Polonia Bydgoszcz (żużel) – Wikipedia, wolna encyklopedia
Pełna nazwa | Żużlowy Klub Sportowy Polonia Bydgoszcz Spółka Akcyjna |
---|---|
Przydomek | Gryfy |
Barwy | |
Data założenia | 14 maja 1920 (klub) |
Debiut w najwyższej lidze | 20 maja 1951 |
Liga | |
Państwo | |
Województwo | |
Siedziba | |
Adres | ul. Sportowa 2 |
Stadion | |
Prezes | Jerzy Kanclerz[1] |
Menedżer | Krzysztof Kanclerz[1] |
Trener | |
Strona internetowa |
Polonia Bydgoszcz, pełna nazwa: Żużlowy Klub Sportowy Polonia Bydgoszcz Spółka Akcyjna (występuje pod nazwą Abramczyk Polonia Bydgoszcz) – polski klub żużlowy z siedzibą w Bydgoszczy. 7-krotny drużynowy mistrz Polski.
Klub jest kontynuatorem tradycji Klubu Sportowego „Polonia”, który powstał 14 maja 1920 roku, a po II wojnie światowej został reaktywowany w 1945 roku.
Sekcja motocyklowa w Bydgoskim Klubie Sportowym „Polonia” powstała 22 maja 1946 roku. W 1949 roku sekcje BKS-u i cały ich majątek wraz z częścią zawodników przekazano Zrzeszeniu Sportowemu „Gwardia”. Było to efektem dekretu wydanego przez władze państwowe na przełomie 1948 i 1949 roku, który mówił o przystąpieniu klubów sportowych do zrzeszeń. Zarząd Polonii zmuszony był rozwiązać klub, co nastąpiło w lutym 1949 roku.
24 maja 1957 na fali popaździernikowej odwilży władze zezwoliły na reaktywację Polonii, pod warunkiem fuzji z Gwardią. Klub przemianowano wówczas na Milicyjny Klub Sportowy „Polonia”. Funkcjonował on jako milicyjny do 1990 roku, natomiast do końca sezonu 2003 działał jako jedna z sekcji wielosekcyjnego BKS „Polonia”, który następnie został rozwiązany.
20 października 2003 roku powstało Bydgoskie Towarzystwo Żużlowe „Polonia”, które startowało w lidze w latach 2004–2006, zajmując – za zgodą władz PZM, miejsce dotychczasowego klubu w najwyższej klasie rozgrywkowej. Od 2007 roku, po powstaniu ligi zawodowej, zgodnie z przepisami klub w najwyższej klasie rozgrywkowej musiał funkcjonować jako spółka akcyjna, w związku z czym BTŻ „Polonia” wraz z Miastem Bydgoszcz powołała 27 października 2006 roku spółkę Żużlowy Klub Sportowy „Polonia Bydgoszcz” S.A., która od sezonu 2007 występuje w rozgrywkach ligowych.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Czasy przed i powojenne
[edytuj | edytuj kod]Polonia Bydgoszcz powstała jeszcze przed II wojną światową, 14 maja 1920 roku jako Klub Sportowy „Polonia”, bez posiadania do 1939 roku sekcji żużlowej. W międzywojennej Bydgoszczy istniały dwa kluby żużlowo-motocyklowe – Klub Motocyklistów Bydgoszcz powstały w 1925 roku oraz Klub Motocyklistów Związku Strzeleckiego. Pierwsze zawody żużlowe w grodzie nad Brdą odbyły się w 1930 roku. W 1935 roku mistrzem Polski został zawodnik miejscowego KMB Jan Witkowski. Po II wojnie światowej nie udało się reaktywować klubów przedwojennych, bowiem KMB był klubem „burżuazyjnym”, a Strzelec radykalnie prawicowym. Pomimo tego w Bydgoszczy cały czas funkcjonowali przedwojenni działacze i zawodnicy tamtych drużyn. Wówczas na pomysł kontynuacji przedwojennego KMB w ramach sekcji BKS „Polonia” wpadł działacz Polonii, Saturnin Wasilewski. Takim sposobem 22 maja 1946 roku przy BKS powstała sekcja żużlowa. W dość szybkim tempie uporano się z zarejestrowaniem maszyn i przyjęciem w poczet członków Polskiego Związku Motorowego. Z chwilą powstania sekcja liczyła 70 członków i działała na zasadach dużej autonomii. Również w 1946 roku w Bydgoszczy przy Milicyjnym Klubie Sportowym „Partyzant” powstała sekcja motocyklowo-żużlowa.
