Trabant (samochód) – Wikipedia, wolna encyklopedia
Trabant 601 | |
Inne nazwy | IFA Trabant |
---|---|
Producent | |
Projektant | |
Okres produkcji | 7 listopada 1957 – 30 kwietnia 1991[1] |
Miejsce produkcji | Zwickau (1957–1990) |
Poprzednik | |
Następca | brak |
Dane techniczne | |
Segment | |
Typy nadwozia | 2-drzwiowy sedan |
Napęd | |
Liczba miejsc | 4 |
Dane dodatkowe | |
Pokrewne |
Trabant – marka samochodów osobowych produkowanych w Niemieckiej Republice Demokratycznej w latach 1957–1991 w kombinacie VEB Sachsenring Automobilwerke w Zwickau, którego początki sięgają 1904 roku.
Geneza
[edytuj | edytuj kod]Trabant był rozwinięciem taniego i małego samochodu osobowego AWZ P70 produkowanego w tych samych zakładach od 1955 roku. W samochodzie tym zastosowano karoserię o drewnianym szkielecie, pokrytą poszyciem z tworzywa sztucznego zwanego duroplastem. Wykorzystanie tworzyw sztucznych podwyższyło odporność auta na korozję. Karoseria z elementami z duroplastu ma podwyższoną wytrzymałość na zgniatanie; w razie pożaru duroplast nie pali się, a jego temperatura topnienia jest zbliżona do temperatury topnienia aluminium. Poza duroplastem zastosowano też inne rozwiązania techniczne, kontynuowane w następnych modelach: małolitrażowy silnik dwusuwowy, duże szyby, stosunkowo pojemne wnętrze itp.[2].
Pierwszym samochodem pod nazwą Trabant był prototyp z 1954 roku pod oznaczeniem P50[2]. Według jednak innych źródeł nazwa Trabant została nadana dla uczczenia wystrzelenia w ZSRR pierwszego sputnika, co nastąpiło dopiero w październiku 1957 roku – w języku niemieckim Trabant znaczy „satelita” i „towarzysz podróży”, podobnie jak po rosyjsku sputnik[3][4]. 23 maja 1955 roku zaprezentowano prasie dopiero drewnianą makietę samochodu P50, a oficjalna prezentacja prototypu miała miejsce 23 października 1956 roku[4].
Wszystkich modeli Trabanta wyprodukowano w Zwickau 3 096 099 sztuk, z których w chwili zjednoczenia Niemiec było eksploatowanych ok. 2 miliony i głównie dzięki Trabantom NRD była najbardziej zmotoryzowanym krajem bloku wschodniego (w roku 1989 na jeden samochód osobowy przypadały 4 osoby)[2].
Poziom produkcji
Model | Liczba[5] |
---|---|
P50 | 131 450 |
P60 | 106 628 |
P601 | 2 818 547 |
1.1 | 39 474 |
Suma | 3 096 099 |
Po upadku Muru Berlińskiego liczba Trabantów na niemieckich drogach zaczęła spadać, co ilustruje poniższa tabela:
Data | Liczba zarejestrowanych Trabantów w Niemczech |
---|---|
1 lipca 1993[6] | 920 162 |
1 lipca 1994[6] | 814 642 |
1 lipca 1995[6] | 663 631 |
1 lipca 1996[6] | 530 358 |
1 lipca 1997[6] | 407 252 |
1 lipca 1998[6] | 308 669 |
1 lipca 1999[6] | 228 501 |
1 stycznia 2000[6] | 169 623 |
1 stycznia 2001[6] | 160 117 |
1 stycznia 2002[6] | 124 459 |
1 stycznia 2003[7] | 96 585 |
1 stycznia 2004[8] | 78 202 |
1 stycznia 2005[8] | 66 984 |
1 stycznia 2006[9] | 58 073 |
1 stycznia 2007[10] | 52 432 |
1 stycznia 2008 | 38 912 |
1 stycznia 2009[11] | 37 124 |
1 stycznia 2010[12] | 34 846 |
1 stycznia 2011[13] | 33 726 |
1 stycznia 2012[14] | 32 997 |
1 stycznia 2013[15] | 32 485 |
1 stycznia 2014[16] | 32 311 |
1 stycznia 2017[17] | 34 449 |
Trabant P50/500 i P60/600
[edytuj | edytuj kod]Trabant P50 | |
Producent | |
---|---|
Zaprezentowany | Lipsk 1957 |
Okres produkcji | 1957–1962 (P50) |
Miejsce produkcji | |
Poprzednik | |
Następca | Trabant 601 |
Dane techniczne | |
Typy nadwozia | |
Silniki | R2: 0,5 l o mocy 18 i 20 KM |
Skrzynia biegów | 4-biegowa manualna |
Napęd | |
Długość | 3361 mm |
Szerokość | 1493 mm |
Wysokość | 1460 mm |
Rozstaw osi | 2020 mm |
Masa własna | 620 kg |
Zbiornik paliwa | 24 l |
Liczba miejsc | 4 |
Ładowność | 330 kg |
Dane dodatkowe | |
Konkurencja | DAF 600 |
W listopadzie 1957 roku wykonano pierwszą serię 50 egzemplarzy Trabanta P50[a]. W tym samym roku pojazd zadebiutował na Targach Lipskich. 1 maja 1958 roku zakłady VEB Automobilwerk Zwickau oraz VEB Sachsenring Zwickau połączono w jeden kombinat o nazwie VEB Sachsenring Automobilwerke Zwickau, by umożliwić produkcję wielkoseryjną, i 10 lipca tego samego roku ruszyła produkcja seryjna samochodu. Samochody otrzymały przy tym znak fabryczny w formie stylizowanej litery S, nawiązującej kształtem do toru wyścigowego Sachsenring[4]. P50 początkowo wyposażony był w silnik o pojemności 0,5 l i mocy 18 KM. Używano też oznaczenia „Trabant 500”[18].
Jak u poprzednika – P70 – poszycie wykonane było z duroplastu, lecz osadzone na stalowej konstrukcji, zamiast drewnianej. W 1959 roku został wprowadzony zmodernizowany silnik P50/1 o mocy 20 KM oraz nowy gaźnik 28 HB 1-1[19]. Od 1959 roku produkowano także samochody w lepszym wykończeniu, z dekoracyjnymi chromowanymi paskami na bokach i dwukolorowym malowaniem (ich cena wynosiła 8470 marek wobec 7450 marek za zwykłą wersję)[20]. W tym samym roku powstała pilotażowa seria Trabantów w wersji P50 Kombi, a w styczniu 1960 roku rozpoczęła się produkcja seryjna. Tylna kanapa się w nim składała, a przy dwóch osobach mógł on przewozić 210 kg bagażu[21]. Istniała też wersja turystyczna kombi P50 Camping Limousine produkowana od sierpnia 1961, w której siedzenia rozkładały się do spania, a w dachu był luk zakrywany brezentem[21]. Na eksport produkowano także w niewielkiej liczbie od 1961 roku furgony P50 Lieferwagen, bez tylnych siedzeń i z zaślepionymi tylnymi bocznymi oknami[21]. Od maja do października 1962 roku montowano w samochodach zmodyfikowany silnik P50/2, w którym zastosowano m.in. nowy wał korbowy. Od kwietnia 1962 samochody te otrzymywały także całkowicie synchronizowaną skrzynię biegów[22]. Natomiast w lipcu opracowano silnik o większej pojemności 594,5 cm³. Pojazdy z takimi silnikami otrzymały oznaczenie fabryczne P60, a handlowe 600. Modele P50 produkowane były od 1957 do października 1962 roku[23], a P60 w wersji sedan od 1962 do 1964 roku. Wersja kombi P60 produkowana była do 1965 roku (przez rok równolegle z modelem 601)[24].
Powstało łącznie 131 450 sztuk P50 i 106 628 sztuk wersji P60[5]. Według innych danych wyprodukowano 131 435 P50, w tym 11 648 kombi, i 96 707 P60, w tym 36 244 kombi[23].
Początkowo większość P50 kierowana była na eksport, w tym do krajów zachodnich, w celu uzyskania walut wymienialnych[23]. Jedynie ok. 1/5 samochodów skierowano na rynek NRD – wyeksportowano ich 190 078, w tym 22 921 na Zachód[23].
Dane techniczne
[edytuj | edytuj kod]Pojazd występował z silnikiem dwusuwowym 0,5 l o mocy 18 i 20 KM oraz 0,6 l o mocy 23 KM. Napęd przenoszony był na przednie koła za pomocą 4-biegowej manualnej skrzyni biegów[25].
Wersja | Silnik | Średnica × skok tłoka | St. sprężania | Moc maksymalna | Maks. moment obrotowy | V-max |
---|---|---|---|---|---|---|
P50[25] | R2 0,5 l (499 cm³) | 66 × 73 mm | 6,6:1 | 18 KM (13 kW) przy 3750 obr./min | 41 N·m przy 2750 obr./min | 90 km/h |
P50/1 i P50/2[25] | R2 0,5 l (499 cm³) | 66 × 73 mm | 7,1:1 | 20 KM (15 kW) przy 3900 obr./min | 44 N·m przy 2750 obr./min | 95 km/h |
P60[25] | R2 0,6 l (594,5 cm³) | 72 × 73 mm | 7,6:1 | 23 KM (18 kW) przy 3900 obr./min | 52 N·m przy 2750 obr./min | 106 km/h |
- Wymiary[25]
- Rozstaw kół przód: 1210 mm
- Rozstaw kół tył: 1255 mm
- Dana użytkowe[25]
- Minimalna średnica zawracania: 10 m
- Spalanie: 6,3 l paliwa dla silników 0,5 l i 6,8 l dla silników 0,6 l
- Przyspieszenie 0–80 km/h: 30 s (P50), 24 s (P60)[23]
Trabant 601
[edytuj | edytuj kod]Trabant 601 S | |
Producent | |
---|---|
Zaprezentowany | Lipsk 1964[26] |
Okres produkcji | 1964–1990 |
Miejsce produkcji | |
Poprzednik | Trabant P60/600 |
Następca | Trabant 1.1 |
Dane techniczne | |
Typy nadwozia | 2-drzwiowy sedan |
Silniki | R2: 0,6 l o mocy 23 i 26 KM |
Skrzynia biegów | 4-biegowa manualna |
Napęd | |
Długość | 3555 mm |
Szerokość | 1510 mm |
Wysokość | 1437 mm |
Rozstaw osi | 2020 mm |
Masa własna | 615 kg |
Zbiornik paliwa | 24 l (do 1973) |
Liczba miejsc | 2-4 |
Bagażnik | 415 l |
Ładowność | 335 kg |
Dane dodatkowe | |
Konkurencja | FSO Syrena 103/104/105 |
Prace nad Trabantem 601, którymi kierował Werner Lang, rozpoczęły się już pod koniec lat 50. Pierwsze projekty zostały pokazane w grudniu 1959 roku ministerialnej komisji, która po długich rozmowach zaakceptowała je. Przez następne 2 lata wykonano 6 prototypów już pod nazwą Trabant P601, a publicznie pokazano je podczas szóstego zjazdu partii komunistycznej SED w Berlinie Wschodnim w 1963 roku. W marcu 1964 roku Trabant 601 zadebiutował na Targach Lipskich, gdzie wywołał spore zainteresowanie m.in. poprzez całkowicie zmienione nadwozie, które, mimo że wykonane było nadal z duroplastu, to jednak odznaczało się kanciastością nawiązującą do stylistyki aut zachodnich czy do „skrzydlatych” samochodów produkowanych w Stanach Zjednoczonych[27][28].
