Słownik mykologiczny – Wikipedia, wolna encyklopedia

Słownik obejmuje hasła z zakresu morfologii, fizjologii, ekologii i rozmnażania grzybów oraz ich identyfikacji. Nie obejmuje taksonów. Niebieski kolor oznacza hasła szerzej opisane w odrębnych artykułach.

• acerwulus – występująca u niektórych grzybów i złożona z konifioforów struktura do wytwarzania bezpłciowych zarodników
• adelofialida – zredukowana forma fialidy wyrastająca ze strzępki bez przegrody
• adiaspora – duża, kulista chlamydospora, która po inhalacji i dostaniu się do płuc wzrasta izotropicznie bez podziałów komórkowych
• acyjanofilny – nie barwiący się w błękicie mlekowym
• aleuriospora – bezpłciowy zarodnik wytwarzany na szczycie strzępek, ale pozostający na nich aż do rozpadu grzybni
• agarikalny – należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales). Grzyby te charakteryzują się owocnikiem złożonym z trzonu i kapelusza z blaszkami
• akantocystyda – rodzaj cystydy o promieniście rozgałęzionym wierzchołku
• akantohyfida – rodzaj hyfidy z kołeczkowatymi wyrostkami po bokach
• akropetalny – powstający na końcu → łańcuszek akropetalny
• akutocystyda – cienkościenna i bezbarwna hyfida o ostrym wierzchołku
• alantoidalny – o kształcie kiełbasy (zarodnik)
• aleurokonidium, aleurospora – konidium przylegające do szczytu lub boku strzępki
• alleszerioza – choroba ludzi, psów i koni wywołana przez Pseudallescheria boydii
• alternarioza – choroba roślin wywołana przez grzyby z rodzaju Alternaria
• amyloidalny – zmieniający barwę na niebieską w odczynniku Melzera
• alweola – jamkowate zagłębienie w owocniku grzyba
• amerokonidium – jednokomórkowe konidium,u którego stosunek długości do szerokości jest mniejszy, niż 1:15
• amfispora – rodzaj konidium u niektórych rdzowców (Pucciniales)
• ampuła – komórka konidiotwórcza kształtem przypomina napęczniałą główkę z krótkimi wyrostkami zwanymi sterygmami
• ampułkowaty – w kształcie ampułki; u dołu rozszerzony, u góry zwężony i wydłużony
• an – przedrostek oznaczający „bez” lub „nie”
• angiokarpiczny – owocnik zamknięty → wnętrzniaki
• antraknoza – grzybowa choroba powodująca zgorzele roślin
• amyloidalność – zmiana barwy zarodników grzybów i innych elementów ich budowy pod wpływem preparatów jodu (zazwyczaj stosuje się odczynnik Melzera)
• amoniak – odczynnik chemiczny do reakcji makro- i mikroskopowych, pomocny przy identyfikacji gatunków grzybów
• anamorfa – morfa rozmnażająca się bezpłciowo
• anastomoza – poprzeczne połączenia między blaszkami, strzępkami lub wstawkami
• anizogamia – rozmnażania płciowe polegające na łączeniu się gamet zróżnicowanych wielkością
• annelida – komórka konidiotwórcza wydłużająca się podczas wytwarzania zarodników, zwykle o walcowatym kształcie i nieco zwężonej części szczytowej
• annelokonidium, annelospora – konidium wytwarzane na annelidzie
• anizogamia – rozmnażanie płciowe polegające na łączeniu się nieruchomych gamet
• aparat apikalny – struktura na szczucie worków służąca do wydalania zarodników
• aplanogamia – łączenie się dwóch nieruchomych gamet i wytworzenie zygoty
• aplanospora – nieruchomy zarodnik wytwarzany przez niektóre glony i grzyby
• apofiza – rozszerzający się u podstawy zarodni trzonek zarodnionośny, lub pierścieniowate zgrubienie na dolnej stronie endoperydium
• apotecjum, miseczka – rodzaj owocnika o kształcie podobnym do miseczki
• appressorium, przycistka – wytwarzana przez kiełkujący zarodnik strzępka służąca do przymocowania się do podłoża
• archikarp – początkowe stadium owocnika
• areolka – mały fragment spękanej powierzchni, od innych oddzielony szczelinami
• artrokonidium, artrospora – konidium powstające w wyniku fragmentacji strzępek
• askogonium → lęgnia
• askokonidium – konidium powstające w worku
• askoma → askokarp
• askoplazma – półpłynna treść worków, w której powstają zarodniki
• atranoryna – związek chemiczny występujący u wielu gatunków porostów
• arbuskula – strzępka grzybów mykoryzowych pośrednicząca w wymianie składników między grzybem i rośliną
• areolka – okrągły lub nieregularny fragment plechy u porostów
• aseptyczna – nie podzielona przegrodami (septami)
• askochytoza – choroba roślin wyowłana przez grzyby z rodzaju Ascochyte
• askogamia – proces tworzenia worków (ascus)
• askokarp – owocnik grzybów workowych wytwarzający askospory
• askospora – płciowy zarodnik workowców
• askostroma – rodzaj owocnika u grzybów workowych wytwarzających podkładki
• aspergilloza – choroba wywołana przez grzyby z rodzaju Aspergillus
• asterohyfida – hyfida o gwiazdkowatym kształcie
• asteroseta – szczecinka o gwiazdkowatym kształcie
• astrocystyda – cystyda o gwiazdkowatym wierzchołku
• autogamia – rozmnażanie płciowe, podczas którego obydwie komórki rozrodcze wytwarzane są przez ten sam organizm
• azygospora – struktura podobna do zygospory, ale nie powstająca wskutek zlania się gametangiów

• balistospora – zarodnik mechanicznie wyrzucany
• bazydiokarp – owocnik podstawczaków wytwarzający bazydiospory
• bazydiola – niedojrzała podstawka
• bazydiospora – płciowy zarodnik podstawczaków
• bazypetalny – powstający na początku → łańcuszek bazypetalny
• blastogeneza → pączkowanie
• blastomykoza – choroba wywołane przez Blastomyces dermatitidis
• blastospora, blastokonidium – zarodnik powstający przez pączkowanie
• blastyczny – rodzaj konidiogenezy polegający na tym, że komórka konidiotwórcza rozrasta się i zamienia w konidium, które następnie odcinane jest od konidioforu przegrodą
• blaszki – część owocnika grzybów kapeluszowych, na której powstają zarodniki
• błękit anilinowy – barwnik używany do barwienia preparatów biologicznych
• błękit krezolowy – barwnik używany do barwienia preparatów biologicznych
• błękit metylenowy – barwnik używany do barwienia preparatów biologicznych
• błękit mlekowy – barwnik do określania cyjanofilności grzybów
• boletoid fungi, grzyby borowikopodobne – grzyby kapeluszowe o rurkowym hymenoforze należące do rzędu borowikowców
• brachybazydiola – duża i nabrzmiała bazydiola
• brodawki – niskie, tępe wyrostki
• brzeg kapelusza – zewnętrzna część kapelusza, najbardziej oddalona od trzonu. Często ma inną barwę i własności (np. jest płonny) od pozostałej części
• brzeżek plechowy → ekscypulum
• bulwa – wyraźnie bulwiasto rozdęta nasada trzonu u grzybów kapeluszowych

