Polonia Bydgoszcz (żużel) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Polonia Bydgoszcz
Pełna nazwa

Żużlowy Klub Sportowy Polonia Bydgoszcz Spółka Akcyjna

Przydomek

Gryfy

Barwy

       
biało-czerwone[a]

Data założenia

14 maja 1920 (klub)
22 maja 1946 (sekcja)

Debiut w najwyższej lidze

20 maja 1951

Liga

2. Ekstraliga

Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Siedziba

Bydgoszcz

Adres

ul. Sportowa 2
85-091 Bydgoszcz

Stadion

Stadion Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego

Prezes

Jerzy Kanclerz[1]

Menedżer

Krzysztof Kanclerz[1]

Trener

Tomasz Bajerski[2]

Strona internetowa
Zawodnicy Polonii Bydgoszcz w 2010 roku

Polonia Bydgoszcz, pełna nazwa: Żużlowy Klub Sportowy Polonia Bydgoszcz Spółka Akcyjna (występuje pod nazwą Abramczyk Polonia Bydgoszcz) – polski klub żużlowy z siedzibą w Bydgoszczy. 7-krotny drużynowy mistrz Polski.

Klub jest kontynuatorem tradycji Klubu Sportowego „Polonia”, który powstał 14 maja 1920 roku, a po II wojnie światowej został reaktywowany w 1945 roku.

Sekcja motocyklowa w Bydgoskim Klubie Sportowym „Polonia” powstała 22 maja 1946 roku. W 1949 roku sekcje BKS-u i cały ich majątek wraz z częścią zawodników przekazano Zrzeszeniu Sportowemu „Gwardia”. Było to efektem dekretu wydanego przez władze państwowe na przełomie 1948 i 1949 roku, który mówił o przystąpieniu klubów sportowych do zrzeszeń. Zarząd Polonii zmuszony był rozwiązać klub, co nastąpiło w lutym 1949 roku.

24 maja 1957 na fali popaździernikowej odwilży władze zezwoliły na reaktywację Polonii, pod warunkiem fuzji z Gwardią. Klub przemianowano wówczas na Milicyjny Klub Sportowy „Polonia”. Funkcjonował on jako milicyjny do 1990 roku, natomiast do końca sezonu 2003 działał jako jedna z sekcji wielosekcyjnego BKS „Polonia”, który następnie został rozwiązany.

20 października 2003 roku powstało Bydgoskie Towarzystwo Żużlowe „Polonia”, które startowało w lidze w latach 2004–2006, zajmując – za zgodą władz PZM, miejsce dotychczasowego klubu w najwyższej klasie rozgrywkowej. Od 2007 roku, po powstaniu ligi zawodowej, zgodnie z przepisami klub w najwyższej klasie rozgrywkowej musiał funkcjonować jako spółka akcyjna, w związku z czym BTŻ „Polonia” wraz z Miastem Bydgoszcz powołała 27 października 2006 roku spółkę Żużlowy Klub Sportowy „Polonia Bydgoszcz” S.A., która od sezonu 2007 występuje w rozgrywkach ligowych.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Czasy przed i powojenne

[edytuj | edytuj kod]

Polonia Bydgoszcz powstała jeszcze przed II wojną światową, 14 maja 1920 roku jako Klub Sportowy „Polonia”, bez posiadania do 1939 roku sekcji żużlowej. W międzywojennej Bydgoszczy istniały dwa kluby żużlowo-motocyklowe – Klub Motocyklistów Bydgoszcz powstały w 1925 roku oraz Klub Motocyklistów Związku Strzeleckiego. Pierwsze zawody żużlowe w grodzie nad Brdą odbyły się w 1930 roku. W 1935 roku mistrzem Polski został zawodnik miejscowego KMB Jan Witkowski. Po II wojnie światowej nie udało się reaktywować klubów przedwojennych, bowiem KMB był klubem „burżuazyjnym”, a Strzelec radykalnie prawicowym. Pomimo tego w Bydgoszczy cały czas funkcjonowali przedwojenni działacze i zawodnicy tamtych drużyn. Wówczas na pomysł kontynuacji przedwojennego KMB w ramach sekcji BKS „Polonia” wpadł działacz Polonii, Saturnin Wasilewski. Takim sposobem 22 maja 1946 roku przy BKS powstała sekcja żużlowa. W dość szybkim tempie uporano się z zarejestrowaniem maszyn i przyjęciem w poczet członków Polskiego Związku Motorowego. Z chwilą powstania sekcja liczyła 70 członków i działała na zasadach dużej autonomii. Również w 1946 roku w Bydgoszczy przy Milicyjnym Klubie Sportowym „Partyzant” powstała sekcja motocyklowo-żużlowa.