Początki ligowych zmagań
[edytuj | edytuj kod]W latach 1946–1947 Polonia potwierdzała świetną markę bydgoskiego żużla, jaką wyrobił sobie jeszcze przed wojną KMB. W 1947 roku złoty medal mistrzostw Polski w klasie 250 cm³ wywalczył zawodnik Polonii, Zygmunt Śmigiel. W lokalnej rywalizacji dwóch klubów żużlowych Polonia mocno zdystansowała Partyzanta, choć ten już w 1947 roku „podebrał” biało-czerwonym 4 zawodników (Szczurowskiego, Przybyłkę, Tomaszewskiego oraz Karaszewskiego). Nie może więc dziwić fakt, że gdy w 1948 roku Polski Związek Motorowy wytypował 16 najlepszych klubów żużlowych celem rozegrania eliminacji do I oraz II ligi, z Bydgoszczy wytypowano Polonię. W 1948 Polonia przystąpiła do eliminacji tworzenia ligi żużlowej. Na 16 zaproszonych przez PZM ekip, Polonia zajęła przedostatnią lokatę. 6 czerwca 1948 poloniści zadebiutowali więc w rozgrywkach II ligi żużlowej meczem w Bytomiu. W sezonie tym biało-czerwoni zajęli „na drugim froncie” trzecie miejsce za Polonią Bytom i RKM-em Rybnik.
Na przełomie 1948 i 1949 roku władze państwowe wydały dekret, który mówił o przystąpieniu klubów sportowych do zrzeszeń. Zarząd Polonii zmuszony był rozwiązać klub, co nastąpiło w lutym 1949 roku. Sekcje BKS-u i cały ich majątek z częścią zawodników przekazano Zrzeszeniu Sportowemu „Gwardia” (wcześniej MKS „Partyzant”). Od tego momentu barwy sportowców ze Sportowej to czerwony, biały i niebieski. Sezon 1949 gwardziści rozpoczęli od barażu o prawo startu w I lidze, jednak nie ułożył się on po myśli bydgoszczan. W rozgrywkach ligowych Gwardia zajęła pierwsze miejsce, co oznaczało awans do I ligi. Tymczasem z powodu braków sprzętowych zarządzono konieczność rozegrania barażu. Drugoligowcy ścigali się na sprzęcie amatorskim, więc obiecano dostarczyć wszystkim zespołom równy sprzęt, mimo to gwardziści odmówili startu, ponieważ motocykle dostarczono im dopiero w dniu zawodów.
I Liga (Ekstraliga)
[edytuj | edytuj kod]Po czterech kolejkach sezonu 1950 Gwardia oraz Włókniarz Częstochowa lideruje tabeli, lecz rozgrywek nie dokończono. Na najwyższym partyjnym szczeblu zapadła decyzja, aby sportowa aktywność w kraju miała formę zrzeszeń sportowych. Poza bydgoszczanami chęć do reprezentowania milicji wyrazili rzeszowianie i poznaniacy. O tym, który klub przystąpi do rozgrywek w lidze zrzeszeniowej zadecydował trójmecz rozegrany 23 kwietnia 1951 roku w Rzeszowie. Bydgoski klub reprezentowali: Józef Buda oraz pozyskani z Torunia Zbigniew Raniszewski i Roman Zakrzewski. Bydgosko-toruńska ekipa zwyciężyła w zawodach i zapewniła bydgoskiej Gwardii miejsce w najwyższej klasie rozgrywkowej. W sezonie 1951 siłę bydgoszczan mieli stanowić ponadto Bolesław Bonin i Feliks Błajda, a także pozyskani z innych milicyjnych ośrodków: Eugeniusz Nazimek, Kazimierz Kurek i Zygmunt Garyantosiewicz. Debiutancki sezon w I lidze Gwardia zakończyła na drugim miejscu, zdobywając srebrne medale mistrzostw Polski. Kolejny sezon drużyna zakończyła tuż za podium, na czwartym miejscu. W półfinale gwardziści przegrali z CWKS-em Wrocław. Natomiast mecz o 3. miejsce ze Spójnią Wrocław zakończył się walkowerem, gdyż zespół z Bydgoszczy nie przybył na zawody.