• cefalodium – struktury zawierające sinice u niektórych porostów
• cenocyt – rodzaj komórczaka
• cenotyczny – pusty, bez przegrody
• chasmotecjum – rodzaj owocnika u workowców
• cheilocystyda – cystyda na blaszkach grzybów
• chitosom – mikropęcherzyk na powierzchni błony komórkowej grzybów
• chityna – organiczny związek chemiczny będący składnikiem ściany komórkowej u grzybów
• chlamydospora – zarodnik przetrwalnikowy o grubych ścianach
• chromoblaskomykoza – przewlekła, podskórna grzybica
• chryzocystyda – cystyda, która pod działaniem KOH barwi się na żółto
• chwytniki – cienkie wyrostki plesze porostów umocowujące ją do podłoża
• chytridiomykoza – choroba grzybicza płazów wywołana przez niektóre gatunki Batrachochytrium
• ciałka gwiaździste – promieniste wypustki wokół ogniska zakażenia bakteryjnego, grzybiczego lub pasożytniczego
• cortex – skórka grzybów złożona z gęsto zbitych strzępek tworzących chropowatą powierzchnię
• cutis – skórka grzybów złożona z równoległych do powierzchni, cienkich strzępek
• cyfelle – bardzo drobne otworki w dolnej korze porostów
• cysty strzępkowe – specyficzne, kleiste struktury na strzępkach grzybów drapieżnych
• cystyda – płonna komórka występująca między podstawkami w hymenium
• cystydiola – mała, niedojrzała cystyda
• cykl paraseksualny – rozmnażanie bezpłciowe zachodzące między haploidalnymi strzępkami grzybni tego samego gatunku, ale należącymi do różnych typów płciowych
• cyjanofilny – zmieniający barwę w błękicie mlekowym
• czapeczka – kapturkowata struktura na szczycie owocnika
• czarcie koło – krąg utworzony z owocników grzybów
• czas zwilżenia – czas zwilżenia wodą powierzchni rośliny niezbędny patogenowi do zainfekowania rośliny
• czerwień Kongo – barwnik używany do wybarwiania preparatów mikroskopowych
• człon – część strzępki od sąsiednich oddzielona przegrodą. Jest odpowiednikiem komórki u roślin

• dendrohyfida – cienka, wielokrotnie drzewkowato rozgałęziona hyfida
• dekstrynoidalny – zmieniający barwę na czerwonobrązową w odczynniku Melzera
• dermatofity – grzyby chorobotwórcze powodujące grzybice
• deuterogamia – rozmnażanie płciowe polegające na zapłodnieniu lęgni przez jądro pochodzące ze strzępki grzybni lub zarodnika konidialnego
• diafragma – cienka błona oddzielająca glebę od podglebia w owocnikach zamkniętych
• didymospora – zarodnik dwukomórkowy, przedzielony pojedynczą przegrodą poprzeczną
• dichohyfida – hyfida zbudowana z cienkościennej zazwyczaj komórki podstawowej i z gałązek wierzchołkowych, zwykle grubościennych
• dichotomiczny – rozgałęziony na dwa mniej więcej równe ramiona
• diktiokonidium – dwukomórkowe konidium, u którego stosunek długości do szerokości jest mniejszy, niż 1:15
• dikariofaza – występująca u niektórych gatunków grzybów sytuacja, gdy kariogamia (czyli zlanie jąder) nie następuje zaraz po plazmogamii
• dimityczny system – złożony ze strzępek generatywnych i łącznikowych lub generatywnych i szkieletowych
• distosepta – przegroda niewłaściwa w zarodnikach, zbudowana tylko z wewnętrznej warstwy jego ściany
• diplont – dwa haploidalne, zróżnicowane płciowo jądra występujące w jednej komórce
• dolipor – specjalna struktura w przegrodzie podstawczaków, umożliwiająca wymianę składników między sąsiednimi komórkami
• drożdżyca → kandydoza
• dzióbek (łac. apiculum) → wyrostek wnęki

• ecjospora – zarodnik rdzowców wytwarzany w ecjach
• ecjospora uredinialna – zarodnik wytwarzany w ecjosporach uredinialnych
• ecjum – u rdzowców wytwór grzybni, w którym wytwarzane są zarodniki zwane ecjosporami
• ecjum uredinialne – u rdzowców rodzaj ecjum, w którym powstają zarodniki pełniące równocześnie funkcję ecjospor i urediniospor
• egzoperydium – zewnętrzna warstwa perydium
• egzotecjum – część owocników typu perytecjum, która wystaje na zewnątrz ponad plechę
• ekscypulum – w owocnikach typu perytecjum zewnętrzna ścianka otaczającą z wszystkich stron hymenium
• eksykat – zasuszony okaz w kolekcji grzybów
• ektomykoryza – mykoryza zewnętrzna, podczas której strzępki grzyba nie wnikają do komórek korzeni roślin
• ektosporium – zewnętrzna warstwa ściany komórkowej w bazydiosporach
• endoperydium – wewnętrzna część perydium
• endosaprofityzm – rodzaj współżycia glonów i grzybów występujący u niektórych porostów
• endospora – zarodnik powstający wewnątrz zarodni
• endostroma – wewnętrzna część podkładki, w której powstają bazydiospory
• ektostroma – zewnętrzna część podkładki, w której powstają zarodniki konidialne
• elatery – wydłużone płonne komórki pozbawione protoplastu
• enteroblastyczny – rodzaj konidiogenezy w której zewnętrzna ściana komórki zarodnikotwórczej rozpada się, pozwalając by wewnętrzna ściana wzrastając stworzyła ścianę powstającego zarodnika
• epibazydium – część podstawki typu fragmobazydium
• epifragma – błonka zamykająca wylot owocnika u niektórych gatunków grzybów
• endoksyliczny – rozwijający się w zewnętrznej warstwie drewna
• epifityczny – rozwijający się na roślinach
• epigeiczny – naziemny
• epilityczny – naskalny
• epithelium – skórka zbudowana z mniej więcej kulistych, często połączonych z sobą komórek
• epikutis – górna warstwa strzępek w skórce grzybów
• episporium – jedna ze środkowych warstw ściany komórkowej w zarodnikach grzybów
• epitecjum, epihymenium – warstewka pokrywająca od góry hymenium
• epitunika → exosporium
• etnobotanika – dział mykologii zajmujący się rolą grzybów w kulturze
• euhymenium – typowe hymenium
• eusepta – przegroda właściwa w zarodnikach, zbudowana z obydwu warstw ściany zarodnika
• eustroma, eustromata – podkładka właściwa, czyli zbudowana wyłącznie ze strzępek grzybni
• exosporium – jedna z warstw ściany zarodników

• fialida – komórka konidiotwórcza z otwartym końcem, przez który wydostają się konidia
• fialospora – zarodnik konidialny powstający na fialidzie
• filamentacja – przekształcanie się drożdżowej formy grzybów w formę strzępkową
• filcowaty – pokryty gęsto splecionymi włoskami tworzącymi warstewkę podobną do filcu
• fitopatologia – nauka o chorobach roślin
• fotobiont – autotroficzny składnik porostów (glony lub sinice)
• fragmentacja plechy – rozmnażanie bezpłciowe przez podział plechy
• fragmobazydium – podstawka podzielona przegrodami na kilka części
• fragmokonidium – zarodnik konidialny złożony z co najmniej 3 komórek
• frędzlowaty – o brzegu z licznymi, zwisającymi skupiskami strzępek
• fungemia – obecność żywych grzybów we krwi
• fuzarioza – choroba roślin wywołana przez grzyby z rodziny Nectriaceae, zwłaszcza z rodzaju Fusarium
• fyllokladium – występująca u niektórych porostów struktura o budowie podobnej do rośliny

• gametangiogamia – rozmnażanie płciowe, podczas którego łączą się z sobą całe gametangia (lęgnie i plemnie)
• gametangium – komórka lub wielokomórkowy narząd, w którym wytwarzane są gamety (komórka jajowa i plemnik)
• gametogamia – rozmnażanie płciowe polegające na łączeniu dwóch haploidalnych gamet i wytworzeniu zygoty
• garb, garbek – wybitne uwypuklenie na szczycie kapelusza
• gasteroidalny – o budowie podobnej do purchawki
• gemma – tworzony przez drożdżowce i sprzężniaki zarodnik przetrwalnikowy, powstający w wyniku odcięcia i osłonięcia fragmentów strzępki grubszą ścianą
• gemula – kulista forma przetrwalnikowa u lęgniowców
• geotrychoza – grzybica wywołana przez Geotrichum candidum
• gleba – płodna część w zamkniętych owocnikach grzybów (wnętrzniaków)
• gleocystyda – cystyda wypełniona oleistą lub żywiczną, barwną lub bezbarwną zawartością
• główka – mniej więcej kulista część owocnika u grzybów kapeluszowych, lub szczytowa, napęczniała część konidioforu u Mycoromycota
• gongylidia – bulwkowate narośla na strzępkach grzybów uprawianych przez mrówki
• gonidium – u porostów otoczone przez strzępki komórki fotobiontów (zielenic właściwych lub sinic)
• gonospora → mejospora
• gruzełkowaty – pokryty bardzo drobnymi tworami w postaci ziarenek
• grzybica – zakaźna choroba ludzi i zwierząt wywołana przez pasożytnicze grzyby
• grzybnia – grupa strzępek tworząca organizm grzyba
• grzybnia powietrzna, grzybnia powierzchowna, grzybnia rozrodcza, grzybnia zewnętrzna – grzybnia występująca na powierzchni podłoża
• grzybnia przetrwalnikowa – grzybnia o poszerzonych strzępkach i pogrubionych ścianach, spełniająca rolę przetrwalnika
• grzybnia substratowa – grzybnia wnikająca w podłoże i pobierająca z niego wodę i składniki odżywcze
• grzyby blaszkowe, grzyby pieczarkopodobne – grzyby kapeluszowe o blaszkowym hymenoforze
• grzyby cerkosporoidalne – grupa grzybów pasożytniczych wywołujących choroby roślin. Dawniej należały do nich gatunki z rodzaju Cercospora, obecnie także niektóre inne
• grzyby cyfelloidalne – podstawczaki tworzące owocniki o kształcie tarczkowatym, rurkowatym, kubkowatym lub miseczkowatym
• grzyby domowe – powodujące zgnilizny drewna w budynkach i budowlach
• grzyby chorobotwórcze – wywołujące choroby roślin, zwierząt i ludzi
• grzyby drapieżne → grzyby mięsożerne
• grzyby drożdżopodobne – jednokomórkowe gatunki grzybów o budowie podobnej do drożdży Saccharomyces cerevisiae
• grzyby dymorficzne – mogące występować w postaci drożdżopodobnej i strzępkowej
• grzyby entomopatogeniczne – pasożytujące na owadach i wywołujące u nich choroby
• grzyby eukarpiczne – składające się z części płodnej (hymenoforu) i części bezpłodnej
• grzyby glebowe – występujące w glebie
• grzyby halucynogenne → grzyby psylocybinowe
• grzyby holokarpiczne – grzyby, u których podczas rozmnażania całe ciało przekształca się w zarodniki
• grzyby hydnoidalne – podstawczaki, których owocniki rosną na ziemi i składają się z trzonu i kapelusza o hymenoforze kolczastym
• grzyby jadalne – nadające się do spożycia
• grzyby kantarelloidalne – podstawczaki o owocnikach złożonych z trzonu i kapelusza o hymenoforze składającym się z anastomozujących listewek lub fałdek
• grzyby klawarioidalne – podstawczaki o owocnikach pałeczkowatych, maczugowatych lub krzaczasto rozgałęzionych
• grzyby kapeluszowe – o owocniku zbudowanym z kapelusza i trzonu
• grzyby kopalne – grzyby, które występowały w dawnych epokach geologicznych
• grzyby koprofilne – rozwijające się na odchodach zwierzęcych
• grzyby kortycjoidalne – podstawczaki o owocnikach rozpostartych (resuspinowate) lub rozpostarto-odgiętych, rzadko siedzących
• grzyby lecznicze – mające własności lecznicze
• grzyby mięsożerne – odżywiające się żywymi, drobnymi bezkręgowcami
• grzyby mikroskopijne – bardzo małe, zasadniczo widoczne dopiero przy powiększeniu
• grzyby mszakolubne – rozwijające się na mszakach lub w ich bezpośrednim otoczeniu
• grzyby mykoryzowe – żyjące z roślinami w symbiozie zwanej mykoryzą
• grzyby nadrzewne – rozwijające się na korzeniach, pniach i gałęziach drzew i krzewów, a także na drewnie, korze
• grzyby nagrzybne – rozwijające się na innych grzybach, zwykle będące ich pasożytami
• grzyby naporostowe – rozwijające się na porostach
• grzyby naziemne – o owocnikach rozwijających się nad powierzchnią gleby
• grzyby nicieniobójcze, grzyby nematofagiczne – mięsożerne lub pasożytnicze atakujące nicienie (Nematoda)
• grzyby niższe – grzyby, u których nie występuje rozmnażanie płciowe (przynajmniej nie jestnam znane)
• grzyby pasożytnicze – wywołujące choroby ludzi, zwierząt i roślin
• grzyby pirofilne → grzyby wypaleniskowe
• grzyby podziemne – tworzące owocniki całkowicie pod ziemią
• grzyby poliporoidalne – podstawczaki o owocnikach z hymenoforem rurkowym
• grzyby półpodziemne – tworzące owocniki częściowo w ziemi, częściow wystające nad jej powierzchnię
• grzyby psylocybinowe – działaniu psychoaktywnym, które po spożyciu w małych dawkach wywołują u człowieka głównie zaburzenia percepcji, zmienność myśli lub nastroju
• grzyby saprotroficzne – odżywiające się martwą materią organiczną
• grzyby sekotioidalne – grzyby o owocniku pośrednim między owocnikiem zamkniętym i otwartym
• grzyby strzępkowe – zbudowane ze strzępek (w przeciwieństwie do grzybów drożdżopodobnych)
• grzyby tremelloidalne – podstawczaki o owocnikach galaretowatych
• grzyby uprawne – uprawiane w celach kulinarnych lub na potrzeby produkcji substancji aktywnych
• grzyby węglolubne → grzyby wypaleniskowe
• grzyby wielkoowocnikowe – widoczne gołym okiem
• grzyby właściwe – zaliczane do królestwa grzybów (Fungi), w odróżnieniu od organizmów grzybopodobnych
• grzyby wodne – żyjące w wodzie
• grzyby wypaleniskowe – występujące tylko na spalonych obszarach lub przynajmniej mające silną preferencję dla spalonych obszarów
• grzyby wyższe – popularna nazwa nadawana workowcom i podstawczakom
• grzyby zoofagiczne→ grzyby mięsożerne
• gwajakol – barwnik używany do wybarwiania preparatów, pomocny przy identyfikacji gatunków grzybów
• gutula – oleista kropla w zarodnikach grzybów
• gymnotecjum – owocnik workowców, w którym worki są rozmieszczone w luźnej sieci strzępek