Początki ligowych zmagań

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1946–1947 Polonia potwierdzała świetną markę bydgoskiego żużla, jaką wyrobił sobie jeszcze przed wojną KMB. W 1947 roku złoty medal mistrzostw Polski w klasie 250 cm³ wywalczył zawodnik Polonii, Zygmunt Śmigiel. W lokalnej rywalizacji dwóch klubów żużlowych Polonia mocno zdystansowała Partyzanta, choć ten już w 1947 roku „podebrał” biało-czerwonym 4 zawodników (Szczurowskiego, Przybyłkę, Tomaszewskiego oraz Karaszewskiego). Nie może więc dziwić fakt, że gdy w 1948 roku Polski Związek Motorowy wytypował 16 najlepszych klubów żużlowych celem rozegrania eliminacji do I oraz II ligi, z Bydgoszczy wytypowano Polonię. W 1948 Polonia przystąpiła do eliminacji tworzenia ligi żużlowej. Na 16 zaproszonych przez PZM ekip, Polonia zajęła przedostatnią lokatę. 6 czerwca 1948 poloniści zadebiutowali więc w rozgrywkach II ligi żużlowej meczem w Bytomiu. W sezonie tym biało-czerwoni zajęli „na drugim froncie” trzecie miejsce za Polonią Bytom i RKM-em Rybnik.

Na przełomie 1948 i 1949 roku władze państwowe wydały dekret, który mówił o przystąpieniu klubów sportowych do zrzeszeń. Zarząd Polonii zmuszony był rozwiązać klub, co nastąpiło w lutym 1949 roku. Sekcje BKS-u i cały ich majątek z częścią zawodników przekazano Zrzeszeniu Sportowemu „Gwardia” (wcześniej MKS „Partyzant”). Od tego momentu barwy sportowców ze Sportowej to czerwony, biały i niebieski. Sezon 1949 gwardziści rozpoczęli od barażu o prawo startu w I lidze, jednak nie ułożył się on po myśli bydgoszczan. W rozgrywkach ligowych Gwardia zajęła pierwsze miejsce, co oznaczało awans do I ligi. Tymczasem z powodu braków sprzętowych zarządzono konieczność rozegrania barażu. Drugoligowcy ścigali się na sprzęcie amatorskim, więc obiecano dostarczyć wszystkim zespołom równy sprzęt, mimo to gwardziści odmówili startu, ponieważ motocykle dostarczono im dopiero w dniu zawodów.

I Liga (Ekstraliga)

[edytuj | edytuj kod]

Po czterech kolejkach sezonu 1950 Gwardia oraz Włókniarz Częstochowa lideruje tabeli, lecz rozgrywek nie dokończono. Na najwyższym partyjnym szczeblu zapadła decyzja, aby sportowa aktywność w kraju miała formę zrzeszeń sportowych. Poza bydgoszczanami chęć do reprezentowania milicji wyrazili rzeszowianie i poznaniacy. O tym, który klub przystąpi do rozgrywek w lidze zrzeszeniowej zadecydował trójmecz rozegrany 23 kwietnia 1951 roku w Rzeszowie. Bydgoski klub reprezentowali: Józef Buda oraz pozyskani z Torunia Zbigniew Raniszewski i Roman Zakrzewski. Bydgosko-toruńska ekipa zwyciężyła w zawodach i zapewniła bydgoskiej Gwardii miejsce w najwyższej klasie rozgrywkowej. W sezonie 1951 siłę bydgoszczan mieli stanowić ponadto Bolesław Bonin i Feliks Błajda, a także pozyskani z innych milicyjnych ośrodków: Eugeniusz Nazimek, Kazimierz Kurek i Zygmunt Garyantosiewicz. Debiutancki sezon w I lidze Gwardia zakończyła na drugim miejscu, zdobywając srebrne medale mistrzostw Polski. Kolejny sezon drużyna zakończyła tuż za podium, na czwartym miejscu. W półfinale gwardziści przegrali z CWKS-em Wrocław. Natomiast mecz o 3. miejsce ze Spójnią Wrocław zakończył się walkowerem, gdyż zespół z Bydgoszczy nie przybył na zawody.

Przed sezonem 1953 Gwardię wzmocnili Jan Malinowski oraz Alfred Spyra. Zaowocowało to drugim w historii klubu wicemistrzostwem. Natomiast rok później bydgoszczanie uplasowali się na czwartym miejscu. Na sezon 1955 zespół wzmocnili bracia Rajmund i Norbert Świtałowie, a także indywidualny mistrz Polski, Mieczysław Połukard. Tymczasem w związku z likwidacją ligi zrzeszeniowej do Stali Rzeszów przeniósł się Eugeniusz Nazimek. Gwardia dopięła jednak swego i zdobyła swój pierwszy tytuł DMP. W sezonie 1956 zawodnicy wywalczyli brązowe medale, jednak sezon ten przyćmił tragiczny wypadek Zbigniewa Raniszewskiego. Pozyskany z Torunia zawodnik zginął 21 kwietnia w Wiedniu podczas meczu międzypaństwowego.

W maju 1957 klub przemianowano na Milicyjny Klub Sportowy „Polonia”. Pozostał on jednak przy czerwono-biało-niebieskich barwach. Żużlowcy sezon zakończyli drugi raz z rzędu na 3. miejscu.

Klub jako milicyjny funkcjonował do 1990 roku. Jednakże nazwa „Gwardia” już w 1957 przestała funkcjonować i od tamtego roku, aż po dziś nosi nazwę „Polonia”. Warte jest jednak podkreślenie faktu, że Polonia działająca w ramach resortu milicyjnego z klubem działającym do 1949 roku nie miała zbyt wiele wspólnego.

W sezonie 2007 klub po raz pierwszy w historii spadł do I ligi. Apator Toruń został jedynym klubem, który nigdy nie został zdegradowany, jednak Polonia była 25 lat dłużej w elicie od swojego rywala zza miedzy. Polonia Bydgoszcz dotychczas walczyła 5-krotnie w barażach m.in. z Unią Leszno (1968), Stalą Toruń (1973, 1975), Motorem Lublin (1981) oraz GKM Grudziądz (1983). Z każdego dwumeczu wychodziła zwycięsko. W 2008 roku Polonia wygrała rozgrywki I ligi i powróciła do Ekstraligi, jednak dwa lata później po raz drugi w historii spadła do I ligi. W ciągu ponad pół wieku jeżdżenia w najwyższej klasie rozgrywkowej Polonia zdobyła 25 medali DMP, z czego 7 złotych, 7 srebrnych oraz 11 brązowych. Tytuł mistrza Polski udało jej się tylko raz obronić w latach 1997-1998. Bydgoski zespół w ciągu tych wszystkich lat rozegrał 928 meczów, wygrywając 484, remisując 28 oraz przegrywając 416. Łącznie w rozgrywkach ekstraligi zdobył 1002 punkty – jest to rekord polskiego żużla.

Poszczególne sezony

[edytuj | edytuj kod]
Sezon Rozgrywki ligowe Uwagi
Liga Miejsce
1948 Eliminacje 15/16 Kwalifikacja do II ligi
II II liga 3/9 3. miejsce w turnieju barażowym o awans[b]
1949 II liga 1/9 Brak awansu – zarządzono baraże[c]
Odmowa startu w turnieju barażowym o awans[d]
1950 II liga 1/8 Brak jednoznacznych źródeł nt. rozstrzygnięć ws. awansu
Przydział do ligi „zrzeszeniowej”[e]
Brak przydziału – zarządzono baraż pomiędzy „gwardzistami”[f]
1. miejsce w turnieju barażowym „gwardzistów” o przydział[g]
1951 I Liga srebro 2/10
1952 Liga 4/10
1953 Liga srebro 2/10
1954 Liga 4/10
1955 I liga złoto 1/6
1956 I liga brąz 3/8
1957 I liga brąz 3/8
1958 I liga 5/8
1959 I liga 4/8
1960 I liga brąz 3/8
1961 I liga brąz 3/8
1962 I liga 4/8
1963 I liga 8/8 4/8
1964 I liga brąz 3/8
1965 I liga 7/8 6/8
1966 I liga 6/8
1967 I liga 7/8 7/8
1968 I liga 5/8 Wygrane baraże o utrzymanie
1969 I liga 4/8
1970 I liga 4/8
1971 I liga złoto 1/8
1972 I liga srebro 2/8
1973 I liga 7/8 Wygrane baraże o utrzymanie
1974 I liga 5/8
1975 I liga 7/8 Wygrane baraże o utrzymanie
1976 I liga 5/10
1977 I liga 4/10
1978 I liga 5/10
1979 I liga 8/10
1980 I liga 5/10
1981 I liga 9/10 Wygrane baraże o utrzymanie
1982 I liga 8/10
1983 I liga 9/10 Wygrane baraże o utrzymanie
1984 I liga 8/10
1985 I liga 4/10
1986 I liga srebro 2/10
1987 I liga srebro 2/10
1988 I liga brąz 3/10
1989 I liga 7/10
1990 I liga brąz 3/8
1991 1 I liga 5/8
II II liga 7/12
1992 I I liga złoto 1/10
1993 I liga srebro 2/10
1994 I liga 8/10
1995 I liga brąz 3/10
1996 I liga 6/10
1997 I liga złoto 1/10
1998 I liga złoto 1/10
1999 I liga 4/10
2000 Ekstraliga złoto 1/8
2001 Ekstraliga brąz 3/8
2002 Ekstraliga złoto 1/8
2003 Ekstraliga brąz 3/8
2004 Ekstraliga 6/8
2005 Ekstraliga srebro 2/8
2006 Ekstraliga brąz 3/8
2007 Ekstraliga 8/8
2008 II I liga 1/8
2009 I Ekstraliga 4/8
2010 Ekstraliga 8/8
2011 II I liga 1/8
2012 I Ekstraliga 6/10
2013 Ekstraliga 9/10
2014 II I liga 5/8
2015 I liga 4/7
2016 I liga 8/11
2017 I liga 8/8
2018 III II liga 6/7
2019 II liga 1/7
2020 II I liga 7/8
2021 I liga 5/8
2022 I liga 3/8
2023 I liga 3/8
2024 2. Ekstraliga 2/8
Poziom ligowy Liczba sezonów Sezony
I 61 1951–2007, 2009–2010, 2012–2013
II 14 1948–1950, 2008, 2011, 2014–2017, 2020–2024
III 2 2018–2019

1 W 1991 r. w rozgrywkach ligowych występowała również druga drużyna.

Osiągnięcia

[edytuj | edytuj kod]

Krajowe

[edytuj | edytuj kod]

Poniższe zestawienia obejmują osiągnięcia klubu oraz indywidualne osiągnięcia zawodników w rozgrywkach pod egidą PZM, GKSŻ oraz Ekstraligi.

Mistrzostwa Polski

[edytuj | edytuj kod]

Drużynowe mistrzostwa Polski

Młodzieżowe drużynowe mistrzostwa Polski

Mistrzostwa Polski par klubowych

Młodzieżowe mistrzostwa Polski par klubowych

Indywidualne mistrzostwa Polski

Młodzieżowe indywidualne mistrzostwa Polski

Pozostałe

[edytuj | edytuj kod]

Puchar Polskiego Związku Motorowego

Młodzieżowy Puchar Polskiego Związku Motorowego

Indywidualny Puchar Polski

Złoty Kask

Srebrny Kask

Brązowy Kask

Liga Juniorów

  • 2. miejsce (1): 2010

Indywidualne mistrzostwa Ligi Juniorów

Międzynarodowe

[edytuj | edytuj kod]

Poniższe zestawienia obejmują osiągnięcia klubu oraz indywidualne osiągnięcia zawodników krajowych (w zawodach drużynowych, par i indywidualnych) i zagranicznych (w zawodach indywidualnych) w rozgrywkach pod egidą FIM oraz FIM Europe.

Mistrzostwa świata

[edytuj | edytuj kod]

Drużynowe mistrzostwa świata

Drużynowe mistrzostwa świata juniorów

Indywidualne mistrzostwa świata

Indywidualne mistrzostwa świata juniorów

Mistrzostwa Europy

[edytuj | edytuj kod]

Drużynowe mistrzostwa Europy juniorów

Mistrzostwa Europy par

Mistrzostwa Europy par juniorów

Indywidualne mistrzostwa Europy

Indywidualne mistrzostwa Europy juniorów

Pozostałe

[edytuj | edytuj kod]

Klubowy Puchar Europy

Indywidualny Puchar Mistrzów

Zawodnicy

[edytuj | edytuj kod]

