Bitwa pod Broniną – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bitwa pod Broniną

II wojna światowa, agrsja na Polskę
Pomnik w Broninie
Czas	9 września 1939
Miejsce	Bronina
Terytorium	Polska
Strony konfliktu
Polska  III Rzesza
Dowódcy
płk Leopold Endel-Ragis
Siły
22 Dywizja Piechoty Górskiej Oddział Wydzielony VII Korpusu i 27 DP VII Korpusu
Straty
200 zabitych, wielu rannych, ponad 1000 wziętych do niewoli około 200 zabitych i kilkuset rannych
Położenie na mapie Polski w 1939 miejsce bitwy
50°27′56″N 20°45′34″E/50,465556 20,759444

Bitwa pod Broniną – bitwa stoczona 9 września 1939 w okolicach Broniny między oddziałami Wojska Polskiego a oddziałami armii niemieckiej w czasie niemieckiej agresji na Polskę.

Do starcia doszło 9 września 1939 roku na terenie miejscowości Bronina i okolic. 22 Dywizja Piechoty Górskiej, dowodzona przez płk dypl. Leopolda Endel-Ragisa wchodząca w skład Armii „Kraków” stoczyła kilkunastogodzinny bój z Oddziałem Wydzielonym niemieckiego VII Korpusu, powracającym w kierunku Pińczowa po nieudanej próbie przejęcia mostu na Wiśle w Szczucinie dnia 7 września 1939 roku i 27 DP VII Korpusu przybyłą OW na odsiecz z Bogucic koło Pińczowa^[1] .

Ocenia się, że bitwa pod Broniną i bitwa polskiego Zgrupowania Południowego Armii Odwodowej Prusy pod Iłżą, w dniach 8–9 września 1939 roku to dwie największe bitwy wojny obronnej 1939 roku na terenie ówczesnego województwa kieleckiego.

W składzie 22 Dywizji Piechoty Górskiej pod Broniną walczyły:

• 2.Pułk Strzelców Podhalańskich z Sanoka,
• 5.Pułk Strzelców Podhalańskich z Przemyśla,
• 6.Pułk Strzelców Podhalańskich z Sambora,
• 22.Pułk Artylerii Lekkiej z Rzeszowa i
• 22 Dywizjon Artylerii Ciężkiej z Przemyśla^[2].

Po ciężkim boju w Broninie dywizja przemieściła się w okolice Stopnicy, gdzie doszło do kolejnego starcia z oddziałami niemieckimi, po którym dywizja dotarła w okolice Rytwian z zamiarem wykonania natarcia pozorującego na Staszów^[3].

Straty poniesione w boju pod Broniną przez 22DPG były dotkliwe – szacuje się, że na polu bitwy poległo blisko 200 żołnierzy, w tym kilkunastu oficerów. Było wielu rannych. Ponad 1000 żołnierzy dostało się do niewoli. Artyleria dywizji straciła 13 dział lekkich i 4 ciężkie. Szacunkowe straty niemieckie to około 200 poległych i kilkuset rannych. Większość poległych polskich żołnierzy spoczywa na cmentarzu w pobliskim Szczaworyżu, pozostali na cmentarzu w Busku-Zdroju i w Szańcu^[4].

Broń i uzbrojenie pozostałe po bitwie lub ukryte przez żołnierzy polskich służyło w okresie okupacji niemieckiej partyzantom Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej^[5].

W okresie Polski Ludowej poległych w bitwie żołnierzy Wojska Polskiego upamiętniono tablicą wmurowaną w ścianę budynku szkoły w Broninie^[6].

• Czesław Czubryt-Borkowski: Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1988. ISBN 83-217-2709-3.
• Bogumił Karaszewski: Partyzancka broń. O uzbrojeniu w Batalionach Chłopskich. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1980. ISBN 83-205-3201-9.
• Robert Osiński: Wrzesień 1939 roku na ziemi buskiej. Busko-Zdrój: 1999. ISBN 83-905732-5-3.
• Władysław Steblik: Armia "Kraków" 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07434-8.
• Robert Zwierzyniecki: Zarys historii wsi parafii Szaniec. Kraków: Ridero, 2017. ISBN 978-83-8104-498-1.

• Bitwa pod Broniną - 9 IX 1939 roku
• Wrzesień 1939 roku w Busku-Zdroju. przystanekhistoria.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-12-22)].