Ў – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ў
Ilustracja
Informacje podstawowe
Majuskuła

Ў

Minuskuła

ў

Podstawowe pismo

cyrylica

Pochodzenie
Znak diakrytyczny

brewis

Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Ў, ў (nazwa „У krótkie”) – 22. litera białoruskiego alfabetu, oznacza dźwięk [w], brzmiący tak samo jak polskie zwałczone Ł i często mu odpowiada, zwłaszcza przed spółgłoską i w wygłosie (np. pol. dał, biał. даў). Pochodzi od znaku „iżyca ze znakiem krótkości (brewis)” (Іереѵ̆ская власть, пучина Егеѵ̆ская itp.), którego używało się w wydaniach ukraińskich od końca XVI do początku XVII wieku. Znak ten w późniejszym okresie został zmodyfikowany („gammo-podobny ук z brewis”), po czym wszedł do użycia w rumuńskiej cyrylicy, skąd w roku 1837 została wzięta do zbioru poezji ukraińskiej „Русалка Днѣстровая”, już prawie w dzisiejszym kształcie. W białoruskim piśmie litera ta zaczęła funkcjonować w 1890 roku. W białoruskiej łacince literze tej odpowiada Ŭ.

Prawdopodobnie była używana w rumuńskiej cyrylicy, skąd została zaczerpnięta w 1836 roku przez kompilatorów ukraińskiego almanachu poetyckiego Rusałka Dnistrowaja (ukr. Русалка днѣстровая); w przedmowie dzieła napisano: przyjęliśmy serbskie џ [...] i wołoskie [rumuńskie] ў [...][1]. Oznaczono nią dźwięk [l] przechodzącego w [w]; współczesna cyrylica ukraińska najczęściej używa w tym miejscu litery В. Była również używana do zapisu języków uzbeckiego i karakałpackiego do momentu urzędowego przejścia na zapis łacinką.

Obecnie używana jest także w językach dungańskim, karaczajsko-bałkarskim, mansyjskim (wogulskim), niwchijskim (giliackim), osetyjskim (w Północnej Osetii) i jupik (syberyjskim eskimoskim).

Kodowanie

[edytuj | edytuj kod]
ZnakЎў
Nazwa w UnikodzieCyrillic Capital Letter
Short U[2]
Cyrillic Small Letter
Short U[3]
Kodowaniedziesiętnieszesnastkowodziesiętnieszesnastkowo
Unicode1038U+040E1118U+045E
UTF-8208 142d0 8e209 158d1 9e
Odwołania znakowe SGMLЎЎўў
Macintosh Cyrillic216D8217D9
ISO 8859-5174AE254FE
Windows-1251161A1162A2
Code page 866246F6247F7
Code page 8551539915298

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. “...приймилисмо сербскоє џ (виџу wydzu) и волоскоє ў (аў, ɑʋ Erazm. Rotterd., 𝖆𝖚, еў, ɛʋ: спѣваў, spiwɑʋ; душеў, duʃɛʋ)...”. Markijan Szaszkewycz (1837), Rusalka Dnistrovaya (Rusałka Dniestrowa), str. V.
  2. Cyrillic Capital Letter Short U. symbl.cc. [dostęp 2018-08-19].
  3. Cyrillic Small Letter Short U. symbl.cc. [dostęp 2018-08-19].