شمس آقاجانی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

شمس آقاجانی
زادهٔ۴ تیر ۱۳۴۷
درگذشت۱۷ شهریور ۱۴۰۲ (۵۵ سال)
آرامگاهآرامگاه بهشت بهشتی فریدونکنار
ملیتایرانی
تحصیلاتکارشناسی مهندسی برق (گرایش مخابرات)
محل تحصیلدانشگاه شیراز
پیشه(ها)شاعر و منتقد ادبی
آثار برجستهمخاطب اجباری، گزارش ناگزیری، سخن رمز دهان
همسررویا تفتی
فرزندانبامداد آقاجانی
جوایزمجموعه شعر «مخاطب اجباری» یکی از سه اثر برگزیده دهه هفتاد به انتخاب فراپویان

شمس آقاجانی (۴ تیر ۱۳۴۷ – ۱۷ شهریور ۱۴۰۲) شاعر ایرانی و منتقد ادبی بود. او در سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵ در «کارگاه شعر و قصه» دکتر رضا براهنی شرکت کرد و از شاعران تاثیرگذار دهه ۷۰ ایران بود.[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸]

زندگی

[ویرایش]

شمس آقاجانی، شاعر و ناقدِ ادبی، در چهارم تیرماه ۱۳۴۷ در شهرستان فریدونکنار چشم به جهان گشود. او در رشته‌ی کارشناسی مهندسی برق (گرایش مخابرات) از دانشگاه شیراز فارغ‌التحصیل شد. سپس به تهران آمد و در آنجا در سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵ در کارگاه شعر رضا براهنی شرکت کرد. کارگاهی که در دهه ۷۰ سرنوشت شعر نو ایران را به ترتیب دیگری رقم زد و امکانی تازه پیش‌روی شعر فارسی نوپدید گذاشت.[.[۹][۱۰]او در سال ۱۳۷۶ با رویا تفتی، از دیگر اعضای کارگاه شعر و قصه‌ی براهنی، ازدواج کرد. حاصل این ازدواج، یک فرزند به نام بامداد است.

شمس آقاجانی در دهه ۷۰ به همراه چهره‌هایی مانند بهزاد خواجات، علی عبدالرضایی، حافظ موسوی، رضا چایچی، مهرداد فلاح، رویا تفتی، رزا جمالی، پگاه احمدی، ابوالفضل پاشا، فریاد شیری، مهرنوش قربانعلی و بهزاد زرین پور، شعر این دهه را به خوبی و با درخشش نمایندگی می‌کرد. آقاجانی همچنین در حوزه تئوری شعر یکی از فعالان این حوزه بود و مانند براهنی جزو کسانی است که در دو وجه فعالیت ادبی خود را دنبال می کند: یعنی هم نقد می نویسد و شعر خودش و دیگران را تئوریزه می کند و هم می سراید. زبان شعری آقاجانی زبانی ساده و در عین حال چند ساحتی و چند ظرفیتی است. با شنیدن و خواندن قطعات شعرش می توان به سادگی به این مفهوم سرراست رسید. یکی از مهم‌ترین کتاب‌های او که از قضا در دهه ۹۰ در حوزه تئوری شعر مطرح بود «سخن رمز دهان» است که مورد توجه منتقدان قرار گرفت و بارها خوانده شد.[۱۱]نخستین مجموعه این شاعر با عنوان «مخاطب اجباری» در سال ۱۳۷۷ توسط نشر خیام به بازار عرضه شد و از طرف هیئت داوران کانون شعر فراپویان به عنوان یکی از سه اثر برگزیده دهه هفتاد معرفی شد.[۱۲]

آثار

[ویرایش]

1- مخاطب اجباری (مجموعه‌شعر)/ نشر خیام/ ۱۳۷۷ (چاپ دوم و بعد: انتشارات بوتیمار/ ۱۳۹۳)

2-  شکل‌های ناتمامی (تئوری و نقد ادبی)/ نشر ویستار/ ۱۳۸۴

3- گزارش ناگزیری (مجموعه‌شعر)/ انتشارات بوتیمار/ ۱۳۹۱ (چاپ دوم: انتشارات بوتیمار/ ۱۳۹۳)

4-  سخنِ رمزِ دهان: جلد اول (تئوری و نقد ادبی)/ انتشارات سرزمین اهورایی/ ۱۳۹۲ (چاپ دوم)

5-  راوی دوم شخص (مجموعه‌شعر)/ انتشارات بوتیمار/ ۱۳۹۴

6- چرا آخرین درنا بازمی‌گردد (و متن‌هایی برای مطالعه‌ی بیش‌تر) (مجموعه‌شعر)/ انتشارات بوتیمار/ ۱۳۹۵

7- درس‌های ادبی (تئوری و نقد ادبی)/ انتشارات مانیاهنر/ ۱۳۹۹

8-  سخنِ رمزِ دهان: جلد دوم (تئوری و نقد ادبی)/ انتشارات سرزمین اهورایی/ ۱۳۹۹

9- براهنی و نظریه‌ی «زبانیت» (تئوری و نقد ادبی)/ نشر آفتاب (نروژ)/ ۱۴۰۰ خورشیدی (۲۰۲۱ میلادی)[۱۳][۱۴]

10- سخنِ رمزِ دهان: جلد سوم (تئوری و نقد ادبی)/ انتشارات سرزمین اهورایی/ ( در دست انتشار)

منابع

[ویرایش]
  1. «مرور تحولات شعری 3 دهه اخیر با شمس آقاجانی». مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
  2. «پاسخ شمس آقاجانی به منتقدان بزرگ و کوچک رضا براهنی». همشهری آنلاین.
  3. «معشوق و مخاطب اصلی شمس آقاجانی شعر بود». خبرگزاری مهر.
  4. «شمس آقاجانی حرف‌های بسیاری برای گفتن داشت». ایرنا.
  5. «شمس آقاجانی: «یادداشت‌های روزانه نیما یوشیج» برای علاقه‌مندان به شعر امروز بسیار مفید است». خبرگزاری کتاب ایران.
  6. «زیستن بیرون از تن در نوشتن». روزنامه اعتماد.
  7. «نوشته شمس آقاجانی دربارهٔ جایزه «شاملو»». نسیم‌آنلاین.
  8. «شمس آقاجانی شاعر هایپررئال ایرانی بود». ایسنا.
  9. «در مورد شمس آقاجانی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید». تابناک.
  10. «زیرزمینِ شعر». روزنامه شرق.
  11. «شمس شعر دهه ۷۰ غروب کرد». همشهری آنلاین.
  12. «گفت و گو با شمس آقاجانی: شعر و تغزل وابسته به یکدیگرند».
  13. «زندگینامه شمس آقاجانی؛ شاعر و منتقد ادبی با معرفی آثارش». رویداد ایران.
  14. «شعر نوشتن فقط الهام نمی‌خواهد، دانش هم هست». روزنامه اعتماد.