French
DeutschMarzec 2025 – Wikipedia, wolna encyklopedia
| << | marzec 2025 | >> | ||||
| Pn | Wt | Śr | Cz | Pt | So | Nd |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 1 | 2 |
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
31 marca
[edytuj | edytuj kod]- Francuska polityk Marine Le Pen została uznana winną sprzeniewierzenia funduszy Parlamentu Europejskiego i skazana na karę 4 lat pozbawienia wolności oraz 5 lat zakazu ubiegania się o funkcje publiczne[1][2].
30 marca
[edytuj | edytuj kod]- Niemiecka rakieta nośna Spectrum odbyła swój pierwszy lot z norweskiego Andøya Spaceport, będąc tym samym pierwszą rakietą orbitalną wystrzeloną z Europy kontynentalnej. Rakieta rozbiła się i eksplodowała 30 sekund po starcie[3][4][5].
29 marca
[edytuj | edytuj kod]- Inwazja Rosji na Ukrainę: Gubernator Ołeh Siniehubow poinformował, że wieczorem w rosyjskim ataku dronów na Charków zginęły dwie osoby, a co najmniej 35 zostało rannych. Eksplozje uszkodziły targowisko, 27 budynków mieszkalnych i inne budynki publiczne, w tym placówkę medyczną[6][7][8][9].
28 marca
[edytuj | edytuj kod]- Trzęsienie ziemi w Mandalaju: Trzęsienie ziemi o magnitudzie 7,7 uderzyło w prowincję Sikong w Mjanmie, a znaczne szkody odnotowano również w Bangkoku w Tajlandii. Trzęsienie spowodowało śmierć ponad 2600 osób w Mjanmie i 18 w Tajlandii, a ponad 3400 osób zostało rannych. Setki kolejnych osób uznano za zaginione, w tym na zawalonym placu budowy w Bangkoku. Rząd Mjanmy ogłosił stan wyjątkowy[10][11][12][13].
- Inwazja Rosji na Ukrainę: Gubernator Serhij Łysak powiedział, że cztery osoby zginęły, a co najmniej 24 zostały ranne (trzy były w stanie krytycznym) w rosyjskim ataku dronów na Dniepr. W wyniku ataku doszło do dużego pożaru w kompleksie hotelowo-restauracyjnym, a także w 11 prywatnych domach. Ponad 20 dronów zaatakowało miasto, jednak większość została zestrzelona. Według lokalnych władz w ataku uszkodzonych zostało kilka wieżowców[14][15][16].
27 marca
[edytuj | edytuj kod]- Na placu Dam w Amsterdamie w Holandii miał miejsce atak nożownika, w wyniku którego co najmniej pięć osób zostało rannych. Sprawca został zatrzymany przez funkcjonariuszy policji i był badany pod kątem motywu terrorystycznego. Napastnik został zidentyfikowany jako 30-letni obywatel Ukrainy z Doniecka, określany jako „Roman D.”[17][18][19][20][21].
26 marca
[edytuj | edytuj kod]- Masaki Kashiwara dostał matematyczną Nagrodę Abela jako pierwszy Japończyk[22]
22 marca
[edytuj | edytuj kod]- W trakcie 7. sesji VII Synodu Diecezjalnego Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, ks. Marcin Orawski został wybrany na biskupa diecezji wrocławskiej[23].
21 marca
[edytuj | edytuj kod]- Next Generation Air Dominance: Administracja prezydenta Donalda Trumpa zapowiedziała produkcję nowego myśliwca przewagi powietrznej szóstej generacji firmy Boeing, Boeing F-47[24][25].
20 marca
[edytuj | edytuj kod]- Prezydent Donald Trump podpisał rozporządzenie wykonawcze nakazujące nakazujące sekretarz edukacji USA Lindzie McMahon rozpoczęcie likwidacji Departamentu Edukacji Stanów Zjednoczonych, który jest odpowiedzialny za przydzielanie środków federalnych szkołom i wypłacanie pomocy finansowej[26][27].
- Zmarł suspendowany w 2021 roku pallotyn ks. Łukasz Prausa, który twierdził, że posiada stygmaty i objawia mu się Jezus Chrystus, czym zyskał sobie grono zwolenników[28][29][30][31][32].