Seryjna produkcja pojazdu rozpoczęła się w czerwcu 1964 roku, a więc trzy miesiące po debiucie w Lipsku. Samochód przez pierwsze pięć lat dostępny był w sześciu kolorach: białym, szarym oraz w pastelowych odcieniach zielonego, brązowego, żółtego i niebieskiego. W tym samym roku rozpoczęto eksport samochodów, głównie do krajów Bloku wschodniego, m.in. do Polski, gdzie pojazd konkurował z Syreną, a później Polskim Fiatem 126p, Czechosłowacji, Węgier czy Jugosławii, gdzie konkurował z Zastavą 750. Eksport obejmował też Europę Zachodnią (jeszcze w 1964 roku sprzedano tam 6565 sztuk), gdzie Trabanty trafiały m.in. do Holandii, Belgii, Danii, Finlandii, Grecji czy nawet Niemiec Zachodnich. Pojazd wysyłano też poza Europę, m.in. do Egiptu[27].
We wrześniu 1965 roku do produkcji seryjnej weszła odmiana kombi, która otrzymała oznaczenie 601 „Universal”. Do tego czasu produkowano odmianę kombi modelu P60/600. Nowa wersja Trabanta 601 poza tym, że posiadała większy bagażnik o pojemności 450 litrów (w wersji sedan miał on 415 l), a po złożeniu tylnej kanapy 1400 litrów, cieszyła się również większym popytem na rynku. W 1966 roku pojawił się – bazujący na wersji kombi – dwuosobowy furgon o nazwie „Lieferwagen”, (dosłownie: samochód dostawczy); charakteryzował się on m.in. zabudowanymi tylnymi bocznymi szybami. W 1972 roku został wycofany z produkcji[27][29].
Na przełomie 1965 i 1966 roku powstał prototyp Trabanta pod nazwą P602, który charakteryzował się m.in. nadwoziem typu hatchback[30]. W kwietniu 1966 roku pojawiła się lepiej wyposażona odmiana 601L (lux). W 1967 roku do produkcji seryjnej wszedł model o nadwoziu otwartym „Kübelwagen”, a w 1978 roku jego cywilna odmiana „Tramp”. Od wiosny 1967 roku w ofercie były trzy odmiany wyposażeniowe samochodu: Standard, S (Sonderwunsch) i de Luxe[27].
Pod koniec 1968 roku dwusuwowy silnik Trabanta o pojemności 594,5 cm³ został wzmocniony z 23 do 26 KM co wpłynęło nieco na osiągi pojazdu. Lepsze było przyśpieszenie i elastyczność, a także zwiększyła się prędkość maksymalna[27].
W 1973 roku zwiększono zbiornik paliwa z 24 do 26 litrów, a także wprowadzono opcjonalnie opony bezdętkowe. 22 listopada tego samego roku wyprodukowano milionowego Trabanta, a jubileuszowym egzemplarzem został model w wersji deLuxe. W 1974 roku po raz pierwszy w historii produkcja przekroczyła 100 tys. sztuk. W 1980 roku wprowadzono dwuobwodowy układ hamulcowy, a w 1982 roku nowy gaźnik. W 1983 roku natomiast wprowadzono instalację o napięciu 12 V z alternatorem. W latach 1986–1988 stworzono 3 egzemplarze Trabanta przeznaczonego do wyścigów, ze wzmocnionym silnikiem dwusuwowym. W 1988 roku wyprodukowano rekordową liczbę egzemplarzy – 146 400 sztuk, a także wprowadzono zawieszenie tylne niezależne, na kolumnach resorujących[27].
W 1989 roku upadł Mur Berliński, a 3 października 1990 roku Niemiecka Republika Demokratyczna weszła w skład RFN. Trabant w nowych okolicznościach nie był w stanie konkurować z zachodnimi konstrukcjami, nawet po wprowadzeniu wersji 1.1 z silnikiem Volkswagena Polo. Ostatni egzemplarz Trabanta z silnikiem dwusuwowym zjechał z taśmy 25 lipca 1990 roku. Przez cały okres produkcji powstało 2 818 547 sztuk[27].
