Ford Mainline – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ford Mainline

Producent	Ford
Okres produkcji	1952–1956 (USA) 1952–1959 (Australia)
Poprzednik	Ford DeLuxe
Dane techniczne
Segment	pełnowymiarowy
Multimedia w Wikimedia Commons

Ford Mainline – samochód osobowy klasy pełnowymiarowej produkowany pod amerykańską marką Ford w latach 1952–1956.

Był podstawowym – najtańszym modelem samochodu w gamie produkcyjnej amerykańskiego Forda w tym okresie. Produkowany w wersjach nadwoziowych: 2- i 4-drzwiowego sedana, coupé i kombi, z czego najliczniejszy był 2-drzwiowy sedan (tudor). Nazwę tę nosił także pokrewny konstrukcyjnie pick-up produkowany w latach 1952–1959 przez australijskie zakłady Forda.

Ford Mainline (I)

1952 Ford Mainline V8 Fordor sedan
Inne nazwy	Meteor Mainline
Producent	Ford
Zaprezentowany	styczeń 1952
Okres produkcji	1952–1954
Miejsce produkcji	Dearborn i 14 fabryk[a] Oakville
Poprzednik	Ford DeLuxe
Następca	Ford Mainline (II)
Dane techniczne
Segment	pełnowymiarowy
Typy nadwozia	2-drzwiowy coupé 3-drzwiowe kombi 2 i 4-drzwiowy sedan
Silniki	benzynowe: R6 3,5 l, 101 KM R6 3,6 l, 115 KM V8 3,9 l, 110 KM V8 3,9 l, 130 KM
Napęd	tylny
Długość	5024 mm (1952-53) 5037 mm (1954)
Szerokość	1877 mm (1952) 1887 mm (1953) 1867 mm (1954)
Wysokość	1577 mm (1952) 1582 mm (1953-54)
Rozstaw osi	2920 mm (1952-53) 2934 mm (1954)
Zbiornik paliwa	64 l
Liczba miejsc	3i6
Dane dodatkowe
Modele bliźniacze	Ford Customline Ford Crestline
Konkurencja	Chevrolet 150 Plymouth Concord Plymouth Cambridge Plymouth Plaza
Multimedia w Wikimedia Commons

Nazwa modelu Ford Mainline została wprowadzona w nowej gamie Forda w styczniu 1952 roku dla podstawowego najtańszego modelu osobowego, zastępującego bazowy model Ford DeLuxe^[1]. Od bliźniaczych droższych modeli Forda: Customline i Crestline, opartych na tym samym nadwoziu i konstrukcji, Mainline różnił się głównie brakiem ozdobnych listew bocznych, uboższym wyposażeniem i wykończeniem wnętrza, oraz częściowo innymi wersjami nadwoziowymi (w odróżnieniu od nich, Mainline posiadał m.in. kierownicę z przyciskiem klaksonu pośrodku zamiast na obręczy, osłonę przeciwsłoneczną tylko dla kierowcy, popielniczkę tylko z przodu i nie miał zegara)^[2].

 Osobny artykuł: Ford 1952.

Modele Forda z 1952 roku stanowiły dalszą ewolucję pontonowego nadwozia, w stylu mody aerokosmicznej. Wyróżniały się panoramicznymi giętymi szybami z przodu i tyłu, polepszającymi widoczność^[1]. Chromowana atrapa chłodnicy miała szeroką poziomą belkę, z centralnym ozdobnym stożkiem, imitującym wlot powietrza w samolocie odrzutowym, oraz dwoma podobnymi stożkami po bokach, kryjącymi światła postojowe (kierunkowskazy)^[1]. Belka ta miała ponadto podłużne szczeliny na środku, po bokach centralnego stożka. Na masce umieszczono chromowaną ozdobę w formie stylizowanego samolotu ze skośnymi skrzydłami^[3]. Ford Mainline nie miał listew po bokach nadwozia, jedynie na błotnikach za przednimi kołami był metalowy stylizowany napis Mainline (lub Ranch Wagon) i ewentualnie znaczek V8 oznaczający wersję silnika^[3]. Na skośnej przedniej krawędzi wystających imitacji tylnych błotników znajdowały się cztery wytłoczenia, imitujące wloty powietrza – model Mainline miał dolne z nich przykryte gumową osłoną, podczas gdy bogatsze wersje miały je chromowane^[1]. Wyposażenie dodatkowe obejmowało m.in. radio (za 88 lub 100 dolarów) i spryskiwacze szyby^[1].

