Loire-Nieuport LN.401 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Loire-Nieuport LN.401

Loire-Nieuport LN.40
Dane podstawowe
Państwo	Francja
Producent	Societe nationale des constructions aeronautiques de l'ouest
Typ	samolot bombowy
Konstrukcja	metalowy dolnopłat
Załoga	1
Historia
Data oblotu	6 lipca 1938
Lata produkcji	1938–1940
Wycofanie ze służby	1947
Liczba egz.	72
Dane techniczne
Napęd	1 × silnik rzędowy Hispano-Suiza 12X V-12
Moc	690 KM
Wymiary
Rozpiętość	14 m
Długość	9,74 m
Wysokość	3,5 m
Powierzchnia nośna	24,75 m²
Masa
Własna	2243 kg
Startowa	2835 kg
Osiągi
Prędkość maks.	380 km/h na pułapie 4000 m
Prędkość ekonomiczna	299 km/h
Pułap	9500 m
Zasięg	1200 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 działko Hispano-Suiza kalibru 20 mm oraz 2 karabiny maszynowe Darne kalibru 7,5 mm bomby: 1 × 225/165 kg lub 10 × 10 kg lub 10 × 15 kg
Liczba miejsc
1
Użytkownicy
Francja
Rzuty
Multimedia w Wikimedia Commons

Loire-Nieuport LN.401 – francuski jednomiejscowy bombowiec nurkujący z okresu II wojny światowej przeznaczony do operowania z lotniskowców i lotnisk naziemnych.

Firma Loire-Nieuport od 1937 r. prowadziła prace nad prototypem bombowca nurkującego mającego wejść na wyposażenie lotniskowców marynarki francuskiej. W nowej konstrukcji wykorzystywano doświadczenia zebrane podczas budowy wcześniejszej maszyny – Loire-Nieuport LN.140. Nowy samolot otrzymał oznaczenie Loire-Nieuport LN.40. Oblotu prototypu dokonał 6 lipca 1938 r. Pierre Nadeau, główny pilot-oblatywacz Societe nationale des constructions aeronautiques de l'ouest (SNCAO). W płatowcu wprowadzono niewielkie zmiany, m.in. zmieniono powierzchnię statecznika pionowego. We wrześniu 1938 r. samolot został przedstawiony do oficjalnych testów, które zakończyły się pozytywnie. Również próby lądowania na lotniskowcu „Béarn” i próby w locie nurkowym wypadły pomyślnie. W wyniku testów podjęto decyzję o przekonstruowaniu hamulców aerodynamicznych. Tak zmodyfikowana maszyna została kierowana do produkcji seryjnej jako Loire-Nieuport LN.401. Do czerwca 1940 r. marynarka wojenna otrzymała dwadzieścia osiem egzemplarzy^[1].

W połowie 1939 r. armia francuska otrzymała pierwsze cztery egzemplarze, które wykorzystano do celów szkoleniowych. Okazało się, że samolot nie spełnia wymogów wojska, zastrzeżenia budziła prędkość maksymalna. Ponadto lot nurkowy uznano za niebezpieczny przy pełnych zbiornikach paliwa. Aby temu zaradzić konstruktorzy opracowali nową wersję maszyny wyposażoną w silnik Hispano-Suiza 12Y-51 i mającą mniejsze wymiary. Poprawiona konstrukcja otrzymała oznaczenie LN.402. Na podstawie doświadczeń zebranych podczas wojny domowej w Hiszpanii również Armée de l’air wyraziła zainteresowanie zakupem bombowca. Konstruktorzy dokonali zmian w budowie samolotu – usunięto hak do chwytania liny hamującej, mechanizm składania skrzydeł oraz wyposażenie zapewniające pływalność samolotu w razie wodowania. Lądowa wersja otrzymała oznaczenie LN.411, wyprodukowano czterdzieści egzemplarzy, z czego wojsko przyjęło do służby trzydzieści dziewięć^[2]. Większość z nich, jako niespełniających oczekiwań Armée de l’air, przekazano lotnictwu marynarki wojennej. Rozwój samolotu kontynuowano, został wyposażony w silnik Hispano-Suiza 12Y-51 o mocy 1100 KM. Prototyp ukrywano przez całą wojnę w rejonie Draguignan, jego oblot w wersji LN.420 miał miejsce dopiero 24 sierpnia 1945 r. w Toussus-le-Noble. W tym czasie stanowił już konstrukcję przestarzałą i został zezłomowany w 1947 r.^[3]