19 marca
[edytuj | edytuj kod]- Rozpoczęły się protesty antyrządowe w Turcji, wywołane aresztowaniem burmistrza Stambułu[33].
18 marca
[edytuj | edytuj kod]- Boeing Crew Flight Test, SpaceX Crew-9: Astronauci Sunita Williams i Barry Wilmore wrócili na Ziemię na pokładzie kapsuły SpaceX Crew-9 Dragon 2 po dziewięciu miesiącach na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Początkowo astronauci mieli spędzić osiem dni na ISS, ale ich powrót został opóźniony z powodu problemów technicznych z kapsułą Boeing Starliner Calypso[34].
17 marca
[edytuj | edytuj kod]- W wieku 105 lat zmarł pilot Royal Air Force Paddy Hemingway, będący ostatnim znanym żyjącym lotnikiem bitwy o Anglię z 1940 roku[35].
16 marca
[edytuj | edytuj kod]- Co najmniej 59 osób zginęło, a ponad 155 zostało rannych w wyniku pożaru, który wybuchł w klubie nocnym podczas koncertu w mieście Koczani w Macedonii Północnej[36].
- Prezydent Donald Trump podpisał rozporządzenie wykonawcze nakazujące zamknięcie wielu nadawców finansowanych przez państwo, w tym Głos Ameryki, Radio y Televisión Martí i Alhurra, a także wstrzymujące dotacje dla Radia Wolna Europa/Radia Liberty i Radio Free Asia[37][38].
15 marca
[edytuj | edytuj kod]- Śledczy ds. ochrony środowiska ustalili, że w lutym 2025 roku doszło do awarii zapory osadowej należącej do chińskiej firmy wydobywającej miedź, co spowodowało zrzucenie 50 mln litrów wysoce toksycznych odpadów do dorzecza rzeki Kafue, niszcząc ekosystemy w promieniu 100 km (62 mil) w dół rzeki i wpływając na zaopatrzenie w wodę, rybołówstwo i nawadnianie 60% populacji Zambii[39].
14 marca
[edytuj | edytuj kod]- Miało miejsce całkowite zaćmienie Księżyca w godzinach porannych na półkuli zachodniej i w nocy[40].
13 marca
[edytuj | edytuj kod]- W wieku 105 lat zmarł Bolesław „Bolek” Ostrowski, będący ostatnim znanym żyjącym spadochroniarzem z 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej generała Stanisława Sosabowskiego i Polakiem, uczestniczącym w operacji Market Garden[41][42].
11 marca
[edytuj | edytuj kod]- NASA wystrzeliło teleskop kosmiczny SPHEREx na statku kosmicznym Falcon 9 Block 5 z Vandenberg Space Force Base w hrabstwie Santa Barbara w Kalifornii, w Stanach Zjednoczonych. Misja SPHEREx czterokrotnie przeprowadzi przegląd całego nieba w celu zmierzenia widm w zakresie światła widzialnego i bliskiej podczerwieni rejestrując dane o ok. 450 milionach galaktyk i 100 milionach gwiazd[43][44].
10 marca
[edytuj | edytuj kod]- Liczba ofiar kilkudniowych masakr alawitów i chrześcijan w Syrii wyniosła ok. 1000 osób[45].
7 marca
[edytuj | edytuj kod]- Z rzeki Kolumbia w Stanach Zjednoczonych, wyciągnięto forda, który prawdopodobnie należał do rodziny Martin, która zaginęła 7 grudnia 1958[46].
6 marca
[edytuj | edytuj kod]- Rakieta Ariane 6 wystrzeliła francuskiego satelitę rozpoznawczego CSO-3 z Gujańskiego Centrum Kosmicznego, pomyślnie przeprowadzając pierwszy komercyjny lot rakiety[47].
- Sonda kosmiczna IM-2 Athena firmy Intuitive Machines wylądowała na Mons Mouton w pobliżu południowego bieguna Księżyca po starcie z Centrum Kosmicznego im. Kennedy’ego na Florydzie w USA, 27 lutego 2025 roku[48].
