Ẃ – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ẃ ẃ

litera alfabetu łacińskiego ze znakiem diakrytycznym, występująca w sugerowanym przez Jana Kochanowskiego[1], a także przez Jana Januszowskiego[1] zapisie języka średniopolskiego. Oznaczała zmiękczone w, które w szesnastowiecznej polszczyźnie pojawiało się w wygłosie[2]. Jako przykład zastosowania Kochanowski podawał w swoim traktacie ortograficznym wyraz „kreẃ”[a][3]. W siedemnastym wieku zmiękczone wersje spółgłosek b, p, w i f zaczęły zanikać w wymowie, by w kolejnym stuleciu zniknąć całkowicie[2]. W 1830 podczas prac nad reformą orfografii stwierdzono brak tych spółgłosek w języku[b][2].

  1. Ten przykłąd został podany w edycji z 1592 wydanej we Lwowie. W późniejszym wydaniu z 1594 roku pojawia się „ułóẃ rib”.
  2. Klemensiewicz w przypisie 403 (na str. 740) podaje jednak przykłady na to, że według niektórych autorów w wymowie istnienie tych spółgłosek utrzymywało się nieco dłużej, cytuje m.in. J. Rozwadowskiego, który w 1923 r. pisał Oznaczanie miękkości wyszło z użycia dopiero pod koniec XIX wieku, chociaż w wymowie palatalność znikła już n i e c o w c z e ś n i e j (podkreślenie Z.K.).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Wanda Decyk-Zięba, Ortografie Kochanowskiego, Górnickiego i Januszowskiego nowym karakterem polskim złożone, „Poradnik Językowy”, 2020 (10/2020(779)), 2020, s. 103–104, DOI10.33896/PorJ.2020.10.8, ISSN 0551-5343 [dostęp 2024-09-16] (pol.).
  2. a b c Zenon Klemensiewicz: Historia języka polskiego. Wyd. IX. Warszawa: PWN, 2015, s. 295. ISBN 978-83-01-18131-4.
  3. Jan Kochanowski: Dzieła wszystkie: wydanie sejmowe. T. 11: Ortografia polska]. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, 2021, s. 166, 185, seria: Biblioteka Pisarzów Polskich. Seria B. ISBN 978-83-66448-93-3. [dostęp 2024-09-16].