Sissy Spacek – Wikipedia, wolna encyklopedia

Sissy Spacek

Sissy Spacek (2010)
Imię i nazwisko	Mary Elizabeth Spacek
Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1949 Quitman
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Jack Fisk (od 1972)
Lata aktywności	od 1968
Multimedia w Wikimedia Commons

Sissy Spacek, właśc. Mary Elizabeth Spacek^[1] (ur. 25 grudnia 1949 w Quitman) − amerykańska aktorka. Laureatka Oscara za rolę w filmie Córka górnika (1980)^[2].

W 2011 otrzymała własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6834 Hollywood Boulevard^[3][4].

Urodziła się w Quitman w Teksasie jako córka Virginii Frances (z domu Spillman; 1917–1981) i Edwina Arnolda Spaceka Sr. (1910–2001), powiatowego agenta gospodarczego^[5]. Jej kuzynem był aktor Rip Torn^[5]. W 1967, kiedy miała 17 lat, zmarł na białaczkę jej starszy od niej o rok brat 18-letni Robbie. W 1967 ukończyła Quitman High School^[6].

Karierę w show-biznesie rozpoczynała jako piosenkarka. Przez jakiś czas Sissy występowała w pubach w Greenwich Village, a także na przesłuchaniu do Decca Records^[7]. Chociaż wytwórni podobał się jej głos, nie zatrudnili jej, ponieważ mieli piosenkarkę o podobnej barwie – Loretta Lynn^[7]. W 1968 podpisała nawet niewielką umowę z Tourette Records i pod pseudonimem Rainbo nagrała piosenkę „John You Went Too Far This Time”, której słowa odnosiły się do nagiej okładki płyty Unfinished Music No.1: Two Virgins Johna Lennona i Yoko Ono^[8]. Jednak jej kontrakt nie został przedłużony^[7].

Aktorstwa uczyła się w Instytucie Lee Strasberga^[9]. Pracowała też jako fotomodelka dla Ford Models. Na początku lat 70. zadebiutowała w kinie, jako dziewczyna, która siedzi w barze w dramacie Trash (1970), którego produccentem był Andy Warhol^[8], z Joe Dallesandro oraz w roli Poppy, nastolatki sprzedanej w niewolnictwo seksualne w dreszczowcu kryminalnym Michaela Ritchiego Pierwszorzędne cięcie (Prime Cut, 1972) u boku Lee Marvina i Gene’a Hackmana^[10]. Jednak przełomem w jej karierze okazały się role psychopatycznych, odtrąconych przez rodziców nastolatek – młodocianej morderczyni Holly w dramacie kryminalnym Terrence’a Malicka Badlands (1973) z Martinem Sheenem i Warrenem Oatesem oraz obdarzonej psychokinetycznymi zdolnościami tytułowej dziewczyny Carrie White w horrorze Briana De Palmy Carrie (1976), będącym ekranizacją pierwszej z wydanych powieści Stephena Kinga. Kreacja protagonistki Carrie przyniosła jej nagrodę specjalną na Avoriaz Fantastic Film Festival i nagrodę National Society of Film Critics (NSFC) oraz pierwszą nominację do Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej i nagrody Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych, a witryna RetroCrush.com uznała za jeden z najlepszych występów aktorskich w historii kina grozy^[11].

Kandydowała do roli księżniczki Lei w pierwszej trylogii George’a Lucasa Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja (Star Wars Episode IV: A New Hope, 1977), lecz po jej rezygnacji angaż otrzymała Carrie Fisher. Wystąpiła w jednej z głównych ról jako Mildred „Pinky” Rose w awangardowej komedii Roberta Altmana Trzy kobiety (3 Women, 1977) z Shelley Duvall i Janice Rule. Za rolę piosenkarki country Loretty Lynn w opartym na faktach filmie Michaela Apteda Córka górnika (1980) otrzymała Nagrodę Akademii Filmowej i Złoty Glob. Początkowo miała wystąpić jako Emma Greenway w melodramacie Czułe słówka (1983), ale ostatecznie rolę zagrała Debra Winger.

Była ponownie nominowana do Złotego Globu jako Nita Longley, rozwiedziona matka dwóch chłopców, pracująca jako operator centrali w Gregory w Teksasie podczas II wojny światowej, gdzie nawiązuje przyjaźń z marynarzem (Eric Roberts) na urlopie w dramacie Przybłęda (Raggedy Man, 1981). W dreszczowcu politycznym Olivera Stone’a JFK (1991) była żoną polityka Jamesa „Jima” Garrisona (Kevin Costner). Kolejne nominacje do Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej zdobywała za role – jako Beth, żona amerykańskiego pisarza Charlesa Hormana (John Shea), który zaginął w Chile podczas puczu w 1973, w opartym na faktach dreszczowcu politycznym Costa Gavrasa Zaginiony (Missing, 1982), Mae Garvey w dramacie Marka Rydella Rzeka (The River, 1984) z Melem Gibsonem, jako Rebecca Magrath i Babe Botrelle w komediodramacie Bruce’a Beresforda Zbrodnie serca (Crimes of the Heart, 1986) z Diane Keaton i Jessicą Lange oraz za rolę Ruth Fowler w dramacie Todda Fielda Za drzwiami sypialni (In the Bedroom, 2001), za którą odebrała Nagrodę Satelity dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym i Złoty Glob^[12].

12 kwietnia 1974 wyszła za mąż za Jacka Fiska. Mają dwie córki: Schuyler (ur. 1982) i Virginię Madison (ur. 1988)^[7].

• 1969–1974: Love, American Style
• 1972–1976: The Rookies jako Barbara Tabnor
• 1972–1981: The Waltons jako Sarah Jane Simmons
• 1992: Shelley Duvall’s Bedtime Stories jako narrator (głos)
• 2010: Trzy na jednego (Big Love) jako Marilyn Densham
• 2018: Castle Rock jako Ruth Deaver

• Sissy Spacek w bazie IMDb (ang.)
• Sissy Spacek w bazie Filmweb
• Sissy Spacek w bazie Notable Names Database (ang.)