Dane techniczne
[edytuj | edytuj kod]Trabant wyposażony był w dwusuwowy silnik o pojemności 0,6 l i mocy 23 KM. W 1968 roku zwiększono moc do 26 KM. Motor Trabanta chłodzony był powietrzem za pomocą dmuchawy promieniowej ze starszego modelu P50 i umieszczony został nad przednią osią. Samochód miał napęd przenoszony na koła przednie za pomocą 4-biegowej, manualnej skrzyni biegów[31].
Wersja | Silnik | Układ zasilania | Średnica × skok tłoka | St. sprężania | Moc maksymalna | Maks. moment obrotowy | 0–80 km/h | V-max |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
601[31] | R2 0,6 l (594,5 cm³) | gaźnik BVF 28H | 72 × 73 mm | 7,6:1 | 23 KM (17 kW) przy 3800 obr./min | 52 N·m przy 2700 obr./min | 27 s | 100–105 km/h |
601[31] | R2 0,6 l (594,5 cm³) | gaźnik BVF 28H | 72 × 73 mm | 7,6:1 | 26 KM (19,1 kW) przy 4200 obr./min | 54 N·m przy 3000 obr./min | 21,5 s | 108 km/h |
- Podwozie[31]
- Zawieszenie przednie: niezależne, na poprzecznym półeliptycznym resorze piórowym i dolnych poprzecznych wahaczach
- Zawieszenie tylne: niezależne, na poprzecznym resorze piórowym i skośnych wahaczach (od 1988 r. trójkątne wahacze skośne łożyskowane na poduszkach gumowych oraz sprężyny śrubowe)
- Hamulce przód/tył: nożny, szczękowy, hydrauliczny, na cztery koła, o szczękach współbieżnych
z urządzeniem wyrównawczym, od 1984 roku dwuobwodowy.
- Koła z obręczą: 4J × 13
- Ogumienie: 145 SR 13
- Wymiary[31]
- Rozstaw kół przód: 1206 mm
- Rozstaw kół tył: 1255 mm
- Prześwit: 155 mm
- Masy[31]
- Masa całkowita maksymalna: 950 kg (1040 kg Universal)
- Dopuszczalny nacisk osi przedniej: 450 kg (460 kg Universal)
- Dopuszczalny nacisk osi tylnej: 520 kg (580 kg Universal)
- Pojemność Bagażnika: 430 l (N/A l Universal)
- Dana użytkowe[31]
- Minimalny promień zawracania: 10 m
- Zużycie paliwa: 7,9 l
Inne wersje
[edytuj | edytuj kod]Hycomat
[edytuj | edytuj kod]Od roku 1965 produkowano w niewielkich ilościach model Hycomat z półautomatyczną skrzynią biegów, przeznaczony głównie dla użytkowników z dysfunkcją lewej nogi. Hycomat był sprzedawany jako sedan (Limousine) lub kombi (Universal).
Kübelwagen i Tramp
[edytuj | edytuj kod]W 1966 roku opracowano prototyp Trabanta z nadwoziem otwartym przeznaczonym głównie dla Nationale Volksarmee. W kwietniu 1967 roku ruszyła produkcja seryjna tej odmiany. Pojazd charakteryzował się m.in. brakiem drzwi i zmienionym wyglądem tylnej części nadwozia. Prócz armii samochód przeznaczony był też m.in. dla leśnictwa czy rolnictwa. Od 1978 roku produkowano odmianę cywilną o nazwie Tramp. Produkcję zakończono w 1990 roku. Kübelwageny były używane m.in. do patrolowania Muru Berlińskiego[27].
800 RS
[edytuj | edytuj kod]W latach 1986–1988 stworzono 3 egzemplarze Trabanta przeznaczonego do wyścigów, ze wzmocnionym silnikiem dwusuwowym o pojemności 771 cm³ i mocy 65 KM, który osiągał prędkość 160 km/h. Moc przenoszona była na koła przednie jak w modelu seryjnym, jednak za pomocą 5-biegowej, manualnej skrzyni biegów. Samochód konkurował z niektórymi pojazdami produkcji krajów Europy Zachodniej. Wymiary Trabanta 800 RS: długość/szerokość/wysokość: 3555 mm/1514 mm/1427 mm[32][33].
Eksport
[edytuj | edytuj kod]Samochód eksportowany był do krajów takich jak[34]:
Europa Wschodnia: | Europa Zachodnia: | Afryka: |
Trabant 1.1
[edytuj | edytuj kod]Trabant 1.1 w wersji sedan | |
Producent | |
---|---|
Zaprezentowany | Lipsk 1989 |
Okres produkcji | 1989–1991 |
Miejsce produkcji | |
Poprzednik | Trabant 601 |
Następca | brak |
Dane techniczne | |
Typy nadwozia | |
Silniki | R4: 1,0 l o mocy 40 KM |
Skrzynia biegów | 4-biegowa manualna |
Napęd | |
Długość | 3521 mm |
Szerokość | 1528 mm |
Wysokość | 1420 mm |
Rozstaw osi | 2020 mm |
Masa własna | 700 kg |
Zbiornik paliwa | 28 l |
Liczba miejsc | 4 |
Bagażnik | 415 l |
Ładowność | 385 kg |
Dane dodatkowe | |
Konkurencja |
Pod koniec lat 80. pracowano nad unowocześnieniem Trabanta, ale też i innych samochodów z NRD jak Wartburg czy Barkas B1000. W tym celu zakupiono jednostki napędowe od Volkswagena. Trabant został wyposażony w czterosuwowy silnik o pojemności 1,0 l i mocy 40 KM, który stosowano w Volkswagenie Polo. Wiązało się to ze wzmocnieniem ściany czołowej i przednich słupków, a ramę pomocniczą, na której osadzono silnik, zaprojektowano w zasadzie od nowa. Z racji ogromnych nakładów finansowych poniesionych przy zakupie jednostek napędowych, prace nad zmianami w nadwoziu ograniczono do minimum, rezygnując tym samym z prototypu 1.1 E stworzonego w 1988 roku, który posiadał gruntowanie zmodernizowany przód i nową klapę oraz zderzak tylny. W seryjnym 1.1 zastosowano nową atrapę i maskę, przeprojektowano deskę rozdzielczą, wyposażając ją m.in. w nowy zestaw wskaźników, zastosowano nowe tylne światła, a także plastikowe zderzaki. Prócz nowych silników i zmian stylistycznych w nadwoziu i wnętrzu pojazdu, zastosowano zamiast resorów piórowych kolumny MacPhersona, zbiornik paliwa umieszczono pod bagażnikiem, zwiększając go z 26 do 28 litrów, a przednie hamulce bębnowe zastąpiono tarczowymi[35][36].
W 1989 roku powstało 1000 egzemplarzy (w seriach odpowiednio po 150 i 850 sztuk) przedseryjnych Trabantów 1.1, które charakteryzowały się m.in. metalowymi zderzakami i lusterkami zewnętrznymi z modelu 601. Z powodu przemian politycznych produkcję seryjną samochodu rozpoczęto dopiero 21 maja 1990 roku w nowych zakładach w Zwickau-Mosel. Przedsiębiorstwo Sachsenring przewidywało wysoki popyt na wersję Universal, z tego też względu stosunek produkcji Trabantów wynosił odpowiednio 80% dla wersji kombi i 20% dla wersji sedan. Upadek Muru Berlińskiego i zjednoczenie Niemiec w 1990 roku zmieniły całkowicie i tak już niekorzystną sytuację Trabantów. Samochód nie mógł się odnaleźć w nowej sytuacji, gdyż jego przestarzała konstrukcja nie pozwalała na konkurencję z konstrukcjami zachodnimi (potocznie nazywany był „mumią z rozrusznikiem serca”[37]). Z tego też powodu Trabant 1.1 w dużej mierze przeznaczony był na eksport, głównie na Węgry i do Polski, gdzie konkurował m.in. z Polskim Fiatem 126p (szczególnie z odmianą 126 BIS) i – zwłaszcza w wersji kombi – zyskał dużą popularność za sprawą znacznie większej od „malucha” funkcjonalności przy cenie tylko nieznacznie wyższej od ceny samochodu z FSM[37]. 30 kwietnia 1991 roku ostatecznie produkcja Trabantów 1.1 została zakończona, a ostatnim egzemplarzem, który zjechał z taśmy, był Universal w kolorze różowym. Wytworzono łącznie 39 474 sztuk[35][38].
„einer von 444”
[edytuj | edytuj kod]W 1994 roku przedsiębiorstwo Sachsenring odkryło w porcie w Mersin 444 egzemplarze Trabanta, które zostały wyeksportowane kilka lat wcześniej do Turcji. Turecki importer jednak zbankrutował i samochody nie zostały sprzedane na tamtejszym rynku. Pojazdy po ściągnięciu do Niemiec zostały odnowione i wyposażone w złote emblematy, grawerowaną tabliczkę z imieniem i nazwiskiem kupującego, tapicerkę ze sztucznej skóry oraz w radio i katalizator. Kupujący oprócz tego dostawał specjalny kluczyk i skórzany portfel. Taka seria Trabantów otrzymała nazwę „einer von 444” („jeden z 444”). Pojazd jednak ze względu na zbyt wysoką cenę, która była ponad trzy razy wyższa niż cena Trabanta 1.1 w 1991 roku, sprzedawał się słabo i do 1996 roku sprzedano zaledwie 90 sztuk. Ostatecznie postanowiono znacznie zniżyć cenę i rozpoczęto sprzedaż samochodów w sieci supermarketów Allkauf[39].
Dane techniczne
[edytuj | edytuj kod]Trabant 1.1 wyposażony był w czterosuwowy silnik o pojemności 1,0 l i mocy 40 KM z Volkswagena Polo. Motor Trabanta chłodzony był cieczą w układzie zamkniętym i umieszczony został poprzecznie z przodu. Samochód miał napęd na koła przednie i 4-biegową, manualną skrzynię biegów[40].
Wersja | Silnik | Układ zasilania | Średnica × skok tłoka | St. sprężania | Moc maksymalna | Maks. moment obrotowy | 0–100 km/h | V-max |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1.1[40] | R4 1,0 l (1043 cm³) | gaźnik Weber 32 TLA | 75 × 59 mm | 9,5:1 | 40 KM (30 kW) przy 5300 obr./min | 74 N·m przy 2700 obr./min | 21 s | 126 km/h |
- Podwozie[40]
- Zawieszenie przednie: zwrotnice kolumnowe typu MacPherson oraz stabilizator przechyłu
- Zawieszenie tylne: trójkątne wahacze skośne łożyskowane na poduszkach gumowych oraz sprężyny śrubowe
- Hamulce przód/tył: tarczowe/bębnowe, układ hamulcowy dwuobwodowy w układzie poprzecznym
- Koła z obręczą: 4J × 13 H – R45
- Ogumienie: 145 R 13
- Wymiary[40]
- Rozstaw kół przód: 1280 mm
- Rozstaw kół tył: 1255 mm
- Masy[40]
- Masa całkowita maksymalna: 1085 kg (1120 kg Universal)
- Dopuszczalna masa przyczepy bez hamulców: 300 kg
- Dopuszczalna masa przyczepy z hamulcami: 400 kg
- Dana użytkowe[40]
- Minimalny promień zawracania: 10 m
- Zużycie paliwa w cyklu miejskim: 7,6 l
Inne wersje i prototypy
[edytuj | edytuj kod]Kübelwagen i Tramp
[edytuj | edytuj kod]W 1988 roku zbudowano dwa prototypy Trabanta 1.1 Kübelwagen. Pojazd mimo zastosowania w nim silnika Volkswagena nie wszedł do produkcji seryjnej. Jeden z prototypów można oglądać w muzeum w Zwickau. Wymiary pojazdu: długość/szerokość/wysokość: 3466 mm/1524 mm/1448 mm[41]. W latach 1990–1991 trwała małoseryjna produkcja Trabanta 1.1 Tramp, a także powstało ok. 60 sztuk nieco lepiej wyposażonych Trabantów 1.1 Caro Tramp 110, które charakteryzowały się m.in. orurowaniem w kolorze żółtym[42].
1.1 Pick-up
[edytuj | edytuj kod]W 1991 roku, czyli pod koniec produkcji Trabanta, powstał model 1.1 w wersji pick-up. Charakteryzował się dwuosobowym nadwoziem ze skrzynią ładunkową. Masa pojazdu wynosiła 680 kg, a ładowność 405 kg. Powstały prospekty reklamowe, odbyły się prezentacje auta, jednak nigdy nie trafiło ono do produkcji seryjnej. Powstały prawdopodobnie 2 prototypy. Wymiary pojazdu: długość/szerokość/wysokość: 3521 mm/1528 mm/1420 mm[43].
Prototypy
[edytuj | edytuj kod]P50/500
[edytuj | edytuj kod]W 1954 roku stworzono prototypy samochodów w wersji sedan i kombi pod oznaczeniem P50. Po raz pierwszy użyto nazwy „Trabant”. Pojazdy powstały w ośrodku badawczo-rozwojowym w Karl-Marx-Stadt i stylistycznie nawiązywały do produkowanego później AWZ P70. Prototypy Trabanta P50/500 z 1954 roku były protoplastami produkowanego później seryjnie Trabanta[2].
P603
[edytuj | edytuj kod]W połowie lat 60. XX wieku stworzono projekt nowego Trabanta oznaczony numerem 603. Samochód posiadał konstrukcję podobną do seryjnego modelu 601, czyli stalowy szkielet pokryty panelami z duroplastu. Pojazd powstawał we współpracy z Automobilwerk Eisenach i czechosłowacką Škodą (silniki). Powstało dziewięć prototypów. W 1968 roku zaniechano prac nad wdrażaniem modelu do produkcji na wielką skalę za sprawą negatywnej decyzji władz NRD[30].
760
[edytuj | edytuj kod]Pod koniec 1971 roku ogłoszono projekt kolejnego prototypu powstałego we współpracy ze Škodą i Automobilwerk Eisenach. Projekt oznaczono liczbą 760 i planowano wytwarzać od 1975 roku. W 1973 roku w Zwickau powstały 3 prototypy. Pojazdy wyposażone były w silniki Škody. 3 kwietnia 1973 roku władze NRD podjęły decyzję o wycofaniu się z projektu[30].
P610/P1100 i 601 WE II
[edytuj | edytuj kod]Po niepowodzeniu wcześniejszych projektów „samochodów RWPG” przystąpiono w 1973 roku do nowego projektu. Model ten miał powstać ponownie jako wspólne auto RWPG we współpracy z zakładami Automobilwerk Eisenach i Sachsenring, a czechosłowacką Škodą[30].
Prototyp określono oznaczeniem P610, a także P1100. Pojazd był napędzany silnikiem czterosuwowym czterocylindrowym, który przy mocy 45 KM i pojemności 1100 cm³ osiągał maksymalną prędkość 125 km/h. Do roku 1979 przeznaczono na koszty rozwojowe 35 milionów marek NRD[30].
6 listopada 1979 roku Biuro Polityczne SED uchwaliło wstrzymanie finansowania i zatrzymanie rozwoju modelu P610/P1100 pomimo wcześniejszych planów wprowadzenia go do produkcji seryjnej w 1984 roku; 15 listopada 1979 Prezydium Rady Ministrów NRD potwierdziło ostatecznie zamknięcie projektu. Powstało 20 prototypów[30].
