Édith Cresson – Wikipedia, wolna encyklopedia

Édith Cresson
Ilustracja
Édith Cresson (2007)
Imię i nazwisko po urodzeniu

Édith Campion

Data i miejsce urodzenia

27 stycznia 1934
Boulogne-Billancourt

Premier Francji
Okres

od 15 maja 1991
do 2 kwietnia 1992

Przynależność polityczna

Partia Socjalistyczna

Poprzednik

Michel Rocard

Następca

Pierre Bérégovoy

Odznaczenia
Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Édith Cresson z domu Campion (ur. 27 stycznia 1934 w Boulogne-Billancourt[1]) – francuska polityk, ekonomistka i samorządowiec, działaczka Partii Socjalistycznej, parlamentarzystka i minister w kilku gabinetach. Od maja 1991 do kwietnia 1992 premier Francji, będąca pierwszą kobietą na tym stanowisku. W latach 1995–1999 członkini Komisji Europejskiej Jacques’a Santera, uznawana za główną osobę odpowiedzialną za przedterminową rezygnację tego gremium[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Absolwentka szkoły biznesowej dla kobiet HEC JF w Paryżu, doktoryzowała się w zakresie demografii[3]. Pracowała jako badaczka w instytucjach naukowych zajmujących się ekonomią[1].

W 1965 uczestniczyła w kampanii prezydenckiej François Mitterranda. W połowie lat 70. wstąpiła do Partii Socjalistycznej, była członkinią władz krajowych tego ugrupowania[3]. Obejmowała różne stanowiska w administracji samorządowej – mera Thuré (1977–1983), radnej departamentu Vienne (1982–1998), mera Châtellerault (1983–1997) i zastępczyni mera tej miejscowości (1997–2008)[1][4].

W pierwszych powszechnych wyborach europejskich w 1979 uzyskała mandat posłanki do Parlamentu Europejskiego, w którym zasiadała do 1981[5]. W 1981 została wybrana do Zgromadzenia Narodowego VII kadencji, z powodzeniem ubiegała się o reelekcję w wyborach w 1986 i 1988[6].

W latach 1981–1986 i 1988–1990 wchodziła w skład socjalistycznych rządów, na czele których stali Pierre Mauroy, Laurent Fabius i Michel Rocard. Sprawowała urzędy ministra rolnictwa (od maja 1981 do marca 1983), ministra handlu zagranicznego i turystyki (od marca 1983 do lipca 1984), ministra przemysłu i handlu zagranicznego (od lipca 1984 do marca 1986) oraz ministra do spraw europejskich (od maja 1988 do października 1990). Po odejściu z rządu została prezesem koncernu Schneider Electric[1][3].

W maju 1991 powołana na stanowisko premiera francuskiego rządu[7]. Została pierwszą kobietą na tej funkcji. Jednocześnie była krytykowana wielokrotnie m.in. za swoje publiczne wypowiedzi. M.in. homoseksualizm określiła jako marginalny problem bliższy krajom anglosaskim niż cywilizacji łacińskiej, a życie japońskich pracowników porównywała do życia mrówek[8]. Wkrótce stała się najbardziej niepopularnym politykiem we Francji[9], po niespełna roku w kwietniu 1992 na urzędzie premiera zastąpił ją Pierre Bérégovoy[7].

W styczniu 1995 została członkinią Komisji Europejskiej kierowanej przez Jacques’a Santera. Odpowiadała za naukę, badania naukowe, zarządzanie zasobami ludzkimi, edukację i szkolenia zawodowe[1]. W grudniu 1998 urzędnik europejski Paul van Buitenen przekazał informacje dotyczące przypadków korupcji, niegospodarności i nepotyzmu w KE, przy czym główne zarzuty odnosiły się do Édith Cresson. Wewnętrzne postępowanie wykazało w szczególności nieprawidłowości w zarządzaniu podległym jej programem szkoleń zawodowych, co doprowadziło do znacznych strat finansowych. Ujawniono również, że na stanowisku doradcy zatrudniła swojego prywatnego dentystę[9][10] z naruszeniem obowiązujących procedur[11]. Édith Cresson odmówiła złożenia rezygnacji, co doprowadziło do ustąpienia całej KE. Pozostała w jej składzie, tymczasowo kierowanym przez Manuela Marína, do końca funkcjonowania tego gremium, tj. do września 1999.

W 2004 belgijski sąd umorzył prowadzonego wobec niej postępowanie karne wszczęte w związku z ujawnionymi nieprawidłowościami[2]. Komisja Europejska pozwała ją natomiast przed Trybunał Sprawiedliwości, który w 2006 potwierdził, że naruszyła ciążące na niej obowiązki komisarza przy zatrudnieniu doradcy, a jednocześnie odstąpił od nakładania na nią innych sankcji[11].

W 2001 została prezesem fundacji działającej w branży edukacyjnej, a w 2008 doradcą agencji rozwoju i innowacji ADIT[4].

Skład rządu Édith Cresson

[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Odznaczona Legią Honorową klasy V (1991) i IV (2013)[12], a także z urzędu Krzyżem Wielkim Orderu Narodowego Zasługi (1991).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Édith Cresson. ec.europa.eu. [dostęp 2016-10-07]. (ang.).
  2. ↑ a b Była premier Francji niewinna. „Gazeta Wyborcza”, 1 lipca 2004. 
  3. ↑ a b c Édith Cresson. gouvernement.fr. [dostęp 2016-10-07]. (fr.).
  4. ↑ a b Dirigeants mandataires sociaux. c-s.fr. [dostęp 2016-10-07]. (fr.).
  5. ↑ Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2016-10-07].
  6. ↑ Édith Cresson. assemblee-nationale.fr. [dostęp 2016-10-07]. (fr.).
  7. ↑ a b c Présidents de la République et Gouvernements sous la Ve République. assemblee-nationale.fr. [dostęp 2024-08-17]. (fr.).
  8. ↑ Culture: Edith Cresson’s Answer to TV Spoof: Hush Puppet!: France’s brutally frank premier says her caricature on one of the nation’s most popular shows is sexist, unfair. latimes.com, 23 lipca 1991. [dostęp 2016-10-07]. (ang.).
  9. ↑ a b World: Europe Cresson: The ‘careless’ commissioner. bbc.co.uk, 16 marca 1999. [dostęp 2016-10-07]. (ang.).
  10. ↑ Burza nad Brukselą. wprost.pl, 24 stycznia 1999. [dostęp 2016-10-07].
  11. ↑ a b Komunikat prasowy nr 56/06. europa.eu, 11 lipca 2006. [dostęp 2016-10-07].
  12. ↑ Décret du 12 juillet 2013 portant promotion et nomination. legifrance.gouv.fr, 14 lipca 2013. [dostęp 2016-10-06]. (fr.).
Premierzy Francji
Burbonowie
Monarchia lipcowa
II Republika
II Cesarstwo
/Rząd Tymczasowy
III Republika
Francja Vichy/
Rząd Tymczasowy
IV Republika
V Republika
Pierwszy rząd Pierre’a Mauroy (1981)
W dniu powstania

Drugi rząd Pierre’a Mauroy (1981–1983)
W dniu powstania
Późniejsi członkowie rządu

Trzeci rząd Pierre’a Mauroy (1983–1984)
W dniu powstania
Późniejsi członkowie rządu

Rząd Laurenta Fabiusa (1984–1986)
W dniu powstania
Późniejsi członkowie rządu

Pierwszy i drugi rząd Michela Rocarda (1988–1991)
W dniu powstania
Późniejsi członkowie drugiego rządu

  • 1 Nie znalazł się początkowo w składzie drugiego rządu, powołany w trakcie jego urzędowania.
Rząd Édith Cresson (1991–1992)
W dniu powstania

Komisja Jacques’a Santera (1995–1999)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Édith_Cresson&oldid=74559095”