Peter Stadlen – Wikipedia, wolna encyklopedia

Peter Stadlen
Data i miejsce urodzenia

14 lipca 1910
Wiedeń

Pochodzenie

austriackie

Data i miejsce śmierci

21 stycznia 1996
Londyn

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna, muzyka modernistyczna

Zawód

pianista, krytyk muzyczny, pedagog

Odznaczenia
Krzyż Oficerski za Naukę i Sztukę (Austria)

Peter Stadlen (ur. 14 lipca 1910 w Wiedniu, zm. 21 stycznia 1996 w Londynie)[1]brytyjski pianista, krytyk muzyczny i pedagog austriackiego pochodzenia.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Studiował w Akademisches Gymnasium i w Konserwatorium Wiedeńskim, gdzie jego głównymi nauczycielami byli Paul Weingarten (fortepian), Joseph Marx i Max Springer (kompozycja) oraz Alexander Wunderer (dyrygentura). Studiował także filozofię na Uniwersytecie Wiedeńskim. W latach 1929–1933 podjął studia w berlińskiej Hochschule für Musik pod kierunkiem Leonida Kreutzera (fortepian), Josefa Gmeindla (kompozycja) i Juliusa Prüwera (dyrygentura)[1][2].

W 1934 rozpoczął karierę pianisty koncertowego. Specjalizował się we współczesnej muzyce fortepianowej, zwłaszcza w twórczości kompozytorów należących do drugiej szkoły wiedeńskiej. Koncertował w Holandii, Belgii, Francji, Włoszech, Wielkiej Brytanii i Szwajcarii. W 1937 dał prawykonanie Wariacji op. 27 na fortepian Antona Weberna, a podczas Biennale w Wenecji w tymże roku dyrygował wykonaniem Suity op. 29 na septet Schönberga, grając równocześnie partię fortepianową[1][2][3].

W 1938 po anschlussie wyemigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie koncertował do 1940, kiedy to został internowany i na dwa lata deportowany do Australii[2][3]. Po powrocie do Londynu występował z Yehudim Menuhinem i Ralphem Vaughanem Williamsem; był też współzałożycielem Anglo-Austrian-Music-Society[3]. Od 1943 regularnie nagrywał dla BBC i był autorem kilku programów o muzyce współczesnej[2]. W 1946 przyjął obywatelstwo brytyjskie[3][4].

Po wojnie wznowił karierę pianistyczną odbywając kilka europejskich tournée, podczas których wprowadził do sal koncertowych szereg ważnych utworów dodekafonicznych, m.in. Koncert fortepianowy Schönberga oraz Die vier Temperamente i Konzertmusik op. 49 Paula Hindemitha[1][4]. W latach 1947–1951 prowadził klasę fortepianu podczas Międzynarodowych Letnich Kursów Nowej Muzyki w Darmstadcie[1][2][3]; wśród jego uczniów był m.in. Hans Werner Henze[3].

W 1956 ze względów zdrowotnych zakończył karierę pianistyczną i zajął się działalnością publicystyczną i pedagogiczną. Od 1959 do emerytury, na którą przeszedł w 1986 był krytykiem muzycznym „The Daily Telegraph” (od 1977 głównym krytykiem)[1][4]. W swoich pismach krytycznych, zwłaszcza dotyczących muzyki współczesnej, wyrażał wielkie rozczarowanie serializmem[1]. W latach 1965–1969 wykładał na University of Reading i All Souls College w Oksfordzie[2][3][4]. Odznaczony medalem Schönberga (1952)[1][2] i Krzyżem Honorowym za Naukę i Sztukę I Klasy (1984)[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Stanley Sadie: Stadlen, Peter. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2020-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-29)]. via Oxford University Press. (ang.).
  2. a b c d e f g Peter Stadlen. [w:] Royal College of Music [on-line]. [dostęp 2020-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-29)]. (ang.).
  3. a b c d e f g h Stadlen, Peter. [w:] Oesterreichisches Musiklexikon online [on-line]. 23-04-2018. [dostęp 2020-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-29)]. (niem.).
  4. a b c d Bayan Northcott: Obituary: Peter Stadlen. [w:] The Independent [on-line]. 23-01-1996. [dostęp 2020-03-29]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]