اهورامزدا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اهورامزدا خداوندگار خِرَد
سنگ‌نگاره‌ای از اهورامزدا در نقش رستم
اطلاعات کلی
نام‌های‌دیگر:	اهورا، اورمَزد، هورمَزد، اورمُزد، هورمُز، هُرمُز و ورمز
اوستایی:	مَزدا اَهورَه
دین دبیره	𐬨𐬀𐬰𐬛𐬁 𐬀𐬵𐬎𐬭𐬀
جنسیت:	نرینه
دوران :	پیش از زرتشت با دگرگونی گسترده پس از زرتشت
سیاره:	هُرمُز
رده:	دانای بزرگ هستی بخش، دادار، برقرار کننده نظم هستی (اشا)، داور
نماد:	نور، نیکی
عضوی از:	ایزدان سی و سه‌گانه، ایزدان نگهبان روزهای ماه
خدای:	خرد، همهٔ هستی، نیکویی
نگهبان‌روز:	یکم هر ماه، هرمزشید هر هفته
گل:	مورد
جشنواره:	نوروز
دشمن‌ها:	اهریمن
اطلاعات شخصی
پدر:	زروان (تنها در آیین زروانی)
خواهر و برادر:	اهریمن (تنها در آیین زروانی)
فرزندان:	همه‌ایزدها به ویژه امشاسپندان

از سلسله مباحث
مَزدَیَسنا
مباحث اولیه اهورامزدا زرتشت اشه وهومنه ایران فروهر زبان اوستایی
ایزدان و دیوان امشاسپندان ایزد اهوراها دیو اهریمن
کتاب و عبادت اوستا گاتاها یسنه وندیداد ویسپرد یشت خرده‌اوستا Rivayats آبزور نیایش‌ها ینگهه هاتم آتشکده (آتشکده کشمر) سرو کشمر اشم وهو یتا اهو ائیریما ایشیو ۱۰۱ نام خدا آذر برزین‌مهر آذرگشسپ آذرفرنبغ
روایت فلسفی و دینی دینکرد بندهشن ارداویراف‌نامه جاماسپی قصه سنجان پل چینود فرشگرد
تاریخ و فرهنگ آیین زروانی آیین مزدک خرم‌دینان آیین مانی گاه‌شماری اوستایی نو جشن‌های زرتشتی سدره‌پوشی کشتی سدره ازدواج برج خاموشان پیشدادیان کیانیان
پیروان زرتشتیان هندوستان زرتشتیان ایران زرتشتیان ایالات متحده آمریکا پارسیان ایرانی‌های هند آزار زرتشتیان
مطالب مرتبط نقد آیین زرتشت
درگاه مزدیسنا
ن ب و

اَهورامَزدا (به اوستایی: «مَزدا اَهورَه») (و نیز با نام‌های: اهورا، اورمَزد، هورمَزد، اورمُزد، هورمُز و هُرمُز و ورمز) نام آفریدگارِ نِکویی‌ها و دادار و پروردگارِ همهٔ هستی در آئین مَزدَیَسنا است. او الوهیت و الهه آفرینش در این دین است

«اهورامزدا» واژه‌ای برآمده از دو واژهٔ جداگانه «اَهورا» و «مَزدا» است که ریشهٔ آن به زبان اوستایی کهن در گاتاها بازمی‌گردد. در گاتاها گاه ترکیب «اهورا مزدا» جدا از هم و به شکل تنهای «اهورَه» یا «مزدا» آمده است ولی در موارد کنار هم ترکیب «مزدا اهورَه» کاربرد فراوان‌تری دارد.^[۱] واژهٔ اهورامزدا به گونهٔ «مزدا اهوره» یا «مزدا» ۱۵۵ بار در گاتاها بازگو شده است.^[۲] اهورا به معنای سرور، و مزدا به معنای خِرَد است.^[۳]

به باور زرتشتیان، اهورامزدا آفرینندهٔ جهان است. مزدیسنان اهورامزدا را می‌پرستند. اهورامزدا خالق و داور همهٔ چیزهای مادی و معنوی و نیز آفرینندهٔ روشنی و تاریکی و برقرارکنندهٔ نظم هستی (اَشَه) است.^[۴]

بر اساسِ کتابِ بندهشن که در اواخر دورهٔ ساسانیان نوشته شده، نیروی مخالفِ اهورامزدا و زایندهٔ بدی‌ها را اهریمن معرفی می‌کند.^[۵]

در باورِ زروانیان، اهریمن برادر و رقیبِ اهورا مزدا و پسر زروان^[۶] و دارای هویتی جداگانه از اهورا مزدا است.

بر پایهٔ باورهای کهنِ زروانی و دیگر دین‌های پس از آن چون مانویان «اهورامزدا و اهریمن هردو زادهٔ زروان (خدای زمان) بودند و جهان عرصه جنگ این دو نیروی نیک و بد است ولی سرانجام چیرگی در پایانِ جهان با اهورامزداست و چون اهورامزدا پاکی مطلق است بدی در او راه ندارد. پس هر آنچه که بد است اهریمنی است.» البته این سخن در هیچ جای گاهان نیست و زُروان در زبان اوستایی تنها به معنای زمان است و ارتباطی با خداوند ندارد.

• آریمانیوس
• زروان (ایزد)
• فرهنگ ایرانی
• اشا
• زرتشت
• مزدیسنا

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به اهورامزدا در ویکی‌گفتاورد موجود است.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اهورامزدا موجود است.

• نسخهٔ وب: گاتاهای زرتشت