• halocystyda – cienkościenna cystyda o nabrzmiałym kształcie, często główkowata
• hamatecjum – wszystkie płonne struktury znajdujące się w owocnikach grzybów
• haustorium → ssawki
• helikokonidium – zarodnik konidialny, którego oś skręcona jest o więcej, niż o 180°
• helmintosporioza – grupa grzybowych chorób roślin
• heterokarion – komórka zawierająca co najmniej dwa genetycznie różne jądra
• heterotalizm – możliwość koniugacji między plechami tego samego gatunku, ale tylko wtedy, gdy należą one do dwóch różnych fizjologicznych typów (+) i (–)
• hialinowy – pozbawiony barwników, szklisty, zwykle przeźroczysty, czyli szklisty
• higrofaniczność – zmiana barwy wodochłonnej struktury grzyba pod nasiąknięciu wodą
• hilum – blizna u podstawy zarodnika
• histoplazmoza – choroba wywoływana przez grzyb Histoplasma capsulatum
• holobazydium – jednokomórkowa podstawka
• holomorfa – gatunek grzyba występujący zarówno w postaci anamorfy, jak teleomorfy
• homotalizm – możliwość koniugacji między wszystkimi plechami tego samego gatunku, gdyż nie są one zróżnicowane na dwa typy płciowe
• huba – owocnik grzybów nadrzewnych
• hyalokonidium – konidium bezbarwne, szkliste
• hyfida – płonna strzępka występująca między podstawkami w hymenium, czasami z nimi zrośnięta
• hyfopodium – jednodno- lub dwukomórkowe rozgałęzienie grzybni powietrznej wydzielające kleistą substancję umożliwiającą przymocowanie zarodnika do podłoża
• hydromykologia – nauka o grzybach wodnych
• hymeniderma – skórka zbudowana z palisadowo ułożonych strzępek
• hymenium – warstwa, w której wytwarzane są zarodniki. Składa się z elementów płodnych – podstawek, oraz bezpłodnych strzępek
• hymenofor – część owocnika zawierająca hymenium
• hypotecjum – płonna warstwa gęsto splecionych strzępek znajdujących się w owocnikach typu apotecjum
• hysterotecjum – część owocnika typu askostroma, w której powstają askospory

• iksohyfida – cienkościenna hyfida występująca w skórce u grzybów z rodzaju Flammulina
• inkrustowany – z licznymi, tkwiącymi kryształkami
• inokulacja – wprowadzenie do danego ustroju patogenu w postaci wirusa, bakterii, grzyba lub pasożyta
• interkalarny – tworzący się nie na końcu strzępki, lecz w jej środku, między innymi komórkami
• inwolukrelum – ciemna okrywa na ekscypulum w perytecjach
• ixocutis – skórka zbudowana ze zżelowanych, równoległych do powierzchni strzępek
• ixotrichoderma – zżelowana struktura strzępek w skórce
• izogamia – rozmnażanie płciowe, w którym obydwie gamety są identyczne pod względem budowy i wielkości
• izydia – twory służące do bezpłciowego rozmnażania porostów

• jajo – owocnik przypominający kształtem jajo ptaków (np. młode okazy sromotnika smrodliwego)

• kandydoza – oportunistyczna infekcja skóry, błon śluzowych, paznokci wywołana przez grzyby z rodzaju Candida
• kapelusz – część owocnika grzyba kapeluszowego, na której tworzą się zarodniki
• karbowany – drobno i regularnie pofałdowany (np. brzeg kapelusza)
• kariogamia – zlewanie się jąder kopulujących komórek rozrodczych w jedno jądro zygoty
• karpofor→ owocnik
• katahymenium – hymenium z regularnie ułozonymi podstawkami, tworzącymi palisadę
• kaulocystyda – cystyda występująca na trzonie grzybów
• klamra → sprzążka
• klejstotecjum – zamknięty owocnik wytwarzający askospory
• koenocyt → komórczak
• kokcydioidomykoza – grzybica wywołana przez grzyby z rodzaju Coccidioides
• kolce – długie wyrostki hymenoforu, na których wytwarzane są zarodniki
• kolonia – plecha grzybów hodowanych w laboratorium na sztucznym podłożu
• kolumella – środkowa, słupkowata część owocnika zamkniętego (np. u purchawek)
• kołki – krótkie, kołkowate wyrostki boczne na strzępkach
• kołnierzyk, pierścień – struktura powstająca na komórce konidiotwórczej typu annelida po każdym wytworzeniu przez nią zarodnika
• komora – pusta przestrzeń w owocnikach lub podkładkach grzybów
• komórczak – pojedyncza komórka z licznymi jądrami
• komórka konidiotwórcza, k. konidiogenna – końcowa strzępka, na której wytwarzane są zarodniki konidialne
• komórka tretyczna – komórka konidiotwórcza o walcowatym kształcie, często w części wierzchołkowej kolankowato wygięta, zwykle o barwie od jasnobrunatnej do oliwkowobrunatnej
• konidiofor – szczytowa strzępka grzybni, na której wytwarzane są konidia. Jej ostatni człon to komórka konidiotwórcza
• konidiogeneza – proces wytwarzania zarodników konidialnych
• konidiom – wielostrzępkowa struktura, na której wytwarzane są konidia. Są konidiomy typu acerwulus, koremium, kupula, sporodochium, pyknidium, pyknotyrium
• konidiospora → pykniospora
• kontekst – miąższ owocnika. Terminu tego używa się zwykle dla grzybów Hymenomycetes
• kończyk – mocno zwężona szczytowa część organu, np. cystydy
• kora – zewnętrzna, złożona ze strzępek grzyba warstwa plechy u porostów
• koralkowaty – złożony z gęsto skupionych odcinków
• koremium rodzaj konidiomu, w którym pęczki konidioforów w dolnej części są ciasno splątane, w górnej wachlarzowato rozchylone
• korteks – występująca na pozbawionej hymenium części owocnika cienka warstwa silnie zlepionych, często ciemno zabarwionych i grubościennych strzępek
• korynesporoza – grupa chorób roślin wywołana przez grzyby z rodzaju Corynespora
• kosmek – delikatny pęczek strzępek
• krusta – twarda skórka na owocnikach grzybów, występująca np. u niektórych hub
• kryptokokoza – grzybica wywołana przez Cryptococcus neoformans
• kupula – rodzaj acerwulusa o kubeczkowatym kształcie

• lagenocystyda – cystyda o smukłym kształcie
• laktofenol – roztwór fenolu i kwasu mlekowego używany do wybarwiania preparatów
• lamprocystyda – cystyda zwykle grubościenna
• lateks → mleczko
• lecideowy owocnik – owocnik typu apotecjum z brzeżkiem własnym zwykle tej samej barwy co tarczka
• lekanorowy owocnik – owocnik typu apotecjum z brzeżkiem plechowym wyraźnie różniącym się od tarczki
• leptocystyda – cystyda cienkościenna bez wyraźnej zawartości
• leukostomoza drzew pestkowych – choroba drzew pestkowych
• lęgnia – jednokomórkowe gametangium żeńskie
• lichenologia – nauka o porostach
• lobomykoza – przewlekłe zapalenie skóry wywołane przez grzyba Lacazia loboi

