Freedom House – Wikipedia, wolna encyklopedia
Freedom House – założona w 1941 przez Wendella Willkiego i Eleanorę Roosevelt amerykańska organizacja, określająca się jako „pozapartyjna organizacja non-profit”, która jest „wyraźnym głosem na rzecz demokracji i wolności na całym świecie”.
Freedom House mówi o sobie, że „wyrażała stanowczy sprzeciw wobec dyktatur w Ameryce Środkowej i Chile, apartheidu w Afryce Południowej, tłumienia praskiej wiosny, radzieckiej inwazji Afganistanu, ludobójstwa w Bośni i Rwandzie i brutalnego gwałcenia praw człowieka na Kubie, w Birmie, Chinach, Iraku. Jest szermierzem obrony praw działaczy demokratycznych, ludzi wierzących, związkowców, dziennikarzy i rzeczników wolnego rynku”.
W latach 40. XX wieku Freedom House popierała plan Marshalla i utworzenie NATO. W latach 50. i 60. była orędownikiem ruchu praw obywatelskich w USA. W latach 80. wspierała ruch „Solidarność” w Polsce i opozycję demokratyczną na Filipinach.
Freedom House deklaruje, że jej „zarząd jednomyślnie podziela pogląd, iż amerykańskie przywództwo na arenie międzynarodowej ma zasadnicze znaczenie dla sprawy praw człowieka i wolności”.
Organizacja
[edytuj | edytuj kod]Prezesem Freedom House od września 2005 r. jest Peter Ackerman. Wcześniej funkcję tę pełnił James Woolsey, były dyrektor CIA. Wiceprezesami zarządu są Stuart Eizenstat i Mark Palmer.
Freedom House jest finansowana przez liczne fundacje. W niektórych latach otrzymywała około 35 proc. funduszy od rządu USA za pośrednictwem Narodowego Funduszu na rzecz Demokracji, Agencji USA na rzecz Rozwoju Międzynarodowego (USAID) i Departamentu Stanu.
Freedom House jest wciąż głównie amerykańską organizacją, chociaż posiada biura na całym świecie; w Stanach Zjednoczonych (Nowy Jork i Waszyngton) oraz m.in. w Europie Środkowo-Wschodniej (Budapeszt, Bukareszt i Warszawa).
Freedom House jest członkiem Międzynarodowej Giełdy Wolności Wypowiedzi (International Freedom of Expression Exchange), wirtualnej sieci organizacji pozarządowych, które monitorują naruszenia wolności wypowiedzi na całym świecie i prowadzą kampanie w obronie dziennikarzy, pisarzy i obrońców praw człowieka.
Raporty
[edytuj | edytuj kod]Freedom House przygotowuje coroczny raport Freedom in the World o stanie demokracji i wolności we wszystkich państwach świata i wybranych terytoriach zależnych i spornych (zobacz raport 2009). Raport jest efektem monitorowania zmian w zakresie respektowania i ochrony przez władze państwowe praw politycznych (swoboda działalności konkurencyjnych partii politycznych (wolne wybory)) i wolności obywatelskich (religijnych, etnicznych, ekonomicznych, językowych, praw kobiet i rodziny, wolności osobistych, wolności prasy, przekonań i stowarzyszeń). Te prawa i swobody są w dużej mierze zaczerpnięte z Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Każdemu państwu przyznawana jest (osobno w dziedzinie praw politycznych i osobno w zakresie wolności obywatelskich) ocena w skali od 1 do 7, gdzie jeden oznacza najwyższy poziom wolności, a siedem najniższy. Średnia ocena państwa z obu tych obszarów (praw politycznych i wolności obywatelskich) określa jego status jako: „Wolny” (od 1,0 do 2,5 pkt), „Częściowo wolny” (od 3,0 do 5,0 pkt) lub „Bez wolności” (od 5,5 do 7,0 pkt). Zobacz: status państw 2009. Raporty są opracowywane od 1972 roku.
Freedom House sporządza również roczne raporty Freedom of the Press o wolności prasy na świecie (raport 2009, mapa wolności prasy), bada przemiany demokratyczne w krajach byłego bloku wschodniego (program Nations in Transit, zobacz: raport 2009), wolność kobiet na Bliskim Wschodzie i jakość rządzenia w krajach objętych przez prezydenta George’a W. Busha milenijnym programem pomocy zagranicy.
W raportach Freedom House państwa są zazwyczaj grupowane według kryteriów historycznych i kulturowych, a nie według stricte geograficznych.