Gamę nadwozi modelu Mainline stanowiły: dwudrzwiowy sześciomiejscowy sedan (ang. Tudor sedan, kod 70A), czterodrzwiowy sześciomiejscowy sedan (Fordor sedan, 73A), dwudrzwiowe trzymiejscowe „biznesowe coupé” (Business Coupe, 72C), z dodatkowym miejscem na bagaże za przednimi siedzeniami, i trzydrzwiowe sześciomiejscowe kombi Ranch Wagon (59A)^[1][3]. Nadwozia były oparte na ramie nośnej; zawieszenie przednie było niezależne na wahaczach poprzecznych i sprężynach śrubowych, zawieszenie tylne zależne, ze sztywną osią napędową na resorach półeliptycznych^[4]. Opony miały w sedanach i coupe z 1952 roku rozmiar 6×16^[1], jak w Fordzie DeLuxe, jednakże od 1953 roku wprowadzono opony 6,70×15, zunifikowane z modelem Customline^[2]. Kombi Ranch Wagon miał natomiast opony 7,10×15^[1]. Rozstaw osi wynosił 115 cali (292 cm)^[1].

Wszystkie odmiany były dostępne z dwoma silnikami:

• 6-cylindrowy R6 OHV Mileage Maker – poj. 215,3 cali sześciennych (3528 cm³), stopień sprężania 7,0, moc 101 KM przy 3500 obr./min^[3]
• 8-cylindrowy V8 L-head Strato-Star – poj. 239,4 cali sześciennych (3923 cm³), stopień sprężania 7,2, moc 110 KM przy 3800 obr./min^[3].

W standardzie był silnik 6-cylindrowy i 3-biegowa mechaniczna skrzynia biegów, silnik 8-cylindrowy kosztował 75 dolarów więcej. Opcją była skrzynia z nadbiegiem lub automatyczna FordoMatic (184 dolary)^[1].

W 1952 roku modelowym wyprodukowano na rynek amerykański 163 911 samochodów Mainline; ich sprzedaż stanowiła 24,4% sprzedaży Forda. Ceny bazowe (bez dodatkowego wyposażenia) wynosiły od 1526 dolarów (Business Coupe) do 2004 dolarów (Ranch Wagon). Najpopularniejsza była wersja Tudor (79 931 sztuk, 1629 dolarów)^[1].

Oprócz 15 fabryk w USA, Ford Mainline był produkowany także przez kanadyjską spółkę Forda. Na rynku kanadyjskim był oferowany w wariantach dwu- i czterodrzwiowego sedana oraz kombi Ranch Wagon, tylko z silnikiem V8^[5]. Ponadto, na rynek kanadyjski modele Forda były produkowane także pod marką Meteor, do sprzedaży w sieci dealerskiej Mercurego, odróżniające się z zewnątrz detalami oraz stylistyką przedniego pasa. W latach 1952–1953 produkowany był m.in. model Meteor Mainline, odpowiadający Fordowi Mainline, w 1954 roku nazwany po prostu Meteor^[6].

 Osobny artykuł: Ford 1952#Model 1953.

