جحظه برمکی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

احمد بن جعفر برمکی لقب‌گرفته به جَحظه (۸۳۹م-۹۳۵م) (نسب: ابوالحسن احمد بن جعفر بن موسی بن یحیی بن خالد بن برمک) شاعر و ادیب عربی، تنبور-نواز و خواننده برمکی بود. ^[۱] در دوران معتضد و مقتدر می‌زیست و گزارشگر معتبر اخبار نغمه‌سرایان دوران نخست عباسی بود. عبدالله بن معتز از برای زشت‌رویی و چشمان از حدقه بیرون زده‌اش، او را جحظهنامید و این لقب، شهرت او شد.^[۱]

او مورد تأیید گذشته نگارها و نویسندگانی چون ابن خلکان که استعداد و استادی او را در رشته‌های گوناگون و هنرها؛ ابن ندیم که شعر و خوانندگی و تحصیلات هنری او را؛ و خطیب بغدادی که او نیز خوانندگی جحظه را ستوده است، می‌باشد.

ابن ندیم هفت اثر از جحظه بر شمرده است که نشان دهنده گوناگونی و گستردگی موضوعات و فنونی دارد که او در آن‌ها چیرگی داشته‌است . این کتاب‌ها بر این پایه اند^[۲]:

• الطبیخ
• فضائل السِّکباج
• المشاهدات
• ماشاهده من امرالمعتمد
• الندیم
• الطُنْبوریین: سرگذشت تنبور نوازان
• دیوان شعر

• ستایشگر، مهدی (۱۳۷۶)، نام نامهٔ موسیقی ایران زمین جلد سوّم، تهران: اطلاعات، شابک ۹۶۴-۴۲۳-۳۷۷-۸