Samodzielna kompania czołgów rozpoznawczych – Wikipedia, wolna encyklopedia

Samodzielna kompania czołgów rozpoznawczych – samodzielny pododdział czołgów Wojska Polskiego wystawiony w mobilizacji alarmowej i walczący w kampanii wrześniowej 1939 w składzie wielkich jednostek piechoty.

TKS -czołg podstawowy kompanii

Przeznaczenie

[edytuj | edytuj kod]

We wrześniu 1939 zmobilizowano 15 takich kompanii, po 13 TK/ TKS (w tym dwa z przyczepkami towarzyszącymi patroli reperacyjnych)[1].

Ze względu na bardzo słabe opancerzenie i uzbrojenie te 2,5-tonowe czołgi zasługiwały raczej na nazwę "tankietek". Cechą charakterystyczną tankietek była jednak ich duża zwrotność i ruchliwość.

Wszystkie kompanie rozdzielono wzdłuż całego frontu do dyspozycji dowódców poszczególnych armii. W rezultacie równało się to przydziałowi pojedynczych kompanii do dywizji piechoty. Z prostej arytmetyki wyniku przy tym, że kompanii tych nie starczyło nawet dla połowy dywizji.

Tankietki wykorzystywane były przede wszystkim do działań rozpoznawczych. Jednakże, z powodu braku innego sprzętu, były często z dobrym skutkiem wykorzystywane do wsparcia ataków piechoty, a nawet do prowadzenia samodzielnych działań zaczepnych.

czołg TK-3

Przydział kompanii w 1939

[edytuj | edytuj kod]

Etat kompanii czołgów rozpoznawczych

[edytuj | edytuj kod]
Motocykl Sokół 1000
  • dowódca kompanii
  • poczet dowódcy
    • gońcy
    • sekcja pioniersko-gazowa
    • patrol sanitarny
  • drużyna łączności
    • patrol radio (x 2)
    • patrol łączności z lotnikiem

Razem dowódca, poczet dowódcy, drużyna łączności:

1 oficer, 7 podoficerów, 21 szeregowców;
1 czołg, 1 samochód osobowo-terenowy, 2 samochody z radiostacjami N2/S, 2 furgony, 1 samochód sanitarny, 4 motocykle.
Sokół

uzbrojenie: 23 kbk z bagn., 2 pistolety, 5 bagnetów, 1 NKM (w czołgu, tylko w etacie niektórych kompanii, praktycznie zamiast niego stosowano ckm wz.25)

  • dwa plutony czołgów, w każdym:
1 oficer, 7 podoficerów, 7 szeregowców
6 czołgów[2]

, 1 motocykl, przyczepa towarzysząca. Uzbrojenie (w każdym): 2 kbk z bagn., 12 pistoletów, 12 bagnetów, 2 NKM (w czołgach dowódców półplutonów, w etacie - praktycznie tylko niektórych kompaniach), 4 ckm (w czołgach).

  • pluton techniczno - gospodarczy[1]
    • drużyna techniczna
    • drużyna gospodarcza
    • załogi zapasowe
    • tabor

Razem w plutonie

1 oficer, 13 podoficerów, 18 szeregowców
5 samochodów ciężarowych, samochód-warsztat, cysterna (etatowo, ale etat dopuszczał zastosowanie samochodu ciężarowego z beczkami), 1 motocykl, 2 samochody do przewozu czołgów, 2 przyczepy na paliwo, 1 kuchnia polowa. Uzbrojenie: 26 kbk z bagn., 5 pistoletów, 5 bagnetów, 1 ckm (do OPL).

Ogółem w kompanii:

czołg TK-3

ludzie

4 oficerów, 34 podoficerów i 53 szeregowców.

wyposażenie:

  • 13 czołgów rozpoznawczych TK-3 lub TKS
  • 5 samochodów ciężarowych Polski Fiat 621L
  • 1 terenowy samochód osobowy Polski Fiat 508 I (Łazik)
  • 2 terenowe samochody osobowe Polski Fiat 508/518 z radiostacją
  • 2 samochody Polski Fiat 508 I furgon (odkryty)
  • 1 samochód sanitarny
  • 1 samochód-warsztat
  • 1 samochód-cysterna
  • 5 motocykli z przyczepką Sokół 1000

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Wielu autorów publikacji na temat broni pancernych II RP różnie rozmieszcza określone ilości czołgów. Część lokuje je już etatowo w plutonie technicznym, część uważa, że były one podporządkowane określonym plutonom rozpoznawczym.
  2. Wielu autorów publikacji różnie rozmieszcza określone ilości czołgów. Część lokuje je już etatowo w plutonie technicznym, część uważa, że były one podporządkowane określonym plutonom rozpoznawczym. Etat określa jednoznacznie: 1 czołg dla dowódcy plutonu, 4 dla załóg (2 półplutony) i 1 dla patrolu reperacyjnego).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07660-X.
  • Adam Jońca: Wrzesień 1939 : pojazdy Wojska Polskiego : barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990. ISBN 83-206-0847-3.
  • Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles : 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks" ; Londyn : Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.