Ceuta – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ceuta
*Ciudad Autónoma de Ceuta*
	miasto autonomiczne
Herb	Flaga
	Hymn: Ceuta, mi ciudad querida
Państwo	Hiszpania
Miasto autonomiczne	Ceuta
Data powstania	14 marca 1995
Kod ISO 3166-2	ES-CE
Prezydent	Juan Jesús Vivas (Partia Ludowa)
Powierzchnia	19,7 km²
Populacja (2017); • liczba ludności	; 84 959
• gęstość	4592 os./km²
Języki urzędowe	hiszpański
	Plan Ceuty
	Liczba przedstawicieli w parlamencie
Liczba senatorów	2
Liczba posłów	1
	Położenie na mapie Hiszpanii Ceuta
	35,88667°N 5,30000°W/35,886667 -5,300000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Ceuta (wym. ['θ e w t a], hiszp. Ciudad Autónoma de Ceuta) – hiszpańska jednostka administracyjna − miasto i twierdza położone na afrykańskim cyplu tworzącym Cieśninę Gibraltarską, niemal naprzeciw Gibraltaru. Jest eksklawą na terytorium Maroka. Powierzchnia około 19,7 km². Liczba mieszkańców: 84 959 (2017). Pod względem administracyjnym Ceuta jest miastem autonomicznym, poprzednio należała do hiszpańskiej prowincji Kadyks. W Ceucie znajduje się najbliższy Europie port afrykański i baza marynarki wojennej. Podobnie jak Melilla, tworzy jednomandatowy okręg wyborczy do hiszpańskiego Kongresu Deputowanych, jednej z dwóch izb parlamentu (Kortezów Generalnych).

Ceuta posiada autonomię. Od wybrzeża Hiszpanii dzieli ją 12 mil (~22 km). Dwie główne grupy religijne to chrześcijanie i muzułmanie. W 2012 roku część ludności Ceuty, która utożsamiała się z wiarą rzymskokatolicką, wynosiła 68,0%, podczas gdy muzułmańska wynosiła 28,3%^[1]

Historia

Ceuta założona została ok. 500 lat p.n.e. przez kupców fenickich z niedalekiej Kartaginy. Położona prawie na granicy znanego wówczas świata, była jednak punktem strategicznym, gdzie stykało się wiele kultur i rozwijał się handel. Początkowo w V wieku p.n.e. istniała tu miejscowość zwana przez Kartagińczyków Abyla lub Abila. Przybywający tu Grecy nazywali ją Heptadelfos – od siedmiu wzgórz wznoszących się nad miastem^[2]. Po upadku Kartaginy region ten znalazł się w sferze wpływów rzymskich. Od 45 r. istniała tu kolonia rzymska o nazwie Ad Septem Fratres (Siedmiu Braci), z czego po pewnym czasie zostało tylko Septem.

W 429 r. Wandalowie pod wodzą Genzeryka wypędzili Rzymian z miasta i przejęli nad nim kontrolę. Od 534 r. Ceutą władał cesarz bizantyński Justynian I, a około roku 616 została ona przyłączona do południowohiszpańskiego Królestwa Wizygotów^[2].

Gdy w 710 roku armie Arabów dotarły do miasta, jego wizygocki namiestnik Julian nakłonił agresorów do opuszczenia tych terenów i inwazji na Półwysep Iberyjski (chodziło tu o prywatne porachunki wizygockiego króla Roderyka). Wkrótce Ceuta stała się głównym miejscem przerzutu wojsk do atakowanej Europy.

Po śmierci Juliana Arabowie przejęli całkowitą kontrolę nad miastem. Nazwali je po arabsku Sebtah^[2], co przekształcono później w obecną Ceutę. Władał nim kalif Kordoby^[2]. Atakowane było ono często przez plemiona berberyjskie, najbardziej podczas buntu charydżytów. Po tej rewolcie dowodzonej przez Maysarę al-Haqira miasto zostało opuszczone. Zostało odbudowane w IX wieku przez Majakasa i jego plemię. Tak została zapoczątkowana dynastia Banu Isam. Po rozpadzie kordowiańskiego kalifatu w 1031 r. istniało tu jedno z niewielkich państw, zwanych taifa.

W 1309 r. Ceuta została zdobyta przez Fez z pomocą Aragończyków. W XII–XIV w. swe faktorie handlowe miały tu wszystkie ówczesne potęgi Morza Śródziemnego: Genua, Piza, Wenecja, Katalonia, Marsylia^[2]. 22 sierpnia 1415 miasto zostało zdobyte przez Portugalczyków pod wodzą Henryka Żeglarza. Sukces ten został okupiony stratą zaledwie 8 zabitych. Głównymi celami władcy Portugalii Jana I były przywrócenie chrześcijaństwa, zdobycie saharyjskiego złota, stworzenie szlaków handlowych dla niewolników i kości słoniowej.

W 1580 r. Ceutę zajęli Hiszpanie. Pozostawała w ich władaniu aż do roku 1640, kiedy to w czasie wojny miasto zdobyła Portugalia. O przynależności Ceuty do Hiszpanii zadecydował ostatecznie traktat lizboński. 1 stycznia 1688 król Alfons VI Zwycięski oficjalnie oddał Ceutę Karolowi II. Pomimo to w herbie Ceuty nadal widnieje herb portugalski.

W czasie wojny hiszpańsko-marokańskiej w l. 1859-1860 przez Ceutę szły wojska hiszpańskie do Maroka. Tu również w 1920 r. powstała Hiszpańska Legia Cudzoziemska. 17 lipca 1936 r. Ceuta była jednym z pierwszych ośrodków frankistowskiego puczu, będącego początkiem hiszpańskiej wojny domowej^[2].

Gdy w 1956 Hiszpania uznała niepodległość Maroka, Ceuta została przyłączona do Hiszpanii jako integralna część jej terytorium.

Osobny artykuł: Granica hiszpańsko-marokańska.

Geografia

Osobny artykuł: Geografia Ceuty.

W zachodniej części obszar Ceuty ma górzysty charakter, są to tereny wchodzące w skład gór Rif. Wschodnią część stanowi zaś skalisty cypel. Klimat podzwrotnikowy, śródziemnomorski. Roślinność skupia się w zachodniej części i jest to formacja twardolistna. Fauna jest uboga, powszechne jest jedynie ptactwo morskie i gatunki zwierząt przystosowane do życia w sąsiedztwie człowieka.

Klimat

Średnia temperatura i opady dla Ceuty
Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C]	15.8	15.9	17.4	19.1	21.9	25.7	28.9	28.5	25.8	22.8	18.8	16.4	21,5
Średnie dobowe temperatury [°C]	13.4	13.7	14.8	16.4	18.8	22.3	24.9	25.0	22.8	20.2	16.4	14.3	18,6
Średnie temperatury w nocy [°C]	11.0	11.4	12.2	13.6	15.7	18.8	20.9	21.5	19.8	17.5	14.0	12.1	15,7
Opady [mm]	122	145	90	57	21	3	1	3	37	82	127	161	849
Średnia liczba dni z opadami	8	9	6	6	4	1	0	0	2	7	7	10	60
Wilgotność [%]	72	75	68	71	66	67	61	70	72	75	73	73	70
Źródło: Agencia Estatal de Meteorología^[3] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, wysokość 87 m n.p.m., 1 km od morza, 2003–2010)

Miasta partnerskie

Zobacz też

Przypisy

↑ lavanguardia.com: Interactivo: Creencias y prácticas religiosas en España.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Magiera Adam: Wyprawa na drugi ląd, w: "Poznaj Świat" R. XXVIII, nr 2 (327), luty 1980, s. 16-17
↑ Ceuta – Agencia Estatal de Meteorología.

Linki zewnętrzne

[1] vanguardia.com: Interactivo: Creencias y prácticas religiosas en España.

[Mag-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Magiera Adam: Wyprawa na drugi ląd, w: "Poznaj Świat" R. XXVIII, nr 2 (327), luty 1980, s. 16-17

[AEMET-2010-3] Ceuta – Agencia Estatal de Meteorología.

[4] 22 lutego 2007 wchodził w skład UE jako integralna część Gwadelupy, ponownie jako część Unii od 1 grudnia 2009

[5] 22 lutego 2007 wchodził w skład UE jako integralna część Gwadelupy

[6] Państwo to jest klasyfikowane jako proto-państwo(inne języki) albo terytorium separatystyczne.

[7] Państwo to może być uznawane za państwo separatystyczne ze względu na liczne walki zbrojne w Kabindzie, które cały czas się odbywają po wojnie domowej w Angoli od 2002 roku.

[8] Państwo to zostało utworzone po wybuchu wojny domowej w Somalii w 1991 roku, odkąd w 1998 roku rozpoczęła się 3-miesięczna krajowa konferencja konstytucyjna w Garoowe.

[9] Obecnie okupowana przez Maroko.

[10] Nieuznana niepodległość od Somalii ogłoszona 18 maja 1991.

[11] Państwo to powstało wskutek połączenia Zanzibaru (jako republika) z kontynentalną Tanganiką w kwietniu 1964 roku, co doprowadziło także do utworzenia Zjednoczonej Republiki Tanzanii.

[1]

[2]

[3]

[A]

[B]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[F]

Wspólnoty autonomiczne	Andaluzja Aragonia Asturia Baleary Estremadura Galicja Kantabria Kastylia i León Kastylia-La Mancha Katalonia Kraj Basków La Rioja Madryt Murcja Nawarra Walencja Wyspy Kanaryjskie