)[13][14]
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
- Srebrny Krzyż Zasługi (2 marca 1925)[15]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[16]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[16]
- Odznaka za Rany i Kontuzje[16]
- Order Legii Honorowej (Francja)
- Order Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania)
- Krzyż Kawalerski Orderu Świętego Sawy (Jugosławia, przed 1928)
- Brązowa Gwiazda (USA)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W ewidencji wojskowej II Rzeczypospolitej był określany jako Jan II Leśniak.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 104.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 438.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 149.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 143, 380, 1368.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 140.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 224.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 65, 800.
- ↑ Tadeusz Kryska-Karski, ks. Stanisław Świerczyński, gen. bryg. Klemens Rudnicki, Adela Bilek, Zygmunt Szadkowski: Pogrzeb płk. Marii Leśniakowej. polskieradio.pl, 1987-03-26. [dostęp 2017-06-17].
- ↑ Maria C. Leśniakowa. Listy do redakcji. „Wiadomości”, s. 4, Nr 43 (1699) z 22 października 1978.
- ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z 1976, a zatem z roku śmierci Jana Leśniaka, w wydaniu zawierającym zbiorczo odznaczenia w tym roku, nie wymienił tej osoby jako odznaczonej Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, zob. Komunikat o nadaniu Krzyża Zasługi. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 23, Nr 6 z 31 grudnia 1976.
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 2, s. 9, 31 grudnia 1975.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2104 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 43, s. 1753).
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 podał odznaczenie dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Późniejsze wydania Roczników Oficerskich (1924, 1928, 1932), wskazywały jednorazowe odznaczenie Krzyżem Walecznych.
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 62, poz. 234 „za zasługi, położone w dziedzinie wyszkolenia armji Rzeczypospolitej Polskiej”.
- ↑ a b c Na podstawie fotografii [1].
![[1]](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d8/Jan_Le%C5%9Bniak.jpg){kind=link}
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Wiadomości/Wiadomosci-Wypad, Pismo Koła 2 Baonu Grenadierów „Kratkowane Lwiątka” (w późniejszym czasie ... i Komandosów). Kwartalnik wydawany w latach 1962–1996 w Edynburgu na prawach rękopisu. Numer 57, czerwiec 1976, s. 1–2.