Samoloty Loire-Nieuport LN.401 wytwarzano w zakładach Societe nationale des constructions aeronautiques de l'ouest (SNCAO), łącznie z prototypami wyprodukowano 72 egzemplarze^[4]. Francuskie władze wojskowe zamówiły łącznie 152 samoloty, do pełnej realizacji zamówienia nie doszło z uwagi na podpisanie rozejmu z Niemcami.

W momencie ataku III Rzeszy na Francję samoloty były na wyposażeniu dwóch eskadr lotnictwa marynarki – AB2 i AB4. Zostały użyte 19 i 20 maja 1940 r. do ataków na nacierające kolumny pancerne. W trakcie nalotów poniosły wysokie straty, ocalałe maszyny zostały przesunięte na front włoski. W nocy z 17 na 18 czerwca wzięły udział w ataku na flotę włoską w Imperia. 12 egzemplarzy umieszczono w bazie w Hyères, w listopadzie 1942 r. po zajęciu wolnej strefy, zostały przejęte przez Niemców. Pozostałe ewakuowano do Afryki Północnej, gdzie w bazie Bizerte-Karouba w Tunezji zostały zniszczone w 1943 r. przez aliantów^[5].

5 czerwca 1940 r. ppor. Jan Kazimierz Daszewski w rejonie Vierzon zestrzelił samolot LN.411, który omyłkowo rozpoznał jako Junkers Ju 87^[6].

W trakcie prac rozwojowych powstały następujące wersje^[7]:

• LN.401 – pierwszy model produkcyjny
• LN.402 – LN.401 wyposażony w silnik Hispano-Suiza 12Y-31 o mocy 860 KM, ze skróconymi skrzydłami i zmniejszoną powierzchnią nośną,
• LN.411 – bombowiec nurkujący przebudowany na potrzeby wojsk lądowych,
• LN.420 – LN.411 wyposażony w silnik Hispano-Suiza 12Y-51 o mocy 1100 KM.

Metalowy dolnopłat z odwróconymi skrzydłami mewy. Dzięki wybranej konfiguracji płata obsługa pokładowa miała ułatwiony dostęp do mechanizmu składania skrzydła. Zbiorniki paliwa znajdowały się w centropłacie. Podwozie chowane do tyłu, jego koła częściowo wystawały z owiewek. Kółko ogonowe częściowo chowane. Kadłub o konstrukcji skorupowej, inspirowany eksperymentalnym myśliwcem Nieuport 161. Zakończony usterzeniem, statecznik poziomy pełnił również rolę hamulca aerodynamicznego. Pod kadłubem znajdował się wysięgnik do podwieszania bomby, który przed zrzutem wysuwał ją poza krąg śmigła^[8].

• Peter Charles Smith: Dive bomber! Aircraft, Technology, and Tactics in World War II. Mechanicsburg: Stackpole Books, 2008, seria: Stackpole military history series. ISBN 978-0-8117-4842-1. OCLC 1224370779.
• Grzegorz Śliżewski: Gorzka słodycz Francji: polscy piloci myśliwscy wiosny 1940. Warszawa; Piekary Śląskie: ZP Wydawnictwo - ZP Grupa, 2010. ISBN 978-83-61529-42-2. OCLC 750525221.
• Elke C. Weal, John A. Weal, Richard F. Barker: Combat aircraft ow world war two. London: Arm and Armour Press, 1977. ISBN 0-85368-191-0. OCLC 699202071.