فهرست دانشگاه‌های ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

این مقاله نیازمند بررسی توسط یک متخصص است. لطفاً پارامتر دلیل یا بحث در این الگو را برای مشخص‌کردن مشکل مقاله استفاده کنید. هنگام افزودن این برچسب لطفاً این درخواست را با یک ویکی‌پروژه در میان بگذارید.

برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع، با ارائهٔ منابع معتبر به بهبود این مقاله کمک کنید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد. یافتن منابع: "فهرست دانشگاه‌های ایران" – اخبار · روزنامه‌ها · کتاب‌ها · آکادمیک · جی‌استور (چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید)

فهرست زیر مراکز آموزشی فعال در نظام آموزش عالی ایران را نشان می‌دهد.^[۱] بر پایهٔ واپسین داده‌های سال ۱۳۹۷، ۳۰۰ مؤسسه و مرکز آموزش دانشگاه جامع علمی کاربردی، ۸۰ واحد و مرکز دانشگاه پیام نور، ۶۰ واحد دانشگاه آزاد اسلامی و ۴۹ دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی از شمار دانشگاه‌های ایران کاسته شد.^[۲] با این وجود در همان سال شمار دانشگاه‌های ایرانی در نظام‌های رتبه‌بندی مختلف از جمله تایمز و شانگهای افزایش پیدا کرد.^[۳][۴] ایران تا سال ۱۴۰۲ دارای ۲۱۸۳ دانشگاه بود. در خرداد ۱۴۰۲، وزارت علوم با انتشار خبری اعلام کرد که قصد دارد با اجرای سیستم سیاست آمایش دانشگاه‌ها، تعداد دانشگاه‌های ایرانی را با کاهش و ادغام به حدود ۴۰۰ دانشگاه برساند،^[۵] معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز گفت: حدود یک‌هزار و صد کد رشته محل در مقطع کارشناسی ارشد از دفترچه کنکور حذف شده‌است.^[۶]

افزون بر دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی وابسته به وزارتخانه‌های علوم تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مراکز دیگری نیز با کسب مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دانشجو می‌پذیرند. از جمله این مراکز، دانشگاه فرهنگیان (مراکز تربیت معلم) وابسته به وزارت آموزش و پرورش و مؤسسات آموزش عالی وابسته به سایر وزارتخانه‌ها هستند.

فهرست زیر شامل دانشگاه‌ها، دانشکده‌ها، موسسات و مراکز آموزش و تربیت دانشجویی می‌باشد که زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اداره می‌شوند.^[۷][۸]

دانشگاه فرهنگیان برای تربیت معلمان و آموزش و بهسازی نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش در ایران است. این دانشگاه در دی ۱۳۹۰، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و با تجمیع کلیه مراکز تربیت معلم سراسر ایران تأسیس شد.^[۹] سازمان مرکزی این دانشگاه، در تهران مستقر بوده و ۳۲ پردیس برادران و ۳۲ پردیس خواهران در استان‌ها (۳۱ استان و یک پردیس برای شهرستان‌های استان تهران) راه‌اندازی شده‌اند. رجبعلی برزویی رئیس کنونی این دانشگاه است.^[۹][۱۰]

دانشگاه‌های صنعتی ملی مهارت تحت نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که وظیفه مدیریت دانشکده‌ها و آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای سراسر کشور را بر عهده دارد. این دانشگاه با بیش از ۱۷۶ آموزشکده و دانشکده در سطح کشور و بیش از ۲۵۰ هزار دانشجو بزرگ‌ترین دانشگاه ایران است.^[۱۱]

دانشگاه جامع علمی کاربردی یکی از دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که با هدف ارتقاء سطح مهارت شاغلین بخش‌های مختلف اقتصادی و افزایش مهارت‌های حرفه‌ای فارغ التحصیلان مرکز آموزش که فاقد تجربه اجرایی می‌باشند، نسبت به برگزاری دوره‌های علمی – کاربردی در مقاطع کاردانی و کارشناسی و کارشناسی ارشد اقدام می‌کند. دانشگاه جامع علمی-کاربردی در سال ۱۳۷۱ به منظور تقویت آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و تربیت نیروی انسانی ماهر موردنیاز بخش‌های صنعت، معادن، کشاورزی و خدمات تأسیس گردیده‌است. این دانشگاه مراکزی در سطح کشور دارد که علاوه براینکه مستقیماً در زمینه آموزش علمی و کاربردی فعالیت می‌کنند، بر فعالیت آموزشی مراکز آموزش علمی - کاربردی وابسته به دیگر سازمان‌های دولتی و غیردولتی نظارت می‌نمایند.^{[نیازمند منبع]}

فهرست زیر شامل دانشگاه‌های جامع علمی کاربردی مراکز استان‌ها است:^[۱۲]

دانشگاه آزاد اسلامی سامانه دانشگاهی غیردولتی در ایران است که کار خود را در سال ۱۳۶۱ خورشیدی با نخستین واحد دانشگاهی خود در میان واحدهای داخلی و خارجی دانشگاه آزاد اسلامی، یعنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی آغاز کرد.^[۱۳]

موسسه‌های غیرانتفاعی، مراکزی هستند که از بودجه‌های غیردولتی استفاده نموده و به صورت مستقل زیرنظر هیئت امنای مؤسسه اداره می‌گردند. در این مراکز، تحصیل غیر رایگان و همراه با اخذ شهریه بوده و دانشجویان از طریق آزمون‌های سراسری سازمان سنجش آموزش کشور، پذیرش می‌شوند. سیستم آموزشی این دانشگاه‌ها براساس ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. برخی از این موسسات با کسب استانداردهای لازم به دانشگاه غیرانتفاعی ارتقاء یافته‌اند.

دانشگاه خصوصی برخلاف دانشگاه عمومی، معمولاً هیچگونه کمک‌های مالی از طریق دولت یا سازمان‌های وابسته به دولت برای امور اداری و زیربنایی دریافت نمی‌کند و تنها به وسیلهٔ بخش خصوصی تأمین اعتبار می‌گردد.

در حال حاضر در ایران، دانشگاه پیام نور ارائه دهنده این نوع سامانه آموزشی است.

دانشگاه‌های پیام نور نیز از جمله دانشگاه‌های دولتی هستند و زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌باشند ولی سامانه آموزشی آن با سایر دانشگاه‌های دولتی متفاوت است و برمبنای آموزش نیمه حضوری استوار است. تحصیل در این دانشگاه مستلزم پرداخت شهریه (کمتر از تمام دانشگاه‌های کشور به دلیل دولتی بودن) می‌باشد.

• آموزش عالی در ایران

• فهرست دانشگاه‌های علوم پزشکی
• پایگاه اطلاع‌رسانی پزشکان ایران، دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران
• دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران