Luigi Nono – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | 29 stycznia 1924 |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | 8 maja 1990 |
Gatunki | |
Zawód | |
Strona internetowa |
Luigi Nono (ur. 29 stycznia 1924 w Wenecji, zm. 8 maja 1990 tamże[1]) – włoski kompozytor awangardowy[1], znany z radykalnego podejścia do tworzywa muzycznego i polityki. Od 1953 aktywny członek komunistycznej partii Włoch[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Nono pochodził z bogatej weneckiej rodziny mieszczańskiej. Choć studiował kompozycję, ukończył studia prawnicze[1]. Już w czasie studiów zapoznał się z radykalnymi ideami politycznymi oraz awangardowymi kierunkami w muzyce. W szczególności istotne było jego spotkanie z Federikiem Garcią Lorcą, komunizującym poetą, do wierszy którego Nono napisał szereg pieśni i utworów chóralnych.
W 1950 brał udział w Międzynarodowych Letnich Kursach Nowej Muzyki w Darmstadcie, w czasie których poznał Bouleza i Stockhausena (później wykładał na tych kursach, jego uczniem był m.in. Bogusław Schaeffer[1]). Obaj kompozytorzy wywarli olbrzymi wpływ na Nono. W tym samym roku nastąpiła premiera pierwszej kompozycji Nona – orkiestrowych wariacji na tematy z Arnolda Schönberga[1]. W 1952 Nono włączył się w ruch muzyki elektronicznej. W 1954 poznał córkę Schönberga Nurię, z którą ożenił się rok później.
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Spośród ponad sześćdziesięciu dzieł, jakie zostawił po sobie Nono, wiele ma charakter wielce innowacyjny i często rewolucyjny. W utworze Il Canto Sospeso z 1956 tekst rozpisany jest na głosy już nie zdanie po zdaniu, nawet nie słowo po słowie, lecz z podziałem na sylaby. Teksty użyte w kompozycji zostały zaczerpnięte z listów uczestników włoskiego ruchu oporu[1]. W 1958 powstała instrumentalna Composizione no. 2. Diario polacco ’58, napisana po wizycie Nona w Polsce[1].
Intolleranza 1960 i Al gran sole carico d'amore z 1975 (wystawione przy współpracy z Moskiewskim Teatrem na Tagance) to dzieła o wielkiej formie – zbliżonej do oratorium i wypełnione radykalnymi, komunizującymi tekstami. Ten okres w twórczości Nona obejmuje eksperymenty w zakresie muzyki elektronicznej[1].
W latach osiemdziesiątych Nono zwrócił się w stronę eksperymentów sonicznych, w których dźwięki powstają przez transformacje dźwięków wydobywanych przez tradycyjne instrumenty, przyjmując niecodzienne barwy. U schyłku życia, pod wpływem Giacinta Scelsiego zwrócił się w stronę bardziej mistycznej muzyki, jednocześnie rozwijając zainteresowania budową przestrzeni muzycznej. Do najwybitniejszych dzieł z tego okresu należy No hay caminos, hay que caminar ... Andrej Tarkowskij na siedem niezależnych, rozmieszczonych przestrzennie orkiestr.
Dorobek kompozytorski
[edytuj | edytuj kod]- Muzyka wokalna
- Pieśni - 4
- Muzyka chóralna - 14
- Muzyka instrumentalna
- Koncerty - 2
- Muzyka kameralna - 2
- Inne formy orkiestralne - 11
- Opery - 3
- Balety - 1
- Muzyka filmowa - 1
- Muzyka elektroniczna - 25
Dzieła kompozytorskie | ||
---|---|---|
Lata pracy | Tytuł dzieła | Forma muzyczna |
1949 | Variazoni canoniche sulla serie dell'Op. 41 di Arnold Schoenberg | Wariacje |
1950 | Polifonica - Monodia - Ritmica | Utwór na sześć instrumentów i perkusję |
1951 | Composizione No. 1 | Utwór orkiestralny |
1951 | Epitaffio per Federico Garcia Lorca No. 1: España en el corazón | Utwór wokalno-instrumentalny |
1952 | Epitaffio per Federico Garcia Lorca No. 2: Y su sangre ya viene cantando | Koncert na flet |
1953 | Epitaffio per Federico Garcia Lorca No. 3: Memento. Romance de la Guardia Civil española | Utwór wokalno-instrumentalny |
1953 | Espressioni (2) | Utwór orkiestralny |
1953 | Il mantello rosso (Der rote Mantel) | Suita orkiestralna |
1954 | Liebeslied | Utwór wokalno-instrumentalny |
1954 | Il mantello rosso (Der rote Mantel) | Utwór wokalno-instrumentalny |
1954 | Musiche di scena per "Come vi piace" di William Shakespeare | Utwór wokalno-instrumentalny |
1954 | La victoire de Guernica | Utwór wokalno-instrumentalny |
1955 | Canti per 13 | Muzyka kamerlana |
1955 | Incontri | Utwór orkiestralny |
1955-1956 | Il canto sospeso | Kantata |
1957 | La terra e la compagna | Utwór wokalno-instrumentalny |
1957 | Varianti | Koncert skrzypcowy |
1958 | Cori di Didone | Utwór na chór z perkusją |
1958 | Piccola gala notturna veneziana in onore dei 60 anni di Heinrich Strobel | Muzyka kamerlana |
1959 | Composizione No. 2: Diario polacco '58' | Utwór orkiestralny |
1960 | Ha venido. Canciones para Silvia | Utwór wokalno-instrumentalny |
1960 | Omaggio a Vedova | Muzyka elektroniczna |
1960 | Sarà dolce tacere | Utwór wokalno-instrumentalny |
1961 | Intolleranza 1960 | Opera |
1962 | Canti di vita e d'amore: Sul Ponte di Hiroshima | Utwór wokalno-instrumentalny |
1962 -1964 | Da un diario italiano | Utwór chóralny |
1963 | Canciones a Guiomar | Utwór wokalno-instrumentalny |
1964 | La fabbrica illuminata | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1965 | Musiche per "Die Ermittlung" di Peter Weiss | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1966 | A floresta é jovem e chega de vida, oratorio | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1966 | Ricorda cosa ti hanno fatto in Auschwitz | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1967 | Per Bastiana -- Tai-Yeng Cheng | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1968 | Contrappunto dialettico alla mente | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1969 | Intolleranza 1960 | Utwór wokalno-instrumentalny |
1969 | Musica -- Manifesto No. 1: Un volta, del mare | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1969 | Musica -- Manifesto No. 2: Non consumiamo Marx | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1969 | Musiche per Manzù | Muzyka elektroniczna (muzyka filmowa) |
1970 | Y estonces comprendió | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1971 | Ein Gespenst geht um in der Welt | Utwór wokalno-instrumentalny |
1972 | Como una ola de fuerza y luz | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1973 | Siamo la gioventú del Vietnam | Utwór chóralny |
1974 | Per Paul Dessau | Muzyka elektroniczna |
1974 - | Notturni-albe | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1975 | Al gran sole carico d'amore | Opera |
1976 | Frammenti da "Al gran sole carico d'amore" | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1976 | ...sofferte onde serene... | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1979 | Con Luigi Dallapiccola | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1979 -1980 | Fragmente - Stille, an Diotima | Kwartet smyczkowy |
1980 -1981 | Das atmende Klarsein | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1981 | Io, frammento dal Prometeo | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1982 | Quando stanno morendo. Diario polacco No. 2 | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1983 | Guai ai gelidi mostri | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1983 | Omaggio a György Kurtág | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1984 | A Carolo Scarpa, architetto, ai suoi infiniti possibili | Utwór orkiestralny |
1984 | Prometeo. Tragedia dell'ascolto | Opera |
1985 | A Pierre. Dell' azzuro silenzio, inquietum | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1986 | Donde estàs, hermano? | Utwór wokalny |
1986 | Risonanze errante, Liederzyklus a Massimo Cacciari | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1987 | Caminantes... Ayacucho | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1987 | No hay caminos, hay que caminar Andrei Tarkovski | Utwór orkiestralny |
1987 | Post-Prae-ludium No. 1 "per Donau" | Muzyka elektroniczna w połączeniu z akustyczną |
1989 | "Hay que caminar" soñando | Duet skrzypcowy |
1989 | La lontananza nostalgica utopica futura | Utwór na skrzypce i live electronics |
Il mantello rosso (Der rote Mantel) | Balet |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000110317675
- VIAF: 100255699
- ULAN: 500272511
- LCCN: n79140964
- GND: 118588559
- NDL: 00956797
- LIBRIS: 53hlp48p0536sft
- BnF: 138980102
- SUDOC: 03230871X
- SBN: CFIV039265
- NLA: 35389702
- NKC: jn20020903042
- BNE: XX889317
- NTA: 072413182
- BIBSYS: 90373445
- CiNii: DA08625170
- Open Library: OL6461175A
- PLWABN: 9810576893205606
- NUKAT: n99024376
- J9U: 987007266047805171
- CANTIC: a10440586
- LNB: 000035058
- NSK: 000610077
- CONOR: 22292579
- LIH: LNB:V*154116;=BE
- RISM: people/40200689