Amenmes – Wikipedia, wolna encyklopedia

Amenmes
	; Rzeźba Amenmesa - głowa, kwarc, Metropolitan Museum of Art (Nowy Jork), nr kat.: 34.2.2
	władca starożytnego Egiptu
Poprzednik	Merenptah
Następca	Seti II
	Dane biograficzne
Dynastia	XIX dynastia
Dzieci	Siptah (?)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Amenmes lub Amenmose – faraon, władca starożytnego Egiptu z XIX dynastii^[1]. Jeden z władców Egiptu, którego genealogia jest najmniej znana.

Istnieje kilka hipotez o jego pochodzeniu. Pierwsza mówi, że był synem córki Ramzesa II, imieniem Tachat. Druga, że był synem Merenptaha i Tachat, a trzecia że był władcą Kusz z okresu panowania Merenptaha, imieniem Messuwy. Prawdopodobnie był także ojcem przyszłego faraona - Siptaha, którego matką była jedna z jego żon, imieniem Tia. Zdobył władzę dzięki kryzysowi następstwa tronu po wieloletnim panowaniu Ramzesa II i wymieraniu prawowitych następców - (Merenptah był dopiero trzynastym następcą tronu po Ramzesie II).

Panował prawdopodobnie cztery lub pięć lat. Prawowitość jego władzy nadal jest kontrowersyjna. Niektórzy egiptolodzy uważają go za prawowitego następcę Merenptaha, podczas gdy inni uważają, że był nim syn Merenptaha - Seti-Merenptah, późniejszy faraon - Seti II. Amenmes panował prawdopodobnie tylko nad Górnym Egiptem, lecz istnieją sądy mówiące, że jego władza sięgała także na Północ. Także kolejność panowania Amenmesa i Seti II jest problematyczna.

Niektórzy znawcy tematu umieszczają jego panowanie po Seti II lub jako uzurpatora w czasie panowania Seti II lub też jako koregenta Seti II (co jednak jest mało prawdopodobne).

Amenmes prawdopodobnie został pochowany w grobowcu KV10^[1] w Dolinie Królów. Jego grobowiec nigdy nie został dokończony, a prawdopodobnie w czasach Seti II został rozmyślnie uszkodzony. Usunięto ze ścian imię króla oraz znaczną część inskrypcji. W grobowcu tym znaleziono szczątki mumii trzech osób: jednego mężczyzny i dwóch kobiet. Prawdopodobnie mężczyzną tym był Amenmes, a jedną z kobiet Tachat - jego matka. Pośród zachowanych inskrypcji znaleziono jej imię, co może wskazywać, iż tam została pochowana. W grobowcu tym znaleziono również przedmioty pochodzące z grobów Seti I oraz Ramzesa VI, co jeszcze bardziej komplikuje sytuację.

Po śmierci Amenmesa, Seti II przeprowadził kampanię, mającą na celu całkowite wymazanie z pamięci uzurpatora, za jakiego ostatecznie uznawano Amenmesa, oraz jego najbliższych współpracowników.

Tytulatura

Królewski Protokół

serech lub Horusowe:

trl.: Ka-nechat-meri-Maat-sementaui (kꜢ-nḫt mri-mꜢꜤt-smn-tꜢwi)^[2]

tłum.: Byk-potężny-ukochany-przez-Prawdę
którą-ustanawia-w-Obu-Krajach^{[potrzebny przypis]}

nebti lub Należący do Obu Pań:

trl.: (wr-biꜢwt-m-ipt-swt)^[2]

Złotego Horusa:

trl.: (ꜤꜢ-ḫpš sꜤꜢ wꜢst n ms sw)^[2]

prenomen lub imię tronowe:

trl.: Men-mi-Re-Setepen-Re (mn-mi-rꜤ stp.n-rꜤ)^[2]

tłum.: Wieczny-jak-Re-Wybraniec-Re^{[potrzebny przypis]}

nomen lub imię rodowe:

trl.: Amenmessisu-Heka-Uaset (imn-msi-sw ḥḳꜢ-wꜢst)^[2]

tłum.: Zrodzony-z-Amona-Władca-Teb^{[potrzebny przypis]}

trl.: (imn-msi-sw mri-rꜤ ḥḳꜤ-wꜢst)^[2]

Przypisy

↑ ^a ^b BenB. Haring BenB., From Single Sign to Pseudo-Script: An Ancient Egyptian System of Workmen’s Identity Marks, BRILL, 3 stycznia 2018, s. 170, ISBN 978-90-04-35754-9 [dostęp 2023-06-30] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Za: PeterP. Lundström PeterP., Amenmesse in hieroglyphics [online], Pharaoh.se [dostęp 2023-12-23] (ang.). Tam pełna znana tytulatura władcy.

[:0-1] BenB. Haring BenB., From Single Sign to Pseudo-Script: An Ancient Egyptian System of Workmen’s Identity Marks, BRILL, 3 stycznia 2018, s. 170, ISBN 978-90-04-35754-9 [dostęp 2023-06-30] (ang.).

[lundstrom-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Za: PeterP. Lundström PeterP., Amenmesse in hieroglyphics [online], Pharaoh.se [dostęp 2023-12-23] (ang.). Tam pełna znana tytulatura władcy.

[1]

[2]