Kadra drużyny

[edytuj | edytuj kod]
Stan na 27 sierpnia 2024[3]
Kat. Żużlowiec DMP (2SE) DMPJ Uwagi
S Polska Krzysztof Buczkowski T
S Niemcy Kai Huckenbeck T
S Dania Andreas Lyager T
S Polska Adrian Miedziński T
S Polska Mateusz Szczepaniak T
U24 Dania Tim Sørensen T
U21 Polska Olivier Buszkiewicz T T
U21 Polska Bartosz Curzytek T Wypożyczony z H69 Speedway Rzeszów (na DMP)
U21 Szwecja Philip Hellström-Bängs T Wypożyczony ze Startu Gniezno (na DMP)
U21 Polska Bartosz Nowak T Wypożyczony do Orła Łódź (na DMP)
U19 Polska Hubert Gąsior T Wypożyczony do Polonii Piła (na wszystkie zawody młodzieżowe)
U19 Polska Bartosz Głogowski Wypożyczony do Wybrzeża Gdańsk
U19 Polska Franciszek Karczewski T T Wypożyczony z Włókniarza Częstochowa
U19 Polska Franciszek Majewski T Wypożyczony do H69 Speedway Rzeszów (na DMP i MMPPK)
U16 Polska Emil Maroszek T Do 9 listopada 2024 tylko zawody młodzieżowe
U16 Polska Adam Putkowski Wypożyczony do Wybrzeża Gdańsk;
Do 21 grudnia 2024 tylko zawody młodzieżowe

Derby Pomorza

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Derby Pomorza na żużlu.

Derby Pomorza to spotkania drużyn żużlowych z Torunia i Bydgoszczy. Dotychczas rozegrano 86 ligowych pojedynków derbowych, podczas których drużyna toruńska odniosła 50 zwycięstw nad bydgoszczanami, zespół z Bydgoszczy 34 razy pokonał drużynę z Torunia, a 2 spotkania zakończyły się remisem. Poza ligowymi potyczkami rozegrano także 4 spotkania w barażach o wejście do I ligi. Spotkania te odbyły się w 1973 i 1975. Bilans tych meczów to 2 zwycięstwa drużyny toruńskiej i 2 bydgoskiej.

  1. Pierwsze barwy Polonii (lata 1920–1949) były biało-czerwono-zielone, przy czym przedstawiciele eksportowej wówczas sekcji – piłkarze, rozgrywali mecze w barwach biało-czerwonych. W 1949 po reorganizacji sportu na wzór sowiecki, Polonię wchłonęło Zrzeszenie Sportowe Gwardia, które używało barw czerwono-biało-niebieskich. Po upadku klubu w 2003, wyodrębnił się piłkarski KP Polonia, który używał przedwojennych barw biało-czerwonych oraz żużlowy BTŻ Polonia, który używał barw gwardyjskich, niemniej jednak powstała w 2006 roku spółka ŻKS Polonia wróciła do barw biało-czerwonych.
  2. Turniej rozegrano 22 maja 1949 roku.
  3. Dwie pierwsze drużyny II ligi według regulaminu PZM miały bezpośrednio awansować do I ligi, tymczasem zamiast bezpośredniego awansu zarządzono baraże – dwie pierwsze drużyny II ligi miały się spotkać z dwiema ostatnimi drużynami I ligi.
  4. Turniej rozegrano 16 kwietnia 1950 roku. Drużyna Gwardii Bydgoszcz odmówiła startu z powodu dostarczenia im motocykli dopiero w dniu zawodów.
  5. Przed sezonem 1951 GKKF i Komisja Sportowa PZMot ustaliły, że powstanie liga złożona z 6 drużyn – przedstawicieli Zrzeszeń Sportowych Związków Zawodowych: Unia Leszno, Budowlani Warszawa, Ogniwo Bytom, Górnik Rybnik, Stal Ostrów Wielkopolski i Kolejarz Rawicz. Oprócz nich w lidze występować mieli jeszcze przedstawiciele wojska – CWKS Warszawa, i milicji – Gwardia Bydgoszcz, ponadto tuż przed rozpoczęciem rozgrywek do ligi dołączyły Włókniarz Częstochowa i Spójnia Wrocław.
  6. O tym, który klub będzie przedstawicielem milicji zadecydowała ostatecznie sportowa rywalizacja. Na początku do ligi przyłączono gwardzistów z Bydgoszczy, jednak zespoły z Poznania i Rzeszowa oprotestowały tę decyzję i zarządzono, że rozstrzygnięcie sporu będzie miało miejsce na torze
  7. 23 kwietnia 1951 roku w Rzeszowie rozegrano turniej, w którym kolejność była następująca: Gwardia Bydgoszcz, Gwardia Poznań i Gwardia Rzeszów.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Klub polonia.bydgoszcz.pl.
  2. Tomasz Bajerski nowym menedżerem Abramczyk Polonii Bydgoszcz. "Jestem gotowy" [online], pomorska.pl [dostęp 2024-01-30].
  3. Aktualne Przynależności Klubowe. pzm.pl. [dostęp 2024-08-28]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]