4 marca
[edytuj | edytuj kod]- A23a, o powierzchni ok. 3500 km², to największa na świecie góra lodowa, która osiadła na mieliźnie, na płytkich wodach u wybrzeży Georgii Południowej na Oceanie Atlantyckim[49].
- Colossal Bioscenes stworzyło myszy włochate w ramach badań nad przywróceniem mamuta włochatego[50].
2 marca
[edytuj | edytuj kod]- Odbyła się 97. ceremonia wręczenia Oscarów[51].
- Prezydent Donald Trump podpisał rozporządzenie wykonawcze ustanawiające język angielski jako urzędowy obowiązujący na terenie Stanów Zjednoczonych[52].
- Lądownik Blue Ghost należący do amerykańskiej firmy Firefly Aerospace z powodzeniem wylądował na powierzchni Księżyca w ramach programu NASA Commercial Lunar Payload Services, dostarczając do Mare Crisium ładunki z instrumentami służącymi do badania regolitów księżycowych i oddziaływań między wiatrem słonecznym a polem magnetycznym Ziemi[53][54].
1 marca
[edytuj | edytuj kod]- W krypcie w podziemiach bazyliki katedralnej św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika w Warszawie złożono ciało biskupa Kazimierza Romaniuka, który zmarł we wtorek 25 lutego 2025[55].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michał Blus: Liderka skrajnej prawicy Marine Le Pen wykluczona z wyborów. Decyzja sądu. polsatnews.pl, 2025-03-31. [dostęp 2025-04-01]. (pol.).
- ↑ Tamsin Paternoster, Sophia Khatsenkova: Marine Le Pen barred from running for office in embezzlement trial. Euronews, 2025-03-31. [dostęp 2025-04-01]. (ang.).
- ↑ Pierwszy start rakiety z kontynentalnej Europy zakończył się eksplozją. Euronews, 2025-03-31. [dostęp 2025-04-01]. (pol.).
- ↑ Mateusz Mitkow: Debiut niemieckiej rakiety Spectrum zakończony eksplozją. space24.pl, 2025-03-30. [dostęp 2025-04-01]. (pol.).
- ↑ Pierwsza taka misja z Europy i eksplozja tuż po starcie. TVN Meteo, 2025-03-30. [dostęp 2025-04-01]. (pol.).
- ↑ Volodymyr Ivanyshyn: Russian drone attack on Kharkiv kills 2, injures 25, including children. kyivindependent.com, 2025-03-29. [dostęp 2025-03-30]. (ang.).
- ↑ Alina Samojlenko: Масована атака дронами на Харків: кількість постраждалих зросла. glavcom.ua, 2025-03-30. [dostęp 2025-03-30]. (ukr.).
- ↑ Sofia Zakrevska: Росія атакувала Харків "Шахедами": вибухи пролунали в різних районах міста, є загиблі та постраждалі. Фото. obozrevatel.com, 2025-03-29. [dostęp 2025-03-30]. (ukr.).
- ↑ Natalia Jurczenko: Нічний удар дронів по Харкову: кількість постраждалих зросла до 35. rbc.ua, 2025-03-29. [dostęp 2025-03-30]. (ukr.).
- ↑ Ross Adkin, Chris Lau, James Legge, Lucas Lilieholm, Jerome Taylor, Sophie Tanno, Rosa Rahimi: Desperate search for survivors in Myanmar as death toll surges past 1,600. CNN, 2025-03-29. [dostęp 2025-03-30]. (ang.).
- ↑ Nat Sumon, Kyle Eppler, Matthew Mulligan, Mithil Aggarwal, Astha Rajvanshi, Elizabeth Chuck: Powerful earthquake hits Myanmar and Thailand, killing at least 150 and injuring hundreds. NBC News, 2025-03-28. [dostęp 2025-03-30]. (ang.).
- ↑ ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် သေဆုံးသူ အယောက် ၂,၆၀၀ ကျော်အထိ ရှိလာ. burmese.dvb.no, 2025-03-30. [dostęp 2025-03-30]. (birm.).
- ↑ Supoj Wancharoen, Wassayos Ngamkham: Local death count from Friday’s tremor rises to 18. bangkokpost.com, 2025-03-30. [dostęp 2025-03-30]. (ang.).