Przed sezonem 1953 Gwardię wzmocnili Jan Malinowski oraz Alfred Spyra. Zaowocowało to drugim w historii klubu wicemistrzostwem. Natomiast rok później bydgoszczanie uplasowali się na czwartym miejscu. Na sezon 1955 zespół wzmocnili bracia Rajmund i Norbert Świtałowie, a także indywidualny mistrz Polski, Mieczysław Połukard. Tymczasem w związku z likwidacją ligi zrzeszeniowej do Stali Rzeszów przeniósł się Eugeniusz Nazimek. Gwardia dopięła jednak swego i zdobyła swój pierwszy tytuł DMP. W sezonie 1956 zawodnicy wywalczyli brązowe medale, jednak sezon ten przyćmił tragiczny wypadek Zbigniewa Raniszewskiego. Pozyskany z Torunia zawodnik zginął 21 kwietnia w Wiedniu podczas meczu międzypaństwowego.
W maju 1957 klub przemianowano na Milicyjny Klub Sportowy „Polonia”. Pozostał on jednak przy czerwono-biało-niebieskich barwach. Żużlowcy sezon zakończyli drugi raz z rzędu na 3. miejscu.
Klub jako milicyjny funkcjonował do 1990 roku. Jednakże nazwa „Gwardia” już w 1957 przestała funkcjonować i od tamtego roku, aż po dziś nosi nazwę „Polonia”. Warte jest jednak podkreślenie faktu, że Polonia działająca w ramach resortu milicyjnego z klubem działającym do 1949 roku nie miała zbyt wiele wspólnego.
W sezonie 2007 klub po raz pierwszy w historii spadł do I ligi. Apator Toruń został jedynym klubem, który nigdy nie został zdegradowany, jednak Polonia była 25 lat dłużej w elicie od swojego rywala zza miedzy. Polonia Bydgoszcz dotychczas walczyła 5-krotnie w barażach m.in. z Unią Leszno (1968), Stalą Toruń (1973, 1975), Motorem Lublin (1981) oraz GKM Grudziądz (1983). Z każdego dwumeczu wychodziła zwycięsko. W 2008 roku Polonia wygrała rozgrywki I ligi i powróciła do Ekstraligi, jednak dwa lata później po raz drugi w historii spadła do I ligi. W ciągu ponad pół wieku jeżdżenia w najwyższej klasie rozgrywkowej Polonia zdobyła 25 medali DMP, z czego 7 złotych, 7 srebrnych oraz 11 brązowych. Tytuł mistrza Polski udało jej się tylko raz obronić w latach 1997-1998. Bydgoski zespół w ciągu tych wszystkich lat rozegrał 928 meczów, wygrywając 484, remisując 28 oraz przegrywając 416. Łącznie w rozgrywkach ekstraligi zdobył 1002 punkty – jest to rekord polskiego żużla.