Na przykład:
- Państwa Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej są grupowane razem.
- Wywodząca się z okresu zimnej wojny polityczna definicja Europy Zachodniej jest używana również wobec takich krajów, jak Turcja, Grecja i Cypr.
- Europa Wschodnia obejmuje wszystkie kraje będące dawniej częścią Związku Radzieckiego, włączając również te położone w Azji, takie jak Tadżykistan czy Uzbekistan.
Ranking Freedom in the World 2014
[edytuj | edytuj kod]Legenda:
Wskaźnik | Status | ||
---|---|---|---|
Freedom in the World | Wolny | Częściowo wolny | Bez wolności |
Europa Środkowa i Wschodnia oraz były Związek Radziecki
[edytuj | edytuj kod]Państwo | Prawa polityczne | Swobody obywatelskie | Status | Państwo | Prawa polityczne | Swobody obywatelskie | Status | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Albania | 3 | 3 | częściowo wolny | Macedonia Północna | 3 | 3 | częściowo wolny | |
Armenia | 5 | 4 | częściowo wolny | Mołdawia | 3 | 3 | częściowo wolny | |
Azerbejdżan | 6 | 6 | bez wolności | Polska | 2 | 2 | wolny | |
Białoruś | 7 | 6 | bez wolności | Rumunia | 2 | 2 | wolny | |
Bośnia i Hercegowina | 3 | 3 | częściowo wolny | Rosja | 6 | 5 | bez wolności | |
Bułgaria | 2 | 2 | wolny | Serbia | 2 | 2 | wolny | |
Chorwacja | 1 | 2 | wolny | Słowacja | 1 | 1 | wolny | |
Czechy | 1 | 1 | wolny | Słowenia | 1 | 1 | wolny | |
Estonia | 1 | 1 | wolny | Tadżykistan | 6 | 6 | bez wolności | |
Gruzja | 3 | 3 | częściowo wolny | Turkmenistan | 7 | 7 | bez wolności | |
Kazachstan | 6 | 5 | bez wolności | Ukraina | 4 | 3 | częściowo wolny | |
Kirgistan | 5 | 5 | częściowo wolny | Uzbekistan | 7 | 7 | bez wolności | |
Litwa | 1 | 1 | wolny | Węgry | 1 | 2 | wolny | |
Łotwa | 2 | 2 | wolny | Czarnogóra | 3 | 2 | wolny |
Europa Zachodnia
[edytuj | edytuj kod]Państwo | Prawa polityczne | Swobody obywatelskie | Status | Państwo | Prawa polityczne | Swobody obywatelskie | Status | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Andora | 1 | 1 | wolny | Luksemburg | 1 | 1 | wolny | |
Austria | 1 | 1 | wolny | Malta | 1 | 1 | wolny | |
Belgia | 1 | 1 | wolny | Monako | 2 | 1 | wolny | |
Cypr | 1 | 1 | wolny | Holandia | 1 | 1 | wolny | |
Dania | 1 | 1 | wolny | Norwegia | 1 | 1 | wolny | |
Finlandia | 1 | 1 | wolny | Portugalia | 1 | 1 | wolny | |
Francja | 1 | 1 | wolny | San Marino | 1 | 1 | wolny | |
Niemcy | 1 | 1 | wolny | Hiszpania | 1 | 1 | wolny | |
Grecja | 2 | 2 | wolny | Szwecja | 1 | 1 | wolny | |
Islandia | 1 | 1 | wolny | Szwajcaria | 1 | 1 | wolny | |
Irlandia | 1 | 1 | wolny | Turcja | 3 | 4 | częściowo wolny | |
Włochy | 1 | 1 | wolny | Wielka Brytania | 1 | 1 | wolny | |
Liechtenstein | 1 | 1 | wolny |
Ameryki
[edytuj | edytuj kod]Państwo | Prawa polityczne | Swobody obywatelskie | Status | Państwo | Prawa polityczne | Swobody obywatelskie | Status | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Antigua i Barbuda | 2 | 2 | wolny | Kolumbia | 3 | 4 | częściowo wolny | |
Argentyna | 2 | 2 | wolny | Kostaryka | 1 | 1 | wolny | |
Bahamy | 1 | 1 | wolny | Kuba | 7 | 6 | bez wolności | |
Barbados | 1 | 1 | wolny | Meksyk | 3 | 3 | częściowo wolny | |