- ↑ Olena Goncharova: Russia's attack on Dnipro kills 4, injures 21. kyivindependent.com, 2025-03-28. [dostęp 2025-03-29]. (ang.).
- ↑ Maksym Lipczański: В Дніпрі зросло число потерпілих, оголошено жалобу. ua.korrespondent.net, 2025-03-29. [dostęp 2025-03-29]. (ukr.).
- ↑ Marina Furman: Ворог виправдовує удар по Дніпру: що видумали пропагандисти РФ. glavred.net, 2025-03-29. [dostęp 2025-03-29]. (ukr.).
- ↑ Andrzej Mężyński: Nożownik z Ukrainy zaatakował w Amsterdamie. Wśród rannych Polak. forsal.pl, 2025-03-29. [dostęp 2025-04-01]. (pol.).
- ↑ Andy Gregory: Amsterdam stabbing: Several people wounded after knife attack near Dam square. The Independent, 2025-03-27. [dostęp 2025-03-27]. (ang.).
- ↑ Charlotte Van Campenhout: At least 5 people wounded in stabbing near Amsterdam's Dam square, suspect arrested. Reuters, 2025-03-27. [dostęp 2025-03-27]. (ang.).
- ↑ What is known about the Amsterdam attacker? - explainer. jpost.com, 2025-03-29. [dostęp 2025-04-01]. (ang.).
- ↑ Verdachte steekpartij Dam is 30-jarige Oekraïner. nos.nl, 2025-03-27. [dostęp 2025-04-01]. (niderl.).
- ↑ Davide Castelvecchi: Mathematician who reshaped theory of symmetry wins Abel Prize. Nature, 2025-03-26. [dostęp 2025-03-31]. (ang.).
- ↑ Ks. Marcin Orawski wybrany biskupem Diecezji Wrocławskiej. luteranie.wroc.pl. [dostęp 2025-03-28]. (pol.).
- ↑ Rachel Wolf: Boeing to build next-gen 'F-47' US fighter jet, Trump announces. Fox News, 2025-03-21. [dostęp 2025-03-24]. (ang.).
- ↑ Thomas Newdick, Tyler Rogoway: Boeing Wins F-47 Next Generation Air Dominance Fighter Contract (Updated). twz.com, 2025-03-22. [dostęp 2025-03-24]. (ang.).
- ↑ Rebecca Shabad, Garrett Haake, Katherine Doyle: Trump signs executive order to dismantle the Education Department. NBC News, 2025-03-20. [dostęp 2025-03-24]. (ang.).
- ↑ Cory Turner: Trump signs order aiming to close the Education Department. npr.org, 2025-03-20. [dostęp 2025-03-24]. (ang.).
- ↑ Tomasz Matusiak: Wierni płaczą, a ksiądz w transie. Mimo zakazu łódzkiej kurii wciąż "uzdrawia" ludzi. lodz.wyborcza.pl, 2024-01-31. [dostęp 2025-03-21]. (pol.).
- ↑ Nie żyje ks. Łukasz Prausa. Chociaż był suspendowany, nadal odprawiał msze. deon.pl, 2025-03-21. [dostęp 2025-03-21]. (pol.).
- ↑ Nie żyje ks. Łukasz Prausa. Suspendowany duchowny podawał się za stygmatyka. fronda.pl, 2025-03-21. [dostęp 2025-03-21]. (pol.).
- ↑ Anna Gronczewska: Nie żyje ojciec Łukasz Prausa. Uważał się za stygmatyka i posługiwał w Łodzi. expressilustrowany.pl, 2025-03-21. [dostęp 2025-03-21]. (pol.).
- ↑ Nie żyje ks. Łukasz Prausa. opoka.org.pl, 2025-03-22. [dostęp 2025-03-22]. (pol.).
- ↑ Mehmet Emin Caliskan, Protesters say Istanbul mayor detention is a blow to democracy [online], Reuters, 19 marca 2025 [dostęp 2025-03-31] (ang.).
- ↑ Brandon Livesay, Christal Hayes: Butch Wilmore and Suni Williams return to Earth after nine unplanned months in space. BBC, 2025-03-18. [dostęp 2025-03-24]. (ang.).
- ↑ The last surviving Battle of Britain Pilot, John 'Paddy' Hemingway DFC, passes away. raf.mod.uk, 2025-03-17. [dostęp 2025-03-17]. (ang.).
- ↑ At least 59 people killed in nightclub fire in North Macedonia. Al Jazeera, 2025-03-16. [dostęp 2025-03-17]. (ang.).
- ↑ Voice of America, Radio Free Asia budgets cut, after US president slashes government media funding. abc.net.au, 2025-03-16. [dostęp 2025-03-17]. (ang.).
- ↑ Richard Kille, Jacob Zimba: River ‘dies’ after massive acidic waste spill at Chinese-owned copper mine. the-independent.com, 2025-03-15. [dostęp 2025-03-17]. (ang.).
- ↑ Nathan Layne, James Oliphant: Voice of America staff put on leave, Trump ally says agency 'not salvageable'. Reuters, 2025-03-16. [dostęp 2025-03-17]. (ang.).
- ↑ Daisy Dobrijevic: A total lunar eclipse comes to North America tonight: Here’s everything you need to know about the 'Blood Worm Moon'. space.com, 2025-03-13. [dostęp 2025-03-17]. (ang.).
- ↑ Błażej Konowałek: Zmarł ostatni polski spadochroniarz z Arnhem. historiawojen.pl, 2025-03-17. [dostęp 2025-03-18]. (pol.).
- ↑ Remigiusz Wiśniewski: Bolek Ostrowski nie żyje – ostatni polski bohater spod Arnhem. polishexpress.eu, 2025-03-17. [dostęp 2025-03-18]. (pol.).
- ↑ Denise Chow: After several delays, NASA’s SPHEREx launches in mission to map 450 million galaxies. NBC News, 2025-03-12. [dostęp 2025-03-17]. (ang.).
- ↑ Dharvi Vaid: NASA launches space telescope to unveil cosmic secrets. NASA, 2025-03-12. [dostęp 2025-03-17]. (ang.).
- ↑ Syryjscy chrześcijanie przerażeni niedawnymi masakrami. vaticannews.va, 2025-03-13. [dostęp 2025-03-17]. (pol.).
- ↑ Zabrali dzieci na wycieczkę i nigdy z niej nie wrócili. Sensacyjne odkrycie po dekadach. Onet.pl, 2025-03-08. [dostęp 2025-03-17]. (pol.).
- ↑ Ariane 6 rocket roars skyward carrying a French military reconnaissance satellite. Associated Press, 2025-03-06. [dostęp 2025-03-14]. (ang.).
- ↑ Georgina Rannard: Private spacecraft lands on Moon - but may be on its side. BBC, 2025-03-04. [dostęp 2025-03-14]. (ang.).
- ↑ Georgina Rannard, Erwan Rivault: World’s largest iceberg runs aground off remote island. Associated Press, 2025-03-04. [dostęp 2025-03-17]. (ang.).
- ↑ Magdalena Salik: Włochata mysz to krok do przywrócenia mamuta. Tak twierdzi firma Colossal, niezależni eksperci mają inne zdanie. National Geographic, 2025-03-05. [dostęp 2025-03-14]. (pol.).
- ↑ Oscary 2025. Najważniejsze wydarzenia gali wręczenia Nagród Akademii Filmowej. Relacja na żywo. TVN24, 2025-03-02. [dostęp 2025-03-06]. (pol.).
- ↑ Michelle L. Price: Trump signs order designating English as the official language of the US. Associated Press, 2025-02-28. [dostęp 2025-03-02]. (ang.).
- ↑ Mike Wall: 'We're on the moon!' Private Blue Ghost moon lander aces historic lunar landing for NASA. space.com, 2025-03-02. [dostęp 2025-03-14]. (ang.).
- ↑ Tiernan P. Doyle: Touchdown! Carrying NASA Science, Firefly’s Blue Ghost Lands on Moon. NASA, 2025-03-02. [dostęp 2025-03-14]. (ang.).
- ↑ Msza pogrzebowa śp. biskupa Kazimierza Romaniuka. diecezja.waw.pl, 2025-03-01. [dostęp 2025-03-02]. (pol.).