French
DeutschKarta tytułowa – Wikipedia, wolna encyklopedia
Karta tytułowa – karta umieszczona na początku książki, zawierająca podstawowe informacje o tytule, autorze, wydawcy i dacie wydania danej publikacji
Opis
[edytuj | edytuj kod]Karta tytułowa zawiera zazwyczaj: imiona i nazwiska autorów, głównych współtwórców publikacji (np. tłumaczy lub ilustratorów), tytuł, podtytuł, drukarza w drukach pochodzących z XVI-XVIII w. (starodruki), nazwę wydawcy lub tzw. sygnet wydawniczy, miejsce i rok wydania[1].
Na karcie tytułowej najmocniej powinien być wyeksponowany tytuł publikacji, słabiej autor, a jeszcze słabiej pozostałe elementy. Nazwiska autorów podaje się zasadniczo w kolejności alfabetycznej, chyba że sami ustalą inną kolejność (m.in. w zależności od wkładu pracy lub autorytetu w danej dziedzinie).
Zgodnie z normą PN-N-01222:1978 Kompozycja wydawnicza książki mogą książka może posiadać główną stronę tytułową, substytut strony tytułowej, która zastępuje główną i jest na niej podany tytuł oraz preliminaria którymi są karty tytułowe lub substytut strony tytułowej oraz wszystkie karty ją poprzedzające[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze druki nie posiadały kart tytułowych. Tytuł znajdował się na początku lub na końcu tekstu, bardzo często w formule „incipit” lub „explicit”, bądź też w tzw. kolofonie. W 1464 r. Ulrich Zell drukarz z Kolonii zapoczątkował umieszczanie tytułu na odwrocie pierwszej karty. Z biegiem czasu na pierwszej stronie zaczęto dawać również krótki tytuł składający się z dwóch, bądź trzech wyrazów[2]. Wszystkie elementy do karty tytułowej wprowadził już w „Calendarium” Regimontana z 1476 drukarz wenecki Erhard Ratdolt[2].
Pierwszą kartę tytułową w układzie najbardziej zbliżonym do współczesnego złożył w 1500 r. drukarz lipski Wolfgang Stöckel w wydanym dla Jana Hallera dziele Jana z Głogowa Exercitium super omnes tractatus Parvorum logicalium Petri Hispani[3][2]. W starodrukach na karcie tytułowej bardzo często występują drzeworytowe bądź miedziorytowe reprodukcje. W czasach nowożytnych na karcie tytułowej umieszczano także: nazwisko tłumacza, redaktora, kolejność wydania, bardzo często liczbę rycin i map, numer tomu.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Małgorzata Stanula, Polskie normy w zakresie opisu bibliograficznego dokumentów, „FIDES - Biuletyn Bibliotek Kościelnych” (1), 1998, s. 103–105.
- ↑ a b c Graficzne wyposażenie druków piętnastowiecznych, [w:] Beata Gryzio, Drukowane piękno, Gdańsk: Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska, 2019, s. 11–23, ISBN 978-83-948655-0-4.
- ↑ Jerzy Samuel Bandtkie, Historya drukarń krakowskich od zaprowadzenia druków do tego miasta aż do czasów naszych: wiadomością o wynalezieniu sztuki drukarskiey poprzedzona, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1815, s. 219 [dostęp 2021-01-15] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Karta tytułowa, [w:] Encyklopedia Wiedzy o Książce, pod red. A. Birkenmajera, B. Kocowskiego, J. Trzynadlowskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków 1971, k. 1112-1113.
