French
DeutschXVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Zwyciężczyni konkursu, Rosjanka Julianna Awdiejewa | |
| Pełna nazwa | XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina |
|---|---|
| Termin | (12–30 kwietnia 2010 – eliminacje) |
| Państwo | |
| Miejscowość | |
| Obiekt | |
| Organizator | |
| Tematyka | |
| Strona internetowa | |
XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (również XVI Konkurs Chopinowski) – 16. edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, która odbyła się w dniach 2–23 października 2010 w Warszawie[1]. Konkurs został zorganizowany przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina w 200. rocznicę urodzin kompozytora. Wcześniej w dniach 12–30 kwietnia 2010 odbyły się eliminacje.
W wyniku przeprowadzonych eliminacji[2] do udziału w konkursie głównym zakwalifikowano 81 pianistów z 22 krajów[3][4]. W wyniku rezygnacji trzech pianistów[a], ostatecznie w konkursie wystąpiło 78 z nich[5] (w tym szesnastu kolejny już raz[b]).
.jpg)
Przesłuchania konkursowe zostały podzielone na trzy etapy, które odbyły się w dniach: 3–7 października, 9–13 października oraz 14–16 października. Koncerty finałowe trwały od 18 do 20 października. Konkurs wygrała Rosjanka Julianna Awdiejewa zdobywając nagrodę główną w postaci złotego medalu i kwoty w wysokości 30 000 €[6][c]. W dniach 21–23 października odbyły się trzy koncerty laureatów. Dyrektorem konkursu był Albert Grudziński.
Eliminacje
[edytuj | edytuj kod]Do konkursu mogła zgłosić się osoba w przedziale wieku 17–30 lat[8]. Do 1 grudnia 2009 kandydat poza zgłoszeniem musiał m.in. dołączyć nagranie DVD, na którym uwidoczniono jego repertuarową grę wyszczególnionych w Regulaminie konkursu odpowiednich utworów Fryderyka Chopina[9]. Chęć udziału wyraziło w ten sposób 335 pianistów[10]. Powołana przez organizatora konkursu 10-osobowa komisja kwalifikacyjna[d] po przesłuchaniu i obejrzeniu materiałów kandydatów, zakwalifikowała 11 marca 2010 do eliminacji 215 pianistów z 35 krajów[12]. W dniach 12–30 kwietnia zostały przeprowadzone eliminacje w sali kameralnej Filharmonii Narodowej, w których występy pianistów oceniało powołane 17-osobowe międzynarodowe jury pod przewodnictwem Andrzeja Jasińskiego[e][14].
Troje pianistów zostało zakwalifikowanych do konkursu głównego bez udziału w eliminacjach: zdobywczyni głównej nagrody na VIII Amerykańskim Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Miami w 2010 – Claire Huangci (Stany Zjednoczone), zdobywca drugiej nagrody (pierwszej nie przyznano) na XIII Międzynarodowym Konkursie Muzycznym im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie w 2007 – Mirosław Kultyszew (Rosja) oraz Daniił Trifonow (Rosja)[15].
Zakwalifikowani do przesłuchań eliminacyjnych[12]
|
Program eliminacji obejmował wyłącznie utwory Fryderyka Chopina, grane z pamięci, do których mogły wejść odpowiednio: etiudy, mazurki, nokturny, scherza, ballady, fantazje lub barkarole[16]. Każdy z pianistów wykonał 6 utworów (w tym obowiązkowo trzy etiudy i jeden mazurek).
Konkurs
[edytuj | edytuj kod]Kalendarium
[edytuj | edytuj kod]_-_The_Noun_Project.svg){kind=small} Kalendarz konkursu[17] | ||||||||||||||||||||||
| Faza konkursu | Data | |||||||||||||||||||||
| 2.10 | 3.10 | 4.10 | 5.10 | 6.10 | 7.10 | 8.10 | 9.10 | 10.10 | 11.10 | 12.10 | 13.10 | 14.10 | 15.10 | 16.10 | 17.10 | 18.10 | 19.10 | 20.10 | 21.10 | 22.10 | 23.10 | |
| Koncert inauguracyjny | 20:00 | |||||||||||||||||||||
| I etap | 10:00 17:00 | 10:00 17:00 | 10:00 17:00 | 10:00 17:00 | 10:00 17:00 | |||||||||||||||||
| II etap | 10:00 17:00 | 10:00 17:00 | 10:00 17:00 | 10:00 17:00 | 10:00 17:00 | |||||||||||||||||
| III etap | 10:00 17:00 | 10:00 17:00 | 10:00 17:00 | |||||||||||||||||||
| Finał | 18:00 | 18:00 | 18:00 | |||||||||||||||||||
| Koncerty laureatów | 20:00 | 19:30 | 19:30 | |||||||||||||||||||
Uczestnicy
[edytuj | edytuj kod]Repertuar
[edytuj | edytuj kod]Zgodnie z tradycją, w konkursie wykonywane były wyłącznie utwory Fryderyka Chopina. Regulamin stanowił, że uczestnicy mieli do wyboru określone utwory spośród dostępnych grup, grane z pamięci[18].
 Wykaz utworów | ||||
| Faza konkursu | Utwór | |||
| Etap I | Jedna z następujących etiud: Etiuda C-dur op. 10 nr 1; Etiuda cis-moll op. 10 nr 4; Etiuda Ges-dur op. 10 nr 5; Etiuda F-dur op. 10 nr 8; Etiuda c-moll op. 10 nr 12; Etiuda a-moll op. 25 nr 11. | Jedna z następujących etiud: Etiuda a-moll op. 10 nr 2; Etiuda C-dur op. 10 nr 7; Etiuda As-dur op. 10 nr 10; Etiuda Es-dur op. 10 nr 11; Etiuda a-moll op. 25 nr 4; Etiuda e-moll op. 25 nr 5; Etiuda gis-moll op. 25 nr 6; Etiuda h-moll op. 25 nr 10. | Jeden z następujących utworów: Nokturn H-dur op. 9 nr 3; Nokturn cis-moll op. 27 nr 1; Nokturn Des-dur op. 27 nr 2 Nokturn G-dur op. 37 nr 2; Nokturn c-moll op. 48 nr 1; Nokturn fis-moll op. 48 nr 2; Nokturn Es-dur op. 55 nr 2; Nokturn H-dur op. 62 nr 1; Nokturn E-dur op. 62 nr 2; Etiuda es-moll op. 10 nr 6; Etiuda cis-moll op. 25 nr 7; Etiuda E-dur op. 10 nr 3. | Jeden z następujących utworów: Ballada g-moll op. 23; Ballada F-dur op. 38; Ballada As-dur op. 47; Ballada f-moll op. 52; Barkarola Fis-dur op. 60; Fantazja f-moll op. 49; Scherzo h-moll op. 20; Scherzo b-moll op. 31; Scherzo cis-moll op. 39; Scherzo E-dur op. 54. |
| Etap II | Jeden utwór spośród następujących, nie wykonywany w I etapie: Ballada g-moll op. 23; Ballada F-dur op. 38; Ballada As-dur op. 47; Ballada f-moll op. 52; Barkarola Fis-dur op. 60; Fantazja f-moll op. 49; Scherzo h-moll op. 20; Scherzo b-moll op. 31; Scherzo cis-moll op. 39; Scherzo E-dur op. 54. | Jeden z następujących walców: Walc Es-dur op. 18; Walc As-dur op. 34 nr 1; Walc F-dur op. 34 nr 3; Walc As-dur op. 42; Walc As-dur op. 64 nr 3. | Pełny cykl mazurków spośród następujących opusów: 17; 24; 30; 33; 41; 50; 56; 59. | Jeden z następujących polonezów: Andante spianato i Polonez Es-dur op. 22; Polonez fis-moll op. 44; Polonez As-dur op. 53. |
| Utwór dodatkowy: Dowolny utwór lub utwory Fryderyka Chopina, jeżeli pozostała część występu nie wypełnia określonego minimum czasu (45–50 minut). | ||||
| Etap III | Polonez-Fantazja As-dur op. 61. | Jedna z następujących sonat: Sonata c-moll op. 4; Sonata b-moll op. 35; Sonata h-moll op. 58. | ||
| Utwór dodatkowy: Dowolny utwór lub utwory Fryderyka Chopina, nie wykonywane w poprzednich etapach, tak aby występ wypełnił limit czasu (55–60 minut). | ||||
| Finał | Jeden z koncertów: Koncert fortepianowy e-moll op. 11 lub Koncert fortepianowy f-moll op. 21. | |||
Wybierane utwory
[edytuj | edytuj kod]W I etapie pianiści najchętniej wybierali: Etiudę C-dur op. 10 nr 1, Etiudę gis-moll op. 25 nr 6 i Etiudę a-moll op. 25 nr 11, bowiem zagrało je 18 pianistów[19]. Nikt natomiast nie zdecydował się w tym etapie na wybór Nokturnu fis-moll op. 48 nr 2, a tylko raz zagrano Etiudę es-moll op. 10 nr 6 (Francuz Guillaume Masson) i Nokturn G-dur op. 37 nr 2 (Chińczyk Tong Xin)[19].
W II etapie pianiści najchętniej wybierali Andante spianato i Poloneza Es-dur op. 22, bowiem zagrało je 15 pianistów, Barkarolę Fis-dur op. 60 (14 pianistów) i Poloneza fis-moll op. 44 (14 pianistów)[19]. Nikt natomiast nie zdecydował się w tym etapie na wybór repertuarowych Mazurków op. 41, a Mazurki op. 30 zagrała tylko jedna pianistka (Rosjanka Julianna Awdiejewa)[19]. Z utworów dodatkowych uzupełniających program repertuarowy tego etapu pianiści najchętniej wybierali Preludium cis-moll op. 45 (5 pianistów)[19]. Zróżnicowana była liczba utworów wykonywanych w tym etapie przez pianistów od minimum 7 do maksimum 19 (Francuzka Hélène Tysman i Chińczyk Tong Xin)[19].
W III etapie wszyscy pianiści (20) mieli zagrać Polonez-Fantazję As-dur op. 61, ponieważ był to utwór obowiązkowy, ale po rezygnacji z występu Rosjanina Jurija Szadrina zagrało go ostatecznie 19 pianistów. Ponadto pianiści najchętniej wybierali Sonatę h-moll op. 58, bowiem zagrało ją 12 pianistów i Sonatę b-moll op. 35 (8 pianistów)[19]. Nikt natomiast nie zdecydował się w tym etapie na wybór repertuarowej Sonaty c-moll op. 4[19]. Z utworów dodatkowych uzupełniających program repertuarowy tego etapu nie było wyróżniającego się utworu, pianiści bowiem wybierali różne utwory[19]. Zróżnicowana była liczba utworów wykonywanych w tym etapie przez pianistów od minimum 3 do maksimum 20 (Chinka Rachel Wai-Ching Cheung)[19].
W finale ośmioro pianistów wykonało Koncert fortepianowy e-moll op. 11, a dwoje Koncert fortepianowy f-moll op. 21[20]
W konkursie głównym pianiści najchętniej wybierali[19]: Balladę f-moll op. 52 (21 pianistów) i Barkarolę Fis-dur op. 60 (21 pianistów). Z repertuarowego wykazu utworów nikt z pianistów nie zdecydował się w konkursie głównym na zagranie Nokturnu fis-moll op. 48 nr 2 i Sonaty c-moll op. 4[19].
Utwory zagrane na XVI Konkursie Chopinowskim[19]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fortepiany konkursowe
[edytuj | edytuj kod]Pianiści uczestniczący w XVI Konkursie Chopinowskim mogli wybrać fortepian, na którym będą grać podczas konkursu, spośród czterech instrumentów następujących marek: Fazioli, Kawai, Steinway oraz Yamaha. Fortepian Steinway wybrały 53 osoby, Yamaha – 11, Kawai – 10, a Fazioli 4 osoby.
Jury
[edytuj | edytuj kod]Do oceny przesłuchań konkursowych oraz podziału nagród powołano jury w następującym składzie[21]:
 Skład jury | |||
| Lp. | Juror | Kraj | Funkcja |
| 1. | Andrzej Jasiński |  Polska | przewodniczący jury |
| 2. | Piotr Paleczny | Polska | wiceprzewodniczący jury |
| 3. | Martha Argerich |  Argentyna | członek jury |
| 4. | Fu Cong |  Chiny | członek jury |
| 5. | Bella Dawidowicz |  Rosja | członek jury |
| 6. | Philippe Entremont |  Francja | członek jury |
| 7. | Nelson Freire |  Brazylia | członek jury |
| 8. | Adam Harasiewicz | Polska | członek jury |
| 9. | Kevin Kenner |  Stany Zjednoczone | członek jury |
| 10. | Michie Koyama |  Japonia | członek jury |
| 11. | Katarzyna Popowa-Zydroń | Polska | członek jury |
| 12. | Đặng Thái Sơn |  Wietnam  Kanada | członek jury |
| 13. | Jan Ekier | Polska | honorowy przewodniczący jury |
System oceny występu pianistów
[edytuj | edytuj kod]Jurorzy oceniali występ pianisty na podstawie dwóch kryteriów, podanych w Regulaminie jury[22]:
 Kryteria oceny pianistów[23] | |||
| Faza konkursu | Kryterium podstawowe | Kryterium dodatkowe | System korekcyjny oceny punktowej |
| Etap I | Deklaracja „tak” lub „nie” dotycząca promocji do następnego etapu czy finału | Skala punktowa (1–100) | Weryfikacja oceny jurora, która odbiega od średniej arytmetycznej pozostałych jurorów w przedziale ±10 punktów |
| Etap II | Weryfikacja oceny jurora, która odbiega od średniej arytmetycznej pozostałych jurorów w przedziale ±8 punktów | ||
| Etap III | Weryfikacja oceny jurora, która odbiega od średniej arytmetycznej pozostałych jurorów w przedziale ±6 punktów | ||
| Finał[24] | Skala punktowa (10–1) | — | Weryfikacja oceny jurora, która odbiega od średniej arytmetycznej pozostałych jurorów w przedziale ±1 punkt |
Oceny jurorów
[edytuj | edytuj kod]Każdy juror w konkursie mógł wydać maksymalnie 148 ocen (w tym 78 w etapie I, 40 w etapie II, 20 w etapie III i 10 w finale) oraz 138 deklaracji promocji, choć zdarzyły się wypadki mniejszej liczby ocen i deklaracji z powodu nieobecności bądź nieoceniania – z przyczyn regulaminowych – swojego studenta. Najbardziej trafnymi w deklaracjach promocji okazali się: Kevin Kenner, wydając tylko 22 deklaracji nietrafionych (promując pianistów, którzy odpadli czy też nie promując pianistów, którzy przeszli dalej) – co oznacza 83,5% trafnych deklaracji i Đặng Thái Sơn, wydając tylko 25 deklaracji nietrafionych – co oznacza 81,3% trafnych deklaracji. Natomiast mało trafnym jurorem w deklaracjach promocji okazał się Andrzej Jasiński, wydając aż 44 deklaracji nietrafionych – co oznacza 66,7% trafnych deklaracji. Najbardziej precyzyjnymi jurorami w ocenach pianistów okazali się: Katarzyna Popowa-Zydroń, której oceny korygowano tylko 14 razy – co oznacza 90,1% trafnych ocen i Đặng Thái Sơn, którego oceny korygowano tylko 15 razy – co oznacza 89,6% trafnych ocen. Natomiast mało precyzyjnymi jurorami w ocenach pianistów okazali się: Fu Cong i Philippe Entremont, których oceny korygowano aż 87 razy – co oznacza 40,8% trafnych ocen.