Belize | 1 | 2 | wolny | Nikaragua | 4 | 3 | częściowo wolny | |
Boliwia | 3 | 3 | częściowo wolny | Paragwaj | 3 | 3 | częściowo wolny | |
Chile | 1 | 1 | wolny | Peru | 2 | 3 | wolny | |
Dominika | 1 | 1 | wolny | Saint Kitts i Nevis | 1 | 1 | wolny | |
Dominikana | 2 | 3 | wolny | Saint Lucia | 1 | 1 | wolny | |
Ekwador | 3 | 3 | częściowo wolny | Saint Vincent i Grenadyny | 2 | 1 | wolny | |
Grenada | 1 | 2 | wolny | Salwador | 2 | 3 | wolny | |
Gujana | 2 | 3 | wolny | Surinam | 2 | 2 | wolny | |
Gwatemala | 3 | 4 | częściowo wolny | Trynidad i Tobago | 2 | 2 | wolny | |
Haiti | 4 | 5 | częściowo wolny | Urugwaj | 1 | 1 | wolny | |
Honduras | 4 | 4 | częściowo wolny | Stany Zjednoczone | 1 | 1 | wolny | |
Jamajka | 2 | 3 | wolny | Wenezuela | 5 | 5 | częściowo wolny | |
Kanada | 1 | 1 | wolny | Brazylia | 2 | 2 | wolny |
Bliski Wschód i Afryka Północna
[edytuj | edytuj kod]Państwo | Prawa polityczne | Swobody obywatelskie | Status | Państwo | Prawa polityczne | Swobody obywatelskie | Status | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Algieria | 6 | 5 | bez wolności | Libia | 4 | 5 | częściowo wolny | |
Egipt | 6 | 5 | bez wolności | Oman | 6 | 5 | bez wolności | |
Iran | 6 | 6 | bez wolności | Katar | 6 | 5 | bez wolności | |
Irak | 5 | 6 | bez wolności | Arabia Saudyjska | 7 | 7 | bez wolności | |
Izrael | 1 | 2 | wolny | Syria | 7 | 7 | bez wolności | |
Jordania | 6 | 5 | bez wolności | Tunezja | 3 | 3 | częściowo wolny | |
Kuwejt | 5 | 5 | częściowo wolny | Zjednoczone Emiraty Arabskie | 6 | 5 | bez wolności | |
Liban | 5 | 4 | częściowo wolny | Jemen | 6 | 6 | bez wolności | |
Maroko | 5 | 4 | częściowo wolny |
Afryka Subsaharyjska
[edytuj | edytuj kod]Państwo | Prawa polityczne | Swobody obywatelskie | Status | Państwo | Prawa polityczne | Swobody obywatelskie | Status | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Angola | 6 | 5 | bez wolności | Liberia | 3 | 4 | częściowo wolny | |
Benin | 2 | 2 | wolny | Madagaskar | 6 | 4 | częściowo wolny | |
Botswana | 3 | 2 | wolny | Malawi | 3 | 4 | częściowo wolny | |
Burkina Faso | 5 | 3 | częściowo wolny | Mali | 5 | 4 | częściowo wolny | |
Burundi | 5 | 5 | częściowo wolny | Mauretania | 6 | 5 | bez wolności | |
Kamerun | 6 | 6 | bez wolności | Mauritius | 1 | 2 | wolny | |
Republika Zielonego Przylądka | 1 | 1 | wolny | Mozambik | 4 | 3 | częściowo wolny | |
Republika Środkowoafrykańska | 7 | 7 | bez wolności | Namibia | 2 | 2 | wolny | |
Czad | 7 | 6 | bez wolności | Niger | 3 | 4 | częściowo wolny | |
Komory | 3 | 4 | częściowo wolny | Nigeria | 4 | 4 | częściowo wolny | |
Kongo | 6 | 5 | bez wolności | Rwanda | 6 | 5 | bez wolności | |
Demokratyczna Republika Konga | 6 | 6 | bez wolności | Wyspy Świętego Tomasza i Książęca | 2 | 2 | wolny | |
Wybrzeże Kości Słoniowej | 5 | 4 | częściowo wolny | Senegal | 2 | 2 | wolny | |
Dżibuti | 6 | 5 | bez wolności | Seszele | 3 | 3 | częściowo wolny | |
Gwinea Równikowa | 7 | 7 | bez wolności | Sierra Leone | 3 | 3 | częściowo wolny | |
Erytrea | 7 | 7 | bez wolności | Somalia | 7 | 7 | bez wolności | |