• łańcuszek akropetalny – konidia połączone z sobą w prosty lub rozgałęziony łańcuszek. Najmłodsze konidia znajdują się na szczycie łańcuszka, najstarsze u jego podstawy
• łańcuszek bazypetalny – konidia połączone z sobą w prosty lub rozgałęziony łańcuszek. Najstarsze konidia znajdują się na szczycie łańcuszka, najmłodsze u jego podstawy
• łączniki – liniowe zgrubienia na powierzchni zarodników, łączące jego brodawki lub kolce
• łysinka → hilum
• łzawiący – blaszka grzybów samoistnie wydzielająca kropelki płynu

• makrokonidium – duży zarodnik konidialny
• mastygonemy – cienkie, delikatne włoski, pokrywające wici u pływek lęgniowców
• mazaedium – pylista masa z zarodnikami u niektórych porostów
• mączniak rzekomy – grupa chorób roślin wywołanych przez grzybopodobne lęgniowce
• mączniak prawdziwy – grupa chorób roślin wywołanych przez grzyby mączniakowce
• memnospora – zarodnik służący rozprzestrzenianiu się i rozmnażaniu organizmów, w odróżnieniu od xenospor będących formami przetrwalnikowymi
• mejospora – zarodnik diploidalny powstały podczas rozmnażania płciowego
• merosporangium – duża zarodnia, np. u niektórych sprzężniaków
• merulioidalny – hymenofor z anastomozującymi listewkami, czasami nazwą tą określa się także hymenofor z wydłużonymi, nieregularnymi porami
• metabazydium – podstawka właściwa
• metula – jedna z komórek konidioforu u kropidlakowatych (Aspergillaceae)
• metuloida – grubościenna cystyda, w górnej części inkrustowana kryształkami węglanu wapnia
• mezospora – nietypowa, jednokomórkowa teliospora lub urediniospora kiełkująca dopiero po okresie spoczynku
• miąższ – płonna część owocnika wypełniająca jego wnętrze
• mikrokonidium – mały zarodnik konidialny
• mitospora – zarodnik haploidalny powstały podczas rozmnażania bezpłciowego
• mleczko – wydzielany przez niektóre gatunki grzybów płyn zawierający w swoim składzie wodę, substancje żywiczne i substancje podobne do albumin
• monomityczny system – system strzępkowy złożony tylko ze strzępek generatywnych
• monopodialny – rodzaj rozgałęzienia, w którym istnieje trwała oś główna, od której odgałęziają się pojedynczo boczne gałązki, często w szeregach naprzemiennych lub spiralnych
• morfa – stadium życiowe grzybów różniące się sposobem rozmnażania lub budową
• mukormykoza – grzybica oportunistyczna wywołana przez grzyby z rzędu Mucorales
• mykofagia – odżywianie się grzybami
• mykologia – nauka o grzybach
• mykotoksyny – toksyny wytwarzane przez niektóre grzyby
• mykotoksykoza – choroba ludzi i zwierząt wywołana zatruciem mykotoksynami wytwarzanymi przez grzyby
• mykoza – zakaźna choroba wywołana przez grzyby pasożytnicze

• nalot – utworzona przez grzyby mikroskopijne lub lęgniowce bardzo cienka warstewka grzybni na podłożu
• naskórek → epikutis
• nekroza – chorobowe obumieranie tkanek roślinnych wywołane przez różne patogeny
• nibystrzępka → pseudostrzępka
• nibywłośnia – włośnia u niektórych purchawkowatych, nie wyrastająca z gleby, lecz z endoperydium
• nibywstawki, pseudoparafizy – parafizy wyrastające powyżej poziomu worków, a następnie pomiędzy workami rosnące w dół i wrastające w podstawę owocnika

• ochratoksyny – grupa mykotoksyn produkowanych przez grzyby tworzące pleśń z gatunków Aspergillus i Penicillium
• oogonium – występująca u lęgniowców niedojrzała żeńska gameta, powstająca z gonocytów, a następnie wielokrotnie dzielą się mitotycznie w oocyt I rzędu
• oosfera – nieruchoma gameta żeńska
• ooplast – występujące w niektórych oosporach wroślikowców pęcherzykowate i otoczone błoną komórkową ciałko o kształcie pęcherzyka
• operculum – wieczko zamykające worki lub zoosporangia u niektórych gatunków grzybów
• opilśń – gęsta, wojłokowata warstwa grzybni pokrywająca podłoże
• osłona – błona okrywająca owocnik grzyba
• osłona całkowita – osłona otaczająca cały owocnik, od podstawy trzonu po kapelusz
• osłona częściowa – osłona łącząca brzeg kapelusza z trzonem
• ostiola – niewielki, kropeczkowaty otwór na szczycie perytecjum, przez który wydostają się zarodniki
• owocnik – zbita część grzybni, w której na zewnątrz lub wewnątrz powstają zarodniki płciowe; u workowców jest to askokarp, u podstawczaków bazydiokarp
• osutka – grupa grzybowych chorób igieł drzew iglastych