Poszczególne sezony
[edytuj | edytuj kod]Sezon | Rozgrywki ligowe | Uwagi | |||
---|---|---|---|---|---|
Liga | Miejsce | ||||
1948 | Eliminacje | 15/16 | Kwalifikacja do II ligi | ||
II | II liga | 3/9 | 3. miejsce w turnieju barażowym o awans[b] | ||
1949 | II liga | 1/9 | Brak awansu – zarządzono baraże[c] | ||
Odmowa startu w turnieju barażowym o awans[d] | |||||
1950 | II liga | 1/8 | Brak jednoznacznych źródeł nt. rozstrzygnięć ws. awansu | ||
Przydział do ligi „zrzeszeniowej”[e] | |||||
Brak przydziału – zarządzono baraż pomiędzy „gwardzistami”[f] | |||||
1. miejsce w turnieju barażowym „gwardzistów” o przydział[g] | |||||
1951 | I | Liga | 2/10 | ||
1952 | Liga | 4/10 | |||
1953 | Liga | 2/10 | |||
1954 | Liga | 4/10 | |||
1955 | I liga | 1/6 | |||
1956 | I liga | 3/8 | |||
1957 | I liga | 3/8 | |||
1958 | I liga | 5/8 | |||
1959 | I liga | 4/8 | |||
1960 | I liga | 3/8 | |||
1961 | I liga | 3/8 | |||
1962 | I liga | 4/8 | |||
1963 | I liga | 8/8 | 4/8 | ||
1964 | I liga | 3/8 | |||
1965 | I liga | 7/8 | 6/8 | ||
1966 | I liga | 6/8 | |||
1967 | I liga | 7/8 | 7/8 | ||
1968 | I liga | 5/8 | Wygrane baraże o utrzymanie | ||
1969 | I liga | 4/8 | |||
1970 | I liga | 4/8 | |||
1971 | I liga | 1/8 | |||
1972 | I liga | 2/8 | |||
1973 | I liga | 7/8 | Wygrane baraże o utrzymanie | ||
1974 | I liga | 5/8 | |||
1975 | I liga | 7/8 | Wygrane baraże o utrzymanie | ||
1976 | I liga | 5/10 | |||
1977 | I liga | 4/10 | |||
1978 | I liga | 5/10 | |||
1979 | I liga | 8/10 | |||
1980 | I liga | 5/10 | |||
1981 | I liga | 9/10 | Wygrane baraże o utrzymanie | ||
1982 | I liga | 8/10 | |||
1983 | I liga | 9/10 | Wygrane baraże o utrzymanie | ||
1984 | I liga | 8/10 | |||
1985 | I liga | 4/10 | |||
1986 | I liga | 2/10 | |||
1987 | I liga | 2/10 | |||
1988 | I liga | 3/10 | |||
1989 | I liga | 7/10 | |||
1990 | I liga | 3/8 | |||
1991 1 | I liga | 5/8 | |||
II | II liga | 7/12 | |||
1992 | I | I liga | 1/10 | ||
1993 | I liga | 2/10 | |||
1994 | I liga | 8/10 | |||
1995 | I liga | 3/10 | |||
1996 | I liga | 6/10 | |||
1997 | I liga | 1/10 | |||
1998 | I liga | 1/10 | |||
1999 | I liga | 4/10 | |||
2000 | Ekstraliga | 1/8 | |||
2001 | Ekstraliga | 3/8 | |||
2002 | Ekstraliga | 1/8 | |||
2003 | Ekstraliga | 3/8 | |||
2004 | Ekstraliga | 6/8 | |||
2005 | Ekstraliga | 2/8 | |||
2006 | Ekstraliga | 3/8 | |||
2007 | Ekstraliga | 8/8 | |||
2008 | II | I liga | 1/8 | ||
2009 | I | Ekstraliga | 4/8 | ||
2010 | Ekstraliga | 8/8 | |||
2011 | II | I liga | 1/8 | ||
2012 | I | Ekstraliga | 6/10 | ||
2013 | Ekstraliga | 9/10 | |||
2014 | II | I liga | 5/8 | ||
2015 | I liga | 4/7 | |||
2016 | I liga | 8/11 | |||
2017 | I liga | 8/8 | |||
2018 | III | II liga | 6/7 | ||
2019 | II liga | 1/7 | |||
2020 | II | I liga | 7/8 | ||
2021 | I liga | 5/8 | |||
2022 | I liga | 3/8 | |||
2023 | I liga | 3/8 | |||
2024 | 2. Ekstraliga | 2/8 |
Poziom ligowy | Liczba sezonów | Sezony |
---|---|---|
I | 61 | 1951–2007, 2009–2010, 2012–2013 |
II | 14 | 1948–1950, 2008, 2011, 2014–2017, 2020–2024 |
III | 2 | 2018–2019 |
1 W 1991 r. w rozgrywkach ligowych występowała również druga drużyna.
Osiągnięcia
[edytuj | edytuj kod]Krajowe
[edytuj | edytuj kod]Poniższe zestawienia obejmują osiągnięcia klubu oraz indywidualne osiągnięcia zawodników w rozgrywkach pod egidą PZM, GKSŻ oraz Ekstraligi.