Modele Forda na 1953 rok (jubileuszowy 50. rok istnienia marki) zaprezentowano 12 grudnia poprzedniego roku. Zmiany były kosmetyczne i dotyczyły atrapy chłodnicy, ozdób i wystroju wnętrza^[7]. Chromowana atrapa chłodnicy otrzymała inną szeroką poziomą belkę z centralną ozdobą, która nie imitowała już wlotu powietrza, lecz kołpak śmigła, a belka była karbowana po jej obu stronach, przypominając śmigło. Brak było bocznych stożków, a prostokątne kierunkowskazy umieszczono osobno, pod centralną belką^[7]. Zmieniła się ozdoba w formie samolotu na masce, otrzymując krótsze „skrzydła”, zakończone stylizowanymi opływowymi zbiornikami. Niewielkiej zmianie uległy okrągłe światła z tyłu, a na klapie bagażnika pojawił się ozdobny uchwyt do otwierania^[2]. Ozdobna osłona w dolnej części imitacji chwytów powietrza na tylnych błotnikach wykonana była obecnie w modelu Mainline z jasnego metalu^[2]. W dalszym ciągu na bokach nadwozia za przednimi kołami był metalowy napis Mainline (lub Ranch Wagon) i ewentualnie znaczek V8 oraz brak było listew ozdobnych^[2].

W 1953 roku modelowym wyprodukowano na rynek amerykański 305 714 samochodów Mainline; ich sprzedaż stanowiła 24,51% sprzedaży Forda. Ceny wynosiły analogicznie od 1537 do 2019 dolarów. Ponownie najwięcej wyprodukowano wersji Tudor (152 995), z bazową ceną 1642 dolary^[7].

 Osobny artykuł: Ford 1952#Model 1954.

Dalsze zmiany wprowadzono w modelach Forda zaprezentowanych w styczniu 1954 roku. Ponownie zmieniono ozdoby i atrapę chłodnicy, powracając do wariacji na temat trzech imitacji stożków wlotowych, lecz z inną, rozszczepioną centralną poziomą belką. Kierunkowskazy umieszczono ponownie w imitacjach stożków pod reflektorami, lecz mniejszych, niż dwa lata temu, a atrapa chłodnicy została poszerzona na całą szerokość pasa przedniego. Z błotników tylnych usunięto imitacje wlotów powietrza, a tylne lampy nieco powiększono^[8]. We wnętrzu wprowadzono nową deskę rozdzielczą, z prędkościomierzem Astra-Dial wystającym ponad deskę, z półkolistą przezroczystą skalą^[8]. Zmieniła się forma ozdobnej osłony z metalu w dolnej części wyobleń tylnych błotników, która była obecnie gładka i krótsza, a wyoblenia nie miały już imitacji wlotów powietrza^[9]. Napisy po bokach nadwozia pozostały takie same. Ponownie zmieniła się ozdoba w formie stylizowanego samolotu na masce, otrzymując trójkątny statecznik pionowy.

Większe zmiany dotyczyły części mechanicznej – przede wszystkim wprowadzono ulepszone przednie zawieszenie na przegubach kulowych, które polepszyło prowadzenie się pojazdu^[8]. Spowodowało to zwiększenie rozstawu osi o pół cala, do 115,5" (293 cm). W wyposażeniu opcjonalnym pojawiło się m.in. wspomaganie kierownicy i hamulców. Wprowadzono również nowy górnozaworowy silnik V8 (za dopłatą 76 dolarów) i ulepszony podstawowy silnik 6-cylindrowy, o zwiększonej pojemności i mocy:^[8]

• 6-cylindrowy R6 OHV Mileage Maker – poj. 223 cali sześciennych (3,65 l), stopień sprężania 7,2, moc 115 KM
• 8-cylindrowy V8 OHV – poj. 239 cali sześciennych (3,9 l), stopień sprężania 7,2, moc 130 KM.

W 1954 roku modelowym wyprodukowano na rynek amerykański 233 680 samochodów Mainline; ich sprzedaż stanowiła 20,04% sprzedaży Forda. Ponad połowa była w odmianie Tudor (123 329) z bazową ceną 1651 dolarów, a zakres cen wynosił od 1548 do 2029 dolarów za Ranch Wagon^[8].

Ford Mainline z 1954 roku został zakupiony do testów przez przemysł ZSRR i na jego automatycznej skrzyni biegów była następnie wzorowana skrzynia radzieckiej Wołgi M-21 pierwszego modelu, której stylistyka była też zapewne częściowo inspirowana Fordem^[10][11].

Ford Mainline (II)

1955 Ford Mainline Tudor
Inne nazwy	Meteor
Producent	Ford
Zaprezentowany	listopad 1954
Okres produkcji	1954–1956
Miejsce produkcji	Dearborn i 14 fabryk[a] Oakville
Poprzednik	Ford Mainline (I)
Następca	Ford Custom
Dane techniczne
Segment	pełnowymiarowy
Typy nadwozia	2 i 4-drzwiowy sedan
Silniki	R6 3,7 l, 120/137 KM V8 4,5 l, 162/173/176 KM
Napęd	tylny
Długość	5042 mm
Szerokość	1928 mm
Wysokość	1549 mm
Rozstaw osi	2934 mm
Zbiornik paliwa	64 l
Liczba miejsc	3-6
Dane dodatkowe
Modele bliźniacze	Ford Customline Ford Fairlane
Konkurencja	Chevrolet 150 Plymouth Plaza
Multimedia w Wikimedia Commons

Zupełnie nowa generacja Mainline została wprowadzona na rynek w listopadzie 1954 roku. Ich stylistykę wzorowano na nowo wprowadzonym modelu sportowym Ford Thunderbird^[12]. Znacznie powiększona panoramiczna szyba przednia była mocno wygięta na boki. Boczne panele nadwozia były proste, bez podkreślonych błotników tylnych, a z tyłu przechodziły w niewielkie płetwy^[12]. Atrapa chłodnicy była wykonana w formie chromowanej wygiętej kratownicy na całą szerokość przodu (określanej w stylu egg-crate – „kratki na jajka”^[12], z prostokątnymi otworami tworzącymi 6 poziomych rzędów i 36 kolumn^[13]). Po bokach atrapy były duże okrągłe stożkowate światła postojowe, pod ostro zarysowanymi pojedynczymi reflektorami. Wprowadzono nową deską rozdzielczą, zachowując jednak wystający ponad nią prędkościomierz Astra-Dial z przezroczystą skalą. Od bogatszych modeli (Customline i Fairlane) Ford Mainline odróżniał się brakiem ozdób po bokach. Podwozie było także nowo opracowane, lecz jego zasadnicza ramowa konstrukcja i rozstaw osi 115,5 cala (293 cm) pozostały takie same^[14]. Również rozmiar opon 6,70×15 pozostał ten sam (7,10×15 w wersjach kombi)^[14].

Gamę nadwozi stanowiły: dwudrzwiowy trzymiejscowy sedan (Tudor Business Sedan, kod 70D), dwudrzwiowy sześciomiejscowy sedan (Tudor sedan, 70A) i czterodrzwiowy sześciomiejscowy sedan (Fordor sedan, 73A), natomiast trzydrzwiowe sześciomiejscowe kombi (Ranch Wagon, 59A) zostało formalnie wyodrębnione jako osobny model w nowej gamie Ford Station Wagon^[12][14]. Trzymiejscowy Business Sedan zajął miejsce dawnego Business Coupe, służąc do tych samych celów^[14].

Oprócz standardowego wzmocnionego o 5 KM silnika 6-cylindrowego z poprzedniego roku, wprowadzono jako opcję nowy powiększony silnik V8:^[12]

• 6-cylindrowy R6 OHV Mileage Maker – poj. 223 cali sześciennych (3,65 l), stopień sprężania 7,5, moc 120 KM
• 8-cylindrowy V8 OHV Trigger Torque – poj. 272 cali sześciennych (4,45 l), stopień sprężania 7,6, moc 162 KM.

W 1955 roku modelowym wyprodukowano 127 301 samochodów Mainline oraz 40 493 kombi Ranch Wagon, co stanowiło łącznie tylko 11,56% sprzedaży Forda. Najpopularniejszej wersji Tudor powstało 76 698 (bazowa cena 1707 dolarów)^[12]. Ceny wynosiły od 1606 do 1753 dolarów za Fordor Sedan i 2043 dolarów za kombi^[12].

Na rynek kanadyjski Ford Mainline z 1955 roku był nadal produkowany także pod marką Meteor (bez nazwy modelu), różniąc się zewnętrznie atrapą chłodnicy i nazwą modelu Meteor V8 nad przednimi kołami. Oferowany był w wariantach dwu- i czterodrzwiowego sedana oraz dwudrzwiowego Business Coupe, tylko z silnikiem V8^[15]. Dostępne były także z automatyczną skrzynią biegów Mercurego Merc-O-Matic i silnikiem z gaźnikiem czterogardzielowym i stopniem sprężania zwiększonym do 8,5:1^[15].

Na rok 1956 modele Forda, zaprezentowane we wrześniu 1955, zostały nieco przestylizowane. Duże okrągłe światła postojowe zostały zastąpione przez podłużne, nad przednim zderzakiem, w masywnych chromowanych obudowach. Poszerzono prostokątne otwory w kracie atrapy, która obecnie miała 6 poziomych rzędów i 12 kolumn^[13]. Zmieniono formę ozdoby na masce, częściowo ukrytej w fałszywym wlocie powietrza. Na desce przyrządów zrezygnowano z przezroczystego prędkościomierza na rzecz bardziej konwencjonalnego. Po raz pierwszy model Mainline otrzymał częściowe boczne ozdoby w postaci dwóch równoległych listew w tylnej części, pomiędzy którymi nadwozie mogło być lakierowane na inny kolor^[16].

Spośród zmian wewnętrznych, zastosowano 12-voltową instalację elektryczną zamiast 6-voltowej i ponownie zwiększono moc silników przez zwiększenie stopnia sprężania^[13]:

• 6-cylindrowy R6 OHV Mileage Maker – poj. 223 cali sześciennych (3,65 l), stopień sprężania 8,0, moc 137 KM
• 8-cylindrowy V8 OHV Trigger Torque – poj. 272 cali sześciennych (4,45 l), stopień sprężania 8,0, moc 173 KM
• 8-cylindrowy V8 OHV Trigger Torque – poj. 272 cali sześciennych (4,45 l), stopień sprężania 8,4, moc 176 KM.

W 1956 roku modelowym wyprodukowano na rynek amerykański 164 442 samochodów Mainline i 48 348 kombi Ranch Wagon, co stanowiło 15,11% sprzedaży Forda. Najpopularniejszej wersji Tudor powstało 106 974 samochodów (bazowa cena 1850 dolarów)^[13].

Był to ostatni rok produkcji Forda Mainline – w nowej gamie Forda na kolejny rok, zaprezentowanej w październiku 1956, został zastąpiony przez model Ford Custom^[17].

W Australii nazwę Mainline otrzymał wytwarzany tam od 1952 roku sportowy pick-up (określany jako coupé utility), będący wersją Forda Customline. Mainline wykorzystywał wzmocnioną ramę Forda^[18]. Był sprzedawany równolegle do produkowanych w Australii sedanów Customline, z którymi dzielił stylistykę, zmienianą corocznie w sposób odpowiadający do 1956 roku modelom amerykańskim. Napęd stanowił aż do 1954 roku silnik dolnozaworowy V8^[18].

W 1955 roku wprowadzono drugą generację australijskich Fordów Mainline i Customline, produkowaną dłużej, niż amerykańskie odpowiedniki – do 1959 roku. Napęd stanowił nowy górnozaworowy amerykański silnik OHV V8 (Y-block)^[18]. Model z 1957 roku ze zmian otrzymał jedynie duży znaczek V8 na atrapie chłodnicy oraz ozdoby boczne w stylu amerykańskiego Forda Fairlane z 1956 roku^[18]. W modelu z 1958 roku wprowadzono atrapę chłodnicy zaadaptowaną z kanadyjskich Fordów z 1955 roku, wytwarzanych tam pod marką Meteor Rideau, oraz ozdoby boczne z Meteora z 1956 roku^[18][19]. Atrapa miała czteroramienną gwiazdę w literze V pośrodku i ponownie duże okrągłe światła postojowe modelu z 1955 roku. Na 1960 rok pick-upa Mainline zastąpiła analogiczna odmiana australijskiego Forda Falcona XK^[18].

• J. "Kelly" Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.).

• Prospekt Forda na 1952 rok