W 1982 roku stworzono prototyp o nazwie Trabant 601 WE II, który charakteryzował się nowym nadwoziem, nawiązując nieco do stylistyki prototypów P610/P1100. Pojazd ważył 620 kg, powstał tylko jeden prototyp[30].
newTrabi
[edytuj | edytuj kod]W roku 2007 na targach motoryzacyjnych we Frankfurcie nad Menem niemieckie przedsiębiorstwo Herpa zaprezentowało model nowego Trabanta w skali 1:10 pod nazwą newTrabi. Przedsiębiorstwo Herpa, które jest właścicielem marki Trabant, planowała wyprodukować serię 1500 takich pojazdów[44].
nT
[edytuj | edytuj kod]Na targach we Frankfurcie nad Menem w 2009 roku przedsiębiorstwo IndiKar – Individual Karosseriebau GmbH (jeden z trzech partnerów projektu) zaprezentowało nowy prototyp samochodu, który miał wejść do produkcji w roku 2012. Był to trzydrzwiowy hatchback o wydłużonym rozstawie osi. Mimo zmiany proporcji podstawowy kształt nadwozia został zachowany[45].
Dwusuwowy silnik zastąpiony został elektrycznym napędem przednich kół silnikiem asynchronicznym o mocy 45–47 kW. Samochód (według danych podanych przez producenta) mógł osiągać prędkość 130 km/h. Akumulatory litowe zapewniały przejechanie do 160 km[45].
Wymiary zewnętrzne pojazdu: długość: 3950 mm; szerokość: 1690 mm; wysokość: 1500 mm oraz rozstaw osi 2450 mm[45].
Nazwy
[edytuj | edytuj kod]Potocznie Trabanta nazywano sputnikiem na kółkach, Fordem kartonem, Trabim, Zemstą Honeckera, mydelniczką, trampkiem czy skrzydlakiem[46].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Według Trabant P50, „Awtolegiendy SSSR i Socstran” nr 173, s. 5, pierwszą serię P50 wykonano na 7 listopada 1957 – zapewne data była wybrana w związku z uczczeniem rocznicy rewolucji październikowej.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Za czasów istnienia NRD Trabant był produkowany od 7 listopada 1957 do 3 października 1990 roku. Produkcja Trabanta była kontynuowana po zjednoczeniu Niemiec, w okresie od 3 października 1990 do 30 kwietnia 1991 roku.
- ↑ a b c d Peter Kirchberg: Plaste, Blech und Planwirtschaft. Die Geschichte des Automobilbaus in der DDR. 3. durchgesehene und korrigierte Auflage. Nicolai, Berlin 2000, ISBN 3-89479-259-0.
- ↑ Christian Suhr: Von Hornig bis zur IFA. 100 Jahre Karosseriebau Meerane. Mit einem Beitrag von Malte Krüger. Schwarz, Meerane 2006, ISBN 3-9811118-0-X.
- ↑ a b c Trabant P50, „Awtolegiendy SSSR i Socstran” nr 173, 2015, (ros.), s. 4–5.
- ↑ a b Trabbi-Buggy-Club ’93 e.V: Die Geschichte des Trabant. [dostęp 2016-08-10].
- ↑ a b c d e f g h i j Pressebericht 2003. Kraftfahrt-Bundesamt, 2002-12-04. s. 18. [dostęp 2013-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-16)].
- ↑ Pressebericht 2003/2004. Kraftfahrt-Bundesamt, 2003-12-. s. 29. [dostęp 2013-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-24)].
- ↑ a b Pressemitteilung Nr. 5/2005. Der Fahrzeugbestand am 1. Januar 2005. Kraftfahrt-Bundesamt. [dostęp 2013-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-24)].
- ↑ Pressemitteilung Nr. 4/2006. Der Fahrzeugbestand am 1. Januar 2006. Kraftfahrt-Bundesamt. [dostęp 2013-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-24)].
- ↑ Pressemitteilung Nr. 4/2007. Der Fahrzeugbestand am 1. Januar 2007. Kraftfahrt-Bundesamt. [dostęp 2013-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-29)].
- ↑ Pressemitteilung Nr. 7/2009. Der Fahrzeugbestand am 1. Januar 2009. Kraftfahrt-Bundesamt. [dostęp 2013-10-06].
- ↑ Pressemitteilung Nr. 6/2010. Der Fahrzeugbestand am 1. Januar 2010. Kraftfahrt-Bundesamt. [dostęp 2013-10-06].
- ↑ Pressemitteilung Nr. 3/2011. Der Fahrzeugbestand am 1. Januar 2011. Kraftfahrt-Bundesamt. [dostęp 2014-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-15)].
- ↑ Pressemitteilung Nr. 3/2012. Der Fahrzeugbestand am 1. Januar 2012. Kraftfahrt-Bundesamt. [dostęp 2013-10-06].
- ↑ Pressemitteilung Nr. 8/2013. Der Fahrzeugbestand am 1. Januar 2013. Kraftfahrt-Bundesamt. [dostęp 2013-10-06].
- ↑ Pressemitteilung Nr. 10/2014. Der Fahrzeugbestand am 1. Januar 2014. Kraftfahrt-Bundesamt, 2014-03-07. [dostęp 2014-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-15)].
- ↑ Fahrzeugzulassungen (FZ) Bestand an Kraftfahrzeugen und Kraftfahrzeuganhängern nach Herstellern und Handelsnamen 1. Januar 2017. Kraftfahrt-Bundesamt, 2017-01-01. [dostęp 2017-10-24].
- ↑ Jürgen Lisse: Fahrzeuglexikon Trabant, Bildverlag Thomas Böttger, Witzschdorf 2006, ISBN 3-937496-12-2.
- ↑ Moderner BVF-Vergaser Typ 28 HB 1-1. In: Kraftfahrzeugtechnik 8/1960, S. 316–318.
- ↑ Trabant P50, „Awtolegiendy SSSR i Socstran” nr 173, 2015, (ros.), s. 11.
- ↑ a b c Trabant P50, „Awtolegiendy SSSR i Socstran” nr 173, 2015, (ros.), s. 14–15.
- ↑ Trabant P50, „Awtolegiendy SSSR i Socstran” nr 173, 2015, (ros.), s. 12.
- ↑ a b c d e Trabant P50, „Awtolegiendy SSSR i Socstran” nr 173, De Agostini 2015, ISSN 2071-095X (ros.), s. 13.
- ↑ Über Versuche zur Beeinflussung des Luftverhältnisses beim P50-Motor (Trabant). In: Kraftfahrzeugtechnik 8/1960, S. 300–305 und 9/1960, S. 347–349.
- ↑ a b c d e f epoche-3.de: Die Trabant-Geschichte. [dostęp 2016-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-03)]. (niem.).
- ↑ Auto Motor und Sport: 50 JAHRE TRABANT 601 Ein Rückblick auf die „Pappe”. [dostęp 2016-08-11]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h moto.onet.pl: Od kurnika do klasyka. [dostęp 2016-08-11]. (pol.).
- ↑ Gerhard Klausing: Trabant. Pflegen – warten – reparieren. Delius Klasing, Bielefeld 2007, ISBN 978-3-7688-1917-6 (144 S. mit zahlr. Ill. und graf. Darst.; Original erschienen als Ratgeber Trabant bei Transpress, Ost-Berlin 1987.).
- ↑ Karl-Heinz Metzner, Werner Ungethüm: Trabant 601 (= Wie helfe ich mir selbst?). Reprint der 8. bearbeiteten Auflage. Welz, Berlin 1998, ISBN 3-9804294-5-8(304 S. mit Ill.).
- ↑ a b c d e f g moto.onet.pl: Trabanty, które nigdy nie powstały. [dostęp 2016-08-15]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g trabi601.ovh.org: Trabant – Dane techniczne. [dostęp 2016-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-23)]. (pol.).
- ↑ traumautoarchiv.de: Sachsenring Trabant P800 RS. [dostęp 2016-08-11]. (niem.).
- ↑ Auto Motor Sport 4/2013, S. 144 Vorst.
- ↑ Frank B. Olschewski: Trabant gekauft – was nun? Nützliche Tipps für den Trabant 601 mit 2-Takt-Motor. Böttger, Witzschdorf 2004, ISBN 3-937496-02-5 (148 S. mit zahlr. Ill.).
- ↑ a b klasyki.auto-swiat.pl: Klasyk, który tworzył historię – Trabant 1.1. [dostęp 2016-08-15]. (pol.).
- ↑ Martin Roemers, David Lee: Trabant. Die letzten Tage der Produktion/The Final Days of Production. Wasmuth, Berlin/Tübingen 2007, ISBN 978-3-8030-3324-6.
- ↑ a b O kilka lat za późno, „Auto Świat Katalog Classic” (1), Ringier Axel Springer, 2019, s. 13, ISSN 2544-1302 .
- ↑ margrid-und-tere.jimdo.com: Trabant – Fahrzeugschein: Nur Schein? Wissenswertes. [dostęp 2016-08-15]. (niem.).
- ↑ autoarchiwum.com: Kolekcjonerskie auto z dyskontu. [dostęp 2016-08-15]. (pol.).
- ↑ a b c d e f warsawtrabigarage.cba.pl: Dane techniczne Trabant 1.1. [dostęp 2016-08-15]. (pol.).
- ↑ auta5p.eu: Trabant 1.1 Kübelwagen. [dostęp 2016-08-15]. (cz.).
- ↑ deutsche-automobile.de: Trabant 1.1 V CARO Tramp 110. [dostęp 2016-08-15]. (niem.).
- ↑ auto-data.net: Trabant 1.1 Pick-up. [dostęp 2016-08-15]. (niem.).
- ↑ auto-swiat.pl: Herpa NewTrabi: rozpoczęto realizacje projektu. [dostęp 2016-08-15]. (pol.).
- ↑ a b c trabant-nt.de: Trabant nT. [dostęp 2016-08-15]. (niem.).
- ↑ Praca zbiorowa, Kultowe auta PRL-u nr 2 Trabant 601, s. 3, De Agostini Polska 2008, ISBN 978-83-248-1056-7.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Trabant P50, „Awtolegiendy SSSR i Socstran” nr 173, De Agostini 2015, ISSN 2071-095X (ros.).