| Trafność deklaracji i ocen jurorów | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Lp. | Juror | Kraj | Faza konkursu | Łącznie | Wskaź. dekl. trafnych % | Wskaź. ocen trafnych % | ||||||||||||
| Etap I | Etap II | Etap III | Finał | |||||||||||||||
| Licz. ocen | Dekl. błęd. | Ocen. skor. | Licz. ocen | Dekl. błęd. | Ocen. skor. | Licz. ocen | Dekl. błęd. | Ocen. skor. | Licz. ocen | Ocen. skor. | Licz. ocen | Dekl. błęd. | Ocen. skor. | |||||
| 1. | Martha Argerich | | 78 | 18 | 30 | 40 | 8 | 13 | 19 | 2 | 10 | 10 | 7 | 147 | 28 | 60 | 79,6 | 59,2 |
| 2. | Fu Cong | | 78 | 26 | 45 | 40 | 10 | 24 | 19 | 6 | 14 | 10 | 4 | 147 | 42 | 87 | 69,3 | 40,8 |
| 3. | Bella Dawidowicz | | 78 | 24 | 20 | 40 | 10 | 15 | 19 | 6 | 8 | 10 | 4 | 147 | 40 | 47 | 70,8 | 68,0 |
| 4. | Philippe Entremont | | 78 | 26 | 45 | 40 | 10 | 23 | 19 | 6 | 12 | 10 | 7 | 147 | 42 | 87 | 69,3 | 40,8 |
| 5. | Nelson Freire | | 78 | 22 | 17 | 40 | 10 | 6 | 19 | 2 | 3 | 10 | 5 | 147 | 34 | 31 | 75,2 | 78,9 |
| 6. | Adam Harasiewicz | | 77 | 27 | 6 | 39 | 9 | 6 | 18 | 5 | 4 | 9 | 7 | 143 | 41 | 23 | 69,4 | 83,9 |
| 7. | Andrzej Jasiński | | 78 | 26 | 12 | 35 | 12 | 9 | 19 | 6 | 2 | 10 | 4 | 142 | 44 | 27 | 66,7 | 81,0 |
| 8. | Kevin Kenner | | 76 | 14 | 10 | 38 | 4 | 5 | 19 | 4 | 3 | 10 | 6 | 143 | 22 | 24 | 83,5 | 83,2 |
| 9. | Michie Koyama | | 78 | 20 | 9 | 40 | 8 | 6 | 19 | 8 | 7 | 10 | 8 | 147 | 36 | 30 | 73,7 | 79,6 |
| 10. | Piotr Paleczny | | 77 | 16 | 12 | 40 | 12 | 9 | 19 | 4 | 3 | 10 | 5 | 148 | 32 | 29 | 76,5 | 80,1 |
| 11. | Katarzyna Popowa-Zydroń | | 76 | 16 | 3 | 38 | 11 | 3 | 18 | 3 | 4 | 10 | 4 | 142 | 30 | 14 | 77,3 | 90,1 |
| 12. | Đặng Thái Sơn | | 76 | 15 | 2 | 39 | 8 | 3 | 19 | 2 | 4 | 10 | 6 | 144 | 25 | 15 | 81,3 | 89,6 |
Przebieg konkursu
[edytuj | edytuj kod]Koncert inauguracyjny
[edytuj | edytuj kod]Tradycyjnie, jak poprzednio XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina rozpoczął się uroczystym koncertem inauguracyjnym 2 października o godz. 20:00 z udziałem Marthy Argerich i Nelsona Freire, grających na dwa fortepiany w Filharmonii Narodowej utwory: Wolfganga Amadeusa Mozarta, Franza Schuberta, Béli Bartóka i Johannesa Brahmsa[25].
I etap
[edytuj | edytuj kod]3 października 2010 rozpoczął się I etap konkursu. Jako pierwszy w tym etapie wystąpił Chińczyk He Peng Cheng. Uczestnicy przez pięć kolejnych dni występowali kolejno w dwóch sesjach: porannej (rozpoczynającej się o godzinie 10:00) i popołudniowej (rozpoczynającej się o godzinie 17:00). Każdy z pianistów wykonywał cztery wybrane utwory, wyszczególnione w Regulaminie konkursu dla tego etapu[18]. 7 października Polak Gracjan Szymczak zakończył przesłuchania I etapu, po czym zebrało się jury konkursu w celu ustalenia listy osób zakwalifikowanych do przesłuchań II etapu.
Wyniki I etapu
[edytuj | edytuj kod]Po zakończeniu XVI Konkursu Chopinowskiego jego organizator Narodowy Instytut Fryderyka Chopina odtajnił wyniki i podał punktację pianistów[26]. Klasyfikacja pianistów po I etapie była następująca[27][28]:
Punktacja I etapu
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||