Mistrzostwa Polski
[edytuj | edytuj kod]- 1. miejsce (7): 1955, 1971, 1992, 1997, 1998, 2000, 2002
- 2. miejsce (7): 1951, 1953, 1972, 1986, 1987, 1993, 2005
- 3. miejsce (11): 1956, 1957, 1960, 1961, 1964, 1988, 1990, 1995, 2001, 2003, 2006
Młodzieżowe drużynowe mistrzostwa Polski
Mistrzostwa Polski par klubowych
- 1. miejsce (11): 1974, 1990, 1991, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1999, 2000, 2002
- 2. miejsce (6): 1979, 1992, 1998, 2001, 2005, 2006
- 3. miejsce (2): 2010, 2019
Młodzieżowe mistrzostwa Polski par klubowych
Indywidualne mistrzostwa Polski
- 1. miejsce (9):
- 1947 – Zygmunt Śmigiel (kl. 250 cm³)
- 1992 – Tomasz Gollob
- 1993 – Tomasz Gollob
- 1994 – Tomasz Gollob
- 1995 – Tomasz Gollob
- 1998 – Jacek Gollob
- 1999 – Piotr Protasiewicz
- 2001 – Tomasz Gollob
- 2002 – Tomasz Gollob
- 2. miejsce (5):
- 3. miejsce (6):
Młodzieżowe indywidualne mistrzostwa Polski
- 1. miejsce (9):
- 2. miejsce (1):
- 3. miejsce (3):
Pozostałe
[edytuj | edytuj kod]Puchar Polskiego Związku Motorowego
Młodzieżowy Puchar Polskiego Związku Motorowego
- 2. miejsce (2):
- 1. miejsce (10):
- 2. miejsce (4):
- 3. miejsce (2):
- 1. miejsce (6):
- 2. miejsce (2):
- 3. miejsce (7):
- 1. miejsce (3):
- 2. miejsce (5):
- 3. miejsce (4):
- 2. miejsce (1): 2010
Indywidualne mistrzostwa Ligi Juniorów
- 2. miejsce (1):
- 3. miejsce (1):
Międzynarodowe
[edytuj | edytuj kod]Poniższe zestawienia obejmują osiągnięcia klubu oraz indywidualne osiągnięcia zawodników krajowych (w zawodach drużynowych, par i indywidualnych) i zagranicznych (w zawodach indywidualnych) w rozgrywkach pod egidą FIM oraz FIM Europe.
Mistrzostwa świata
[edytuj | edytuj kod]- 1. miejsce (4):
- 2. miejsce (3):
- 3. miejsce (5):
Drużynowe mistrzostwa świata juniorów
- 1. miejsce (5):
- 3. miejsce (1):
Indywidualne mistrzostwa świata
- 1. miejsce (1):
- 2. miejsce (2):
- 3. miejsce (4):
Indywidualne mistrzostwa świata juniorów
- 1. miejsce (2):
Mistrzostwa Europy
[edytuj | edytuj kod]Drużynowe mistrzostwa Europy juniorów
- 1. miejsce (1):
- 2. miejsce (1):
Mistrzostwa Europy par juniorów
- 1. miejsce (1):
Indywidualne mistrzostwa Europy
- 2. miejsce (1):
Indywidualne mistrzostwa Europy juniorów
- 1. miejsce (1):
Pozostałe
[edytuj | edytuj kod]- 1. miejsce (1):
Zawodnicy
[edytuj | edytuj kod]Kadra drużyny
[edytuj | edytuj kod]- Stan na 27 sierpnia 2024[3]
Kat. | Żużlowiec | DMP (2SE) | DMPJ | Uwagi |
---|---|---|---|---|
S | Krzysztof Buczkowski | |||
S | Kai Huckenbeck | |||
S | Andreas Lyager | |||
S | Adrian Miedziński | |||
S | Mateusz Szczepaniak | |||
U24 | Tim Sørensen | |||
U21 | Olivier Buszkiewicz | |||
U21 | Bartosz Curzytek | Wypożyczony z H69 Speedway Rzeszów (na DMP) | ||
U21 | Philip Hellström-Bängs | Wypożyczony ze Startu Gniezno (na DMP) | ||
U21 | Bartosz Nowak | Wypożyczony do Orła Łódź (na DMP) | ||
U19 | Hubert Gąsior | Wypożyczony do Polonii Piła (na wszystkie zawody młodzieżowe) | ||
U19 | Bartosz Głogowski | Wypożyczony do Wybrzeża Gdańsk | ||
U19 | Franciszek Karczewski | Wypożyczony z Włókniarza Częstochowa | ||
U19 | Franciszek Majewski | Wypożyczony do H69 Speedway Rzeszów (na DMP i MMPPK) | ||
U16 | Emil Maroszek | Do 9 listopada 2024 tylko zawody młodzieżowe | ||
U16 | Adam Putkowski | Wypożyczony do Wybrzeża Gdańsk; Do 21 grudnia 2024 tylko zawody młodzieżowe |
Derby Pomorza
[edytuj | edytuj kod]Derby Pomorza to spotkania drużyn żużlowych z Torunia i Bydgoszczy. Dotychczas rozegrano 86 ligowych pojedynków derbowych, podczas których drużyna toruńska odniosła 50 zwycięstw nad bydgoszczanami, zespół z Bydgoszczy 34 razy pokonał drużynę z Torunia, a 2 spotkania zakończyły się remisem. Poza ligowymi potyczkami rozegrano także 4 spotkania w barażach o wejście do I ligi. Spotkania te odbyły się w 1973 i 1975. Bilans tych meczów to 2 zwycięstwa drużyny toruńskiej i 2 bydgoskiej.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pierwsze barwy Polonii (lata 1920–1949) były biało-czerwono-zielone, przy czym przedstawiciele eksportowej wówczas sekcji – piłkarze, rozgrywali mecze w barwach biało-czerwonych. W 1949 po reorganizacji sportu na wzór sowiecki, Polonię wchłonęło Zrzeszenie Sportowe Gwardia, które używało barw czerwono-biało-niebieskich. Po upadku klubu w 2003, wyodrębnił się piłkarski KP Polonia, który używał przedwojennych barw biało-czerwonych oraz żużlowy BTŻ Polonia, który używał barw gwardyjskich, niemniej jednak powstała w 2006 roku spółka ŻKS Polonia wróciła do barw biało-czerwonych.
- ↑ Turniej rozegrano 22 maja 1949 roku.
- ↑ Dwie pierwsze drużyny II ligi według regulaminu PZM miały bezpośrednio awansować do I ligi, tymczasem zamiast bezpośredniego awansu zarządzono baraże – dwie pierwsze drużyny II ligi miały się spotkać z dwiema ostatnimi drużynami I ligi.
- ↑ Turniej rozegrano 16 kwietnia 1950 roku. Drużyna Gwardii Bydgoszcz odmówiła startu z powodu dostarczenia im motocykli dopiero w dniu zawodów.
- ↑ Przed sezonem 1951 GKKF i Komisja Sportowa PZMot ustaliły, że powstanie liga złożona z 6 drużyn – przedstawicieli Zrzeszeń Sportowych Związków Zawodowych: Unia Leszno, Budowlani Warszawa, Ogniwo Bytom, Górnik Rybnik, Stal Ostrów Wielkopolski i Kolejarz Rawicz. Oprócz nich w lidze występować mieli jeszcze przedstawiciele wojska – CWKS Warszawa, i milicji – Gwardia Bydgoszcz, ponadto tuż przed rozpoczęciem rozgrywek do ligi dołączyły Włókniarz Częstochowa i Spójnia Wrocław.
- ↑ O tym, który klub będzie przedstawicielem milicji zadecydowała ostatecznie sportowa rywalizacja. Na początku do ligi przyłączono gwardzistów z Bydgoszczy, jednak zespoły z Poznania i Rzeszowa oprotestowały tę decyzję i zarządzono, że rozstrzygnięcie sporu będzie miało miejsce na torze
- ↑ 23 kwietnia 1951 roku w Rzeszowie rozegrano turniej, w którym kolejność była następująca: Gwardia Bydgoszcz, Gwardia Poznań i Gwardia Rzeszów.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Klub polonia.bydgoszcz.pl.
- ↑ Tomasz Bajerski nowym menedżerem Abramczyk Polonii Bydgoszcz. "Jestem gotowy" [online], pomorska.pl [dostęp 2024-01-30] .
- ↑ Aktualne Przynależności Klubowe. pzm.pl. [dostęp 2024-08-28]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Historia speedway’a w Polsce [online], speedwayw.pl (pol.).