• paleomykologia – nauka o grzybach kopalnych
• parafyzoidy – – rodzaj płonnych strzępek występujących w owocnikach typu askostroma u niektórych grzybów. Są węższe od parafiz
• parafizy→ wstawki
• parakokcydioidomykoza – przewlekła grzybica ogólnoustrojowa wywołana przez Paracoccidioides brasiliensis
• paraplektynchyma → pseudoparenchyma
• parch – grupa grzybowych chorób roślin
• pastorałka – anatomiczna struktura tworząca się u podstawy worków niektórych grzybów z typu workowców, swoim wyglądemem przypominająca pastorał. Spełnia podobne zadanie, jak sprzążki u podstawczaków
• pączkowanie – rodzaj rozmnażania bezpłciowego polegający na wytwarzaniu przez organizm rodzicielski małego fragmentu (pączka), który po oderwaniu się od rodzica samodzielnie rozwija się w jego identyczną genetycznie kopię
• perydiola – występujące wewnątrz owocników niektórych grzybów twarde ciałko wytwarzające zarodniki
• perydium – ściana owocników
• peryfiza – rodzaj krótkich i skierowanych zazwyczaj skośnie w dół strzępek, występujących w owocnikach typu perytecjum u niektórych workowców
• peryfyzoidy – krótkie strzępki wyrastające ze ścian owocnika w górnej jego części, powyżej worków
• perystom – brzeg kolistego otworu (ostioli) w owocnikach niektórych grzybów. Występuje np. u przedstawicieli rodzaju Geastrum (gwiazdosz)
• perytecjum – rodzaj owocnika u grzybów, zazwyczaj o kulistym, gruszkowatym lub butelkowatym kształcie, z otworem na szczycie
• pęcherzyk – kuliste, owalne, jajowate, buławkowate lub elipsoidalne zakończenie konidioforu lub sporangioforu u grzybów
• pętla strzępkowa – mający postać pętli specyficzny rodzaj strzępek grzybów, służący do łapania drobnych bezkręgowców. Występuje np. u grzybów nicieniobójczych
• pierścień – u grzybów kapeluszowych część osłony znajdująca się na trzoni w postaci otaczającego go pierścienia
• pilocystyda, dermatocystyda – cystyda występująca w skórce kapelusza
• pionnot – występująca u niektórych gatunków grzybów struktura służąca do wytwarzania bezpłciowych zarodników konidialnych. Jest odmianą sporodochium, różni się od niego tym, że wewnątrz jest wypełnione śluzowatą substancją
• planogamia – typ rozmnażania płciowego polegający na łączeniu się dwóch ruchomych gamet
• planospora → pływka
• plazmodesma – pasma cytoplazmy łączące poprzez liczne jamki cytoplazmy sąsiednich komórek
• plazmodium – wielojądrowa masa protoplazmatyczna (komórczak) wykazująca zdolność pełzakowatego ruchu po podłożu. Występuje u śluzowców
• plazmogamia – zespolenie się cytoplazm dwóch zróżnicowanych płciowo komórek generatywnych
• plecha – zbiór strzępek wegetatywnych. U grzybów plechą określa się niezróżnicowaną lub słabo zróżnicowaną strukturę, pośrednie stadium między strzępką a grzybnią
• plecha heteromeryczna – plecha porostów zróżnicowana na kilka warstw
• plecha homeomeryczna – niezróżnicowana, na warstwy plecha porostów
• plecha pierwotna – u porostów pierwszy rodzaj plechy, jaki rozwija się na podłożu z kiełkujących urwistków, izydiów czy zarodników
• plecha wtórna – u porostów jest to plecha rozwijająca się z plechy pierwotnej
• plektenchyma – tkanka rzekoma, która powstaje z nitkowatych, początkowo oddzielonych plech poprzez ich splątanie się i złączenie. Buduje głównie owocniki
• pleśń – potoczna nazwa saprotroficznych grzybów z różnych grup systematycznych, których grzybnia rozwija się na pokarmach roślinnych, na nawozie, skórze i różnych resztkach roślin.
• pleurobazydium – podstawka powstająca na bocznej, poziomej strzępce. Typowa podstawka powstaje na strzępce końcowej
• pleurocystyda – cystyda występująca na bocznych ścianach blaszek grzybów
• pływka – zarodnik zdolny do poruszania się w wodzie za pomocą wici lub rzęsek
• pneumocystoza – zapalenie płuc wywołane przez grzyba Pneumocystis jiroveci
• pochwa – u grzybów kapeluszowych z rzędu pieczarkowców (Agaricales) część osłony całkowitej otaczająca nasadę trzonu, u wnętrzniaków pozostałości perydium otaczającego niedojrzałe owocniki
• podecjum – u niektórych porostów rurkowate trzoneczki, w przekroju okrągłych, często zakończonych kielichowato
• podglebie – – płonna część w zamkniętych owocnikach grzybów, występująca pod częścią płodną – glebą
• podkładka – zbita warstwa grzybni złożona z mocno ze sobą splecionych płonnych strzępek. U niektórych gatunków workowców powstają na niej pseudotecja lub perytecja, w których wytwarzane są zarodniki płciowe zwane askosporami
• podkładka infekcyjna – u grzybów pasożytniczych splot strzępek rozwijających się na powierzchni komórek gospodarza. Pełnią podobną rolę jak appressoria i hyfopodia – służą do przymocowania się do zywiciela
• podobazydium – podstawka wyrastająca jak pleurobazydium na bocznej strzępce, która potem prostuje się
• podstawka (basidium) – końcowa komórka strzępek w hymenium u grzybów zaliczanych do typu podstawczaków. Powstają na niej zarodniki płciowe zwane bazydiosporami lub zarodnikami podstawkowymi
• polimorfizm – występowanie u jednego gatunku różnych form rozwojowych, np. teleomorfy i anamorfy lub formy strzępkowej i drożdżowej
• poliplanetyzm – zdolność do kilkukrotnego tworzenia pływek (planospor) z jednej pływki. U Saprolegnia parasitica może występować aż 6 rzutów pływek
• pora rostkowa – miejscowe przewężenie ściany komórkowej zarodnika, przez które kiełkuje strzępka rostkowa
• poroidalny – hymenofor rurkowaty
• pory – otwory rurek w hymenoforze poroidalnym (rurkowatym)
• prążkowany – kapelusz z prześwitującymi blaszkami (zwłaszcza w stanie wilgotnym)
• probazydium – młoda forma podstawki
• proliferacja – zdolność komórki do wielokrotnego wytwarzania zarodników. Po każdym oddzieleniu się konidium od komórki konidiotwórczej następuje jej regeneracja
• propagacja drożdży – proces rozmnażania drożdży piwowarskich czystej kultury, otrzymanej w sposób sterylny z jednej komórki określonego szczepu drożdży charakteryzującego się pożądanymi cechami technologicznymi
• propagula – część organizmu służąca do jego rozprzestrzeniania się. U grzybów mogą to być zarodniki, urwistki, części plechy,
• pseudosklerocjum – zwarta struktura zawierająca fragmenty gleby lub organów roślin poprzerastane strzępkami grzybów. Pełni funkcję przetrwalnika
• pseudostrzępka – struktura podobna do strzępki, a w istocie będąca wydłużoną blastosporą. Występuje u drożdzy, np. z rodzaju Candida
• prozenchyma – plektenchyma o równolegle ułożonych strzępkach
• przedgrzybnia – strzępka kiełkująca z zarodników zwanych teliosporami. Występuje u rdzowców
• przedplesze – niezawierająca glonów część plechy porostów, znajdująca się na obwodzie
• przetrwalnik – forma spoczynkowa umożliwiająca organizmom przetrwanie niekorzystnych dla nich warunków
• przyczepki – różnego rodzaju wyrostki na powierzchni owocników u grzybów, np. na klejstotecjach u mączniakowców
• przegroda → septa
• przewód mleczny – strzępka mleczna
• przycistka → appressorium
• pseudoakantohyfida – cienkościenne, o maczugowatym lub cylindrycznym kształcie strzępki, posiadające na wierzchołku najczęściej od 2 do 5, rzadziej do 10 kończyków
• pseudocyfelle – drobne pęknięcia lub rozluźnienia warstwy korowej plechy u porostów
• pseudocystyda – nie zmodyfikowane lub mniej lub więcej zmodyfikowane zakończenie grubościennych strzępek w hymenium u niektórych grzybów
• pseudodimityczny – złożony ze strzępek generatywnych i szkieletowych ze sprzążkami
• pseudoparafizy → nibywstawki
• pseudoparenchyma, paraplektynchyma – rodzaj pseudotkanki występujący u grzybów i glonów. Składa się ze ściśle upakowanych jednokomórkowych strzępek i swoim wyglądem przypomina tkanki roślin wyższych, szczególnie tkankę miękiszową
• pseudostroma, pseudostromata – podkładka niewłaściwa, kta składa się nie tylko ze strzępek grzybni, ale także z tkanek gospodarza
• pseudotecjum – rodzaj owocnika powstającego w komorach podkładki. Występuje u wielu grzybów pasożytniczych
• ptychotecjum – rodzaj owocnika charakteryzującego się tym, że jego worki znajdują się w hymenium, ale jest ono silnie pofałdowane. Występuje np. u smardzów
• pyknidium – rodzaj owocnika wytwarzającego zarodniki konidialne. Jest to jednokomorowa, niewielka struktura z otworem na szczycie
• pykniospora, pykniokonidium – zarodnik konidialny powstający w pyknidium
• pyknotyrium – struktura służąca do wytwarzania bezpłciowych zarodników konidialnych. Jest to spłaszczony, tarczkowaty twór z konidioforami i promieniście popękaną ścianą górną, a czasami także dolną

• rak roślin – grupa chorób roślin wywoływana przez bakterie i grzyby, objawiająca się głównie powstawaniem ran, próchnieniem, gniciem, nadmiernym wzrostem chorych organów, zgorzelą kory
• rdza – grzybowa choroba roślin wywołana przez grzyby z rzędu rdzowców (Pucciniales)
• receptakl – rodzaj owocnika u grzybów kapeluszowych. Wyrasta z kulistego lub jajowatego jaja i ma postać cylindrycznego, porowatego trzonu, na szczycie którego znajduje się słabo wyodrębniona główka
• resupinowaty – tworzący na podłożu cienką i przylegająca powłokę
• rinosporydioza – przewlekła choroba ziarninowa błony śluzowej wywoływana przez Rhinosporidium seeberi
• rizoktonioza – grupa grzybowych chorób roślin. Początkowo znany był jeden wywołujący ją gatunek grzyba – Rhizoctonia solani, obecnie znane jest wiele innych
• rozpostarty → resupinowaty
• rurki – rodzaj hymenoforu, składający się z cienkich kanalików otwierających się na zewnątrz z jednej strony tzw. porami
• ryzomorfy – grube, utworzone ze zbitej plektenchymy korzeniaste lub sznurowate twory. Rozrastają się w podłożu, pobierając z niego i przewodząc do owocnika substancje pokarmowe i wodę

• saprotrof – organizm pobierający substancje pokarmowe przez rozkład martwej materii organicznej →grzyby saprotroficzne
• septa – poprzeczna przegroda w strzępkach
• septocystyda – podzielona septami strzępka wyrastająca z subhymenium lub tramy i przerastająca daleko ponad hymenium
• septorioza – grupa grzybowych chorób roślin wywołana przez grzyby mikroskopijne dawniej zaliczane do rodzaju Septoria, obecnie wskutek zmian w taksonomii, także do innych rodzajów
• sferocyt – strzępka kulista, często występująca zwłaszcza u gołąbków (Russula) i mleczajów (Lactarius)
• sferoplast – komórka w której za pomocą enzymów usunięto ścianę komórkową
• sferula – tworzona przez niektóre pasożytnicze grzyby (np. Coccinioides immitis) w komórkach żywiciela kulista bańka z endosporami
• sieci mykoryzowe – sieć pośrednich połączeń pomiędzy roślinami z udziałem grzybów mykoryzowych.
• sieć Hartiga – sieć strzępek z palczastymi wyrostkami u grzybów mykoryzowych, wnikających pomiędzy komórki kory pierwotnej korzenia roślin
• sieć strzępkowa – sieć strzępek służących grzybom drapieżnym do łowienia drobnych bezkręgowców
• sklerocjum, sklerota – bulwowiaste (zwykle) wytwory grzybni zbudowane z paraplektynchymy i pełniące rolę przetrwalników
• skolekokonidium – jedno- lub wielokomórkowy zarodnik konidialny charakteryzujący się długim, nitkowatym kształtem, u którego stosunek długości do szerokości jest większy od 1:15
• skórka – cienka zewnętrzna warstwa strzępek na owocnikach u grzybów owocnikowych
• skórka właściwa → subkutis
• somatogamia – typ rozmnażania płciowego polegający na łączeniu się dwóch haploidalnych, jednojądrowych strzępek, ale zróżnicowanych płciowo na dwa typy oznaczane jako (+) i (–)
• soralia – znajdujące się na plechach porostów miejsca powstawania i wydostawania się na zewnątrz urwistków zwanych też sorediami
• sorus – zarodnie zebrane w kupki. Występują np. u skoczkowców
• spermacjum – nieuwiciona gameta męska
• spermatyzacja – połączenie się haploidalnego zarodnika typu spermacjum ze strzępką haploidalnej grzybni. Może nastąpić tylko wtedy, gdy zarodnik i grzybnia należą do różnych typów płciowych oznaczanych jako (+) i (–)
• spermogonium – występujące u niektórych podstawczaków struktury z otworkiem na szczycie, służące do wytwarzania zarodników. Są budową podobne do pyknidiów
• spitzenkörper – znajdująca się na końcu strzępek grzybów struktura będąca centrum organizacyjnym wzrostu strzępek i morfogenezy
• sporangiofor – specjalny twór unoszący zarodnie u niektórych grzybów
• sporangiola – mała zarodnia występująca u niektórych gatunków grzybów zaliczanych do typów Mucoromycetes i sprzężniaków
• sporangiospora – zarodnik konidialny powstający w kulistych zarodniach (sporangiach) osadzonych na szczycie sporangioforu
• sporodochium – zbudowana z wielu strzępek struktura, w której w wyniku rozmnażania bezpłciowego wytwarzane są zarodniki konidialne
• sporofor → owocnik
• sporokarp→ owocnik, zazwyczaj podziemny, złożony ze ściśle przylegających do siebie zygospor, chlamydospor lub sporangiów wraz z poprzeplatanymi strzępkami grzybni
• sporotrychoza – choroba wywołana przez grzyba Sporothrix schenckii
• sporysz – przetrwalnik pasożytniczego grzyba buławinki czerwonej
• sprzążka, klamra – zwykle jednostronne, niewielkie zgrubienie strzępki występujące na poprzecznej przegrodzie między jej dwoma sąsiednimi członami, umożliwiające wymianę jąder podczas rozmnażania
• ssawki – odgałęzienia strzępek pasożytniczych grzybów wrastające w ciało organizmu żywicielskiego i pobierające z niego substancje pokarmowe
• statismospora – rodzaj zarodnika, który po dojrzeniu jest oddzielany od wytwarzającej go struktury, ale nie jest mechanicznie wyrzucany. Jego przeciwieństwem jest balistospora
• staurokonidium – rodzaj zarodnika konidialnego o gwiaździstym kształcie
• stereotecjum owocnik u workowcówm w którym brak hymenium, a worki występują pojedynczo lub w komorach
• sterygma – u podstawczaków część podstawki na której wyrastają bazydiospory
• stolon – długa, poziomo rosnąca strzępka z chwytnikami, z której pionowo do góry wyrastają sporangiofory z zarodniami
• stroma → podkładka
• strzępka – nitkowaty (zwykle) element budowy ciała grzybów
• strzępka generatywna – podstawowy rodzaj strzępek u podstawczaków, dający początek innym rodzajom strzępek
• strzępka gleocystydialna – strzępka generatywna, zawartością podobna do gleocystydy, ale w hymenium rosnąca prostopadle do jego powierzchni
• strzępka infekcyjna – u grzybów pasożytniczych strzępka wytwarzana przez kiełkujący zarodnik, za pomocą której dokonuje on infekcji
• strzępka łącznikowa – w dimitycznym lub trimitycznym systemie strzępkowym jest to rozgałęziona, bardzo grubościenna lub nawet pełna strzępka, nie mająca przegród. Kierunek jej wzrostu często jest bardziej przypadkowy niż strzępki szkieletowej
• strzępka mleczna – strzępka wydzielająca mleczko. Często występuje np. u mleczajów (Lactarius)
• strzępka oleista – strzępka wydzielająca oleistą substancję. Występuje np. u gołąbkowców i piestrówek
• strzępka prymordialna – strzępka występująca w kapeluszach niektórych grzybów; długa, cylindryczna, podzielona septami i stopniowo zwężająca się ku górze
• strzępka rostkowa – pierwsza strzępka wytwarzana przez kiełkujący zarodnik
• strzępka szczecinkowa – strzępka podobna do szczecinek, ale znacznie od nich dłuższa
• strzępka szkieletowa – strzępka występująca w dimitycznym lub trimitycznym systemie strzępkowym; zwykle nierozgałęziona, grubościenna lub pełna
• strzępka uchyłkowata – strzępka z prostymi lub rozgałęzionymi naroślami
• subhymenium – warstwa gęsto splecionych strzępek generatywnych znajdująca się pod hymenium
• subikulum – u grzybów rozpostartych rodzaj kontekstu, mający postać cienkiej i przyrośniętej do podłoża warstwy, na której rozwija się hymenofor
• subkutis, skórka właściwa – dolna warstwa strzępek w wielowarstwowej skórce kapelusza i trzonu grzybów
• sulfowanilina – odczynnik chemiczny używany do mikroskopowych badań grzybów. Pod jego wpływem czasami cystydy zmieniają barwę, co jest pomocne przy identyfikacji gatunków
• sympodialny – sposób wzrostu komórek konidiotwórczych polegający na ich rozgałęzianiu się. Przykładem są Cercospora i Helminthosporium
• sympodula – końcowa komórka, na której wytwarzane są zarodniki konidialne
• synanomorfa – ananomorfa wytwarzająca dwa rodzaje zarodników
• syngamia – proces zapłodnienia w rozmnażaniu płciowym u roślin i grzybów, polegający na łączeniu się gamet i obejmujący zlewanie się ich cytoplazm i jąder
• synnema → koremium
• system strzępkowy, układ strzępkowy – w zależności od tego ile rodzajów strzępek buduje ciało danego grzyba, wyróżnia się system monomityczny (tylko strzępki generatywne), dimityczny (dwa rodzaje strzępek, generatywne i łącznikowe lub szkieletowe) i trimityczny (trzy rodzaje strzępek; generatywne, łącznikowe i szkieletowe)
• szczecinka – sztywny, gruby i ostro zakończony nibywłosek występujący u niektórych grzybów, zwłaszcza wewnątrz rurek w hymenoforze
• sznur grzybniowy – wiązka równolegle ułożonych strzępek grzyba, wyraźnie różniąca się swoją budową i złożonością od pozostałych strzępek. Umożliwia grzybom pokonanie większej odległości, zwiększając szansę na dostanie się do pokarmu

• tarczka owocnika – odsłonięta górna powierzchnia hymenium w owocnikach typu apotecjum u porostów
• teleomorfa – płciowa postać rozwojowa (w odróżnieniu od bezpłciowej anamorfy)
• teleutospora → teliospora
• telium – wytwór grzybni wytwarzający zarodniki zwane teliosporami. Występuje u rdzowców i głowniaków
• tetraspora → mejospora
• toksocysta – niewielki pęcherzyk wytwarzany przez grzyby mięsożerne. Jego zawartość paraliżuje ofiary
• trama – wewnętrzna struktura strzępek tworzących miąższ i hymenofor
• tramacystyda – cystyda grubościenna, czasami o wierzchołku pokrytym kryształkami
• trehaloza – cukier występujący u niektórych grzybów, np. u borowika szlachetnego
• trzon – sterylna część owocnika, na której osadzony jest kapelusz lub główka
• trzonek – występująca na niektórych zarodnikach grzybów i złączona z nimi strzępka wyglądem przypominająca trzonek
• trimityczny system – złożony ze strzępek generatywnych, szkieletowych i łącznikowych

• uczep – fragment plechy służący porostom do przymocowania się do podłoża
• ustilospora – rodzaj zarodnika konidialnego, charakterystyczny dla grzybów z podtypu grzyby głowniowe
• uredinium – poduszeczkowatego kształtu skupisko urediniospor wytwarzanych przez rdzowce i głowniaki
• urediniospora – zarodnik wytwarzany przez rdzwce w urediniach
• urofiza – płonna strzępka występująca w urediniach u niektórych gatunków rdzowców
• układ strzępkowy →system strzępkowy
• urwistki – drobne fragmenty ciała porostów zawierające komórki glonów oplecione przez strzępki grzyba. Służą do rozmnażania się porostów

• werticilioza – grupa grzybowych chorób roslin wywołana przez gatunki z rodzaju Verticillium
• wić – organellum ruchu zoospor i niektórych organizmów grzybopodobnych
• wieszadełko – strzępki podtrzymujące zygosporę
• włoski (grzyby) – zbudowane ze strzępek struktury podobne do włosów. Występują w górnej warstwie skórki zwanej epikutisem
• włostek – wyrostek lęgni, poprzez który podczas zapłodnienia z plemni do lęgni przepływa zawartość cytoplazmy wraz z jądrami
• włośnia – nitkowate, płonne strzępki grzybni, które wraz z zarodnikami wypełniają wnętrze owocników typu zamkniętego
• wnętrzniaki – grzyby o owocnikach zamkniętych, np. trufle, tęgoskóry, purchawki
• worek – specjalna komórka o charakterze zarodni, w której w wyniku rozmnażania płciowego zwanego askogamią powstają zarodniki – askospory
• wstawki, parafizy – płonne komórki występujące między workami w hymenium
• wyrostek wnęki – krótki występ na końcu płciowego zarodnika grzybów (bazydiospory)

• zarodnia – organ rozmnażania bezpłciowego mający postać zamkniętego tworu. Powstają w nim zarodniki zwane konidiami
• zarodnik – komórka lub grupa komórek powstająca podczas rozmnażania, zarówno płciowego, jak bezpłciowego
• zarodnik murkowaty → diktiokonidium
• zasnówka – pozostałości pajęczynowatej osłony częściowej na owocnikach niektórych grzybów kapeluszowych
• zgorzel – grupa chorób roślin objawiająca się obumieraniem całych ich organów, zwłaszcza korzeni i kory
• zoosporangium – zarodnia produkująca pływki zwane też zoosporami
• zoospora → pływka
• zygogamia – rozmnażanie płciowe polegające na łączeniu się całych gametangiów
• zygosporangium – wielojądrowy twór powstający w wyniku zygogamii. Występuje u przedstawicieli typów Mucoromycota i sprzężniaki

• AlinaA. Skirgiełło AlinaA., Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1998, s. 223–225, ISBN 83-01-09137-1 .
• Till R.T.R. Lohmeyer Till R.T.R., UteU. Kũnkele UteU., Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, s. 34–36, ISBN 83-85444-65-3 .
• BarbaraB. Gumińska BarbaraB., WładysławW. Wojewoda WładysławW., Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 466–475, ISBN 83-09-00714-0 .
• HannaH. Wójciak HannaH., Porosty, mszaki, paprotniki, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, s. 356–360, ISBN 978-83-7073-552-4 .
• JanuszJ. Nowak JanuszJ., ZygmuntZ. Tobolewski ZygmuntZ., Porosty polskie, Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 9–30 .