Luigi Nono – Wikipedia, wolna encyklopedia

Luigi Nono
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 stycznia 1924
Wenecja

Pochodzenie

włoskie

Data i miejsce śmierci

8 maja 1990
Wenecja

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytor, pedagog

Strona internetowa

Luigi Nono (ur. 29 stycznia 1924 w Wenecji, zm. 8 maja 1990 tamże[1]) – włoski kompozytor awangardowy[1], znany z radykalnego podejścia do tworzywa muzycznego i polityki. Od 1953 aktywny członek komunistycznej partii Włoch[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Nono pochodził z bogatej weneckiej rodziny mieszczańskiej. Choć studiował kompozycję, ukończył studia prawnicze[1]. Już w czasie studiów zapoznał się z radykalnymi ideami politycznymi oraz awangardowymi kierunkami w muzyce. W szczególności istotne było jego spotkanie z Federikiem Garcią Lorcą, komunizującym poetą, do wierszy którego Nono napisał szereg pieśni i utworów chóralnych.

W 1950 brał udział w Międzynarodowych Letnich Kursach Nowej Muzyki w Darmstadcie, w czasie których poznał Bouleza i Stockhausena (później wykładał na tych kursach, jego uczniem był m.in. Bogusław Schaeffer[1]). Obaj kompozytorzy wywarli olbrzymi wpływ na Nono. W tym samym roku nastąpiła premiera pierwszej kompozycji Nona – orkiestrowych wariacji na tematy z Arnolda Schönberga[1]. W 1952 Nono włączył się w ruch muzyki elektronicznej. W 1954 poznał córkę Schönberga Nurię, z którą ożenił się rok później.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Spośród ponad sześćdziesięciu dzieł, jakie zostawił po sobie Nono, wiele ma charakter wielce innowacyjny i często rewolucyjny. W utworze Il Canto Sospeso z 1956 tekst rozpisany jest na głosy już nie zdanie po zdaniu, nawet nie słowo po słowie, lecz z podziałem na sylaby. Teksty użyte w kompozycji zostały zaczerpnięte z listów uczestników włoskiego ruchu oporu[1]. W 1958 powstała instrumentalna Composizione no. 2. Diario polacco ’58, napisana po wizycie Nona w Polsce[1].

Intolleranza 1960 i Al gran sole carico d'amore z 1975 (wystawione przy współpracy z Moskiewskim Teatrem na Tagance) to dzieła o wielkiej formie – zbliżonej do oratorium i wypełnione radykalnymi, komunizującymi tekstami. Ten okres w twórczości Nona obejmuje eksperymenty w zakresie muzyki elektronicznej[1].

W latach osiemdziesiątych Nono zwrócił się w stronę eksperymentów sonicznych, w których dźwięki powstają przez transformacje dźwięków wydobywanych przez tradycyjne instrumenty, przyjmując niecodzienne barwy. U schyłku życia, pod wpływem Giacinta Scelsiego zwrócił się w stronę bardziej mistycznej muzyki, jednocześnie rozwijając zainteresowania budową przestrzeni muzycznej. Do najwybitniejszych dzieł z tego okresu należy No hay caminos, hay que caminar ... Andrej Tarkowskij na siedem niezależnych, rozmieszczonych przestrzennie orkiestr.