Etiopia | 6 | 6 | bez wolności | Południowa Afryka | 2 | 2 | wolny | |
Gabon | 6 | 5 | bez wolności | Sudan | 7 | 7 | bez wolności | |
Gambia | 6 | 6 | bez wolności | Eswatini | 7 | 5 | bez wolności | |
Ghana | 1 | 2 | wolny | Tanzania | 3 | 3 | częściowo wolny | |
Gwinea | 5 | 5 | częściowo wolny | Togo | 4 | 4 | częściowo wolny | |
Gwinea Bissau | 6 | 5 | bez wolności | Uganda | 6 | 4 | częściowo wolny | |
Kenia | 4 | 4 | częściowo wolny | Zambia | 3 | 4 | częściowo wolny | |
Lesotho | 2 | 3 | wolny | Zimbabwe | 6 | 5 | bez wolności |
Azja i Pacyfik
[edytuj | edytuj kod]Państwo | Prawa polityczne | Swobody obywatelskie | Status | Państwo | Prawa polityczne | Swobody obywatelskie | Status | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Afganistan | 6 | 6 | bez wolności | Nauru | 1 | 1 | wolny | |
Australia | 1 | 1 | wolny | Nepal | 4 | 4 | częściowo wolny | |
Bangladesz | 4 | 3 | wolny | Nowa Zelandia | 1 | 1 | wolny | |
Bhutan | 3 | 4 | częściowo wolny | Korea Północna | 7 | 7 | bez wolności | |
Brunei | 6 | 5 | bez wolności | Pakistan | 4 | 5 | częściowo wolny | |
Mjanma | 6 | 5 | bez wolności | Palau | 1 | 1 | wolny | |
Kambodża | 6 | 5 | bez wolności | Papua-Nowa Gwinea | 3 | 3 | częściowo wolny | |
Chiny | 7 | 6 | bez wolności | Filipiny | 3 | 3 | częściowo wolny | |
Timor Wschodni | 3 | 4 | częściowo wolny | Samoa | 2 | 2 | wolny | |
Fidżi | 6 | 4 | częściowo wolny | Singapur | 4 | 4 | częściowo wolny | |
Indie | 2 | 3 | wolny | Wyspy Salomona | 4 | 3 | częściowo wolny | |
Indonezja | 2 | 4 | częściowo wolny | Korea Południowa | 2 | 2 | wolny | |
Japonia | 1 | 1 | wolny | Sri Lanka | 5 | 4 | częściowo wolny | |
Kiribati | 1 | 1 | wolny | Tajwan | 1 | 2 | wolny | |
Laos | 7 | 6 | bez wolności | Tajlandia | 4 | 4 | częściowo wolny | |
Malezja | 4 | 4 | częściowo wolny | Tonga | 2 | 2 | wolny | |
Malediwy | 4 | 4 | częściowo wolny | Tuvalu | 1 | 1 | wolny | |
Wyspy Marshalla | 1 | 1 | wolny | Vanuatu | 2 | 2 | wolny | |
Mikronezja | 1 | 1 | wolny | Wietnam | 7 | 5 | bez wolności | |
Mongolia | 1 | 2 | wolny |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- wskaźniki wolności
- Wskaźnik wolności gospodarczej
- Wskaźnik wolności prasy
- Human Development Index
- Wskaźnik jakości życia
Inne rankingi międzynarodowe
[edytuj | edytuj kod]- IMD International: Światowy Rocznik Konkurencyjności 2005, ranking 60 gospodarek (państw i regionów)
- Światowe Forum Ekonomiczne: Światowy Raport Konkurencyjności 2006-2007, ranking wzrostu konkurencyjności 104 państw
- A.T. Kearney i Foreign Policy Magazine: Wskaźnik Globalizacji 2005, ranking 62 państw
- Program Rozwoju Narodów Zjednoczonych: Wskaźnik Rozwoju Społecznego 2004, ranking 177 państw
- Save the Children: Sytuacja Matek Świata 2004, ranking 119 państw
- Heritage Foundation i The Wall Street Journal: Wskaźnik Wolności Gospodarczej 2005, ranking 155 państw
- The Economist: Wskaźnik Jakości Życia 2005, ranking 111 państw
- Transparency International: Wskaźnik Percepcji Korupcji 2004, ranking 146 państw
- Reporterzy bez Granic: Wskaźnik Wolności Prasy 2004, ranking 167 państw.