Dorobek kompozytorski

[edytuj | edytuj kod]
Dzieła kompozytorskie
Lata pracy Tytuł dzieła Forma muzyczna
1949 Variazoni canoniche sulla serie dell'Op. 41 di Arnold Schoenberg Wariacje
1950 Polifonica - Monodia - Ritmica Utwór na sześć instrumentów i perkusję
1951 Composizione No. 1 Utwór orkiestralny
1951 Epitaffio per Federico Garcia Lorca No. 1: España en el corazón Utwór wokalno-instrumentalny
1952 Epitaffio per Federico Garcia Lorca No. 2: Y su sangre ya viene cantando Koncert na flet
1953 Epitaffio per Federico Garcia Lorca No. 3: Memento. Romance de la Guardia Civil española Utwór wokalno-instrumentalny
1953 Espressioni (2) Utwór orkiestralny
1953 Il mantello rosso (Der rote Mantel) Suita orkiestralna
1954 Liebeslied Utwór wokalno-instrumentalny
1954 Il mantello rosso (Der rote Mantel) Utwór wokalno-instrumentalny
1954 Musiche di scena per "Come vi piace" di William Shakespeare Utwór wokalno-instrumentalny
1954 La victoire de Guernica Utwór wokalno-instrumentalny
1955 Canti per 13 Muzyka kamerlana
1955 Incontri Utwór orkiestralny
1955-1956 Il canto sospeso Kantata
1957 La terra e la compagna Utwór wokalno-instrumentalny
1957 Varianti Koncert skrzypcowy
1958 Cori di Didone Utwór na chór z perkusją
1958 Piccola gala notturna veneziana in onore dei 60 anni di Heinrich Strobel Muzyka kamerlana
1959 Composizione No. 2: Diario polacco '58' Utwór orkiestralny
1960 Ha venido. Canciones para Silvia Utwór wokalno-instrumentalny
1960 Omaggio a Vedova Muzyka elektroniczna
1960 Sarà dolce tacere Utwór wokalno-instrumentalny
1961 Intolleranza 1960 Opera
1962 Canti di vita e d'amore: Sul Ponte di Hiroshima Utwór wokalno-instrumentalny
1962 -1964 Da un diario italiano Utwór chóralny
1963 Canciones a Guiomar Utwór wokalno-instrumentalny
1964 La fabbrica illuminata Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1965 Musiche per "Die Ermittlung" di Peter Weiss Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1966 A floresta é jovem e chega de vida, oratorio Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1966 Ricorda cosa ti hanno fatto in Auschwitz Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1967 Per Bastiana -- Tai-Yeng Cheng Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1968 Contrappunto dialettico alla mente Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1969 Intolleranza 1960 Utwór wokalno-instrumentalny
1969 Musica -- Manifesto No. 1: Un volta, del mare Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1969 Musica -- Manifesto No. 2: Non consumiamo Marx Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1969 Musiche per Manzù Muzyka elektroniczna (muzyka filmowa)
1970 Y estonces comprendió Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1971 Ein Gespenst geht um in der Welt Utwór wokalno-instrumentalny
1972 Como una ola de fuerza y luz Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1973 Siamo la gioventú del Vietnam Utwór chóralny
1974 Per Paul Dessau Muzyka elektroniczna
1974 - Notturni-albe Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1975 Al gran sole carico d'amore Opera
1976 Frammenti da "Al gran sole carico d'amore" Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1976 ...sofferte onde serene... Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1979 Con Luigi Dallapiccola Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1979 -1980 Fragmente - Stille, an Diotima Kwartet smyczkowy
1980 -1981 Das atmende Klarsein Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1981 Io, frammento dal Prometeo Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1982 Quando stanno morendo. Diario polacco No. 2 Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1983 Guai ai gelidi mostri Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1983 Omaggio a György Kurtág Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1984 A Carolo Scarpa, architetto, ai suoi infiniti possibili Utwór orkiestralny
1984 Prometeo. Tragedia dell'ascolto Opera
1985 A Pierre. Dell' azzuro silenzio, inquietum Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1986 Donde estàs, hermano? Utwór wokalny
1986 Risonanze errante, Liederzyklus a Massimo Cacciari Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1987 Caminantes... Ayacucho Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1987 No hay caminos, hay que caminar Andrei Tarkovski Utwór orkiestralny
1987 Post-Prae-ludium No. 1 "per Donau" Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną
1989 "Hay que caminar" soñando Duet skrzypcowy
1989 La lontananza nostalgica utopica futura Utwór na skrzypce i live electronics
Il mantello rosso (Der rote Mantel) Balet

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i Nono, Luigi [online], Polska Biblioteka Muzyczna [dostęp 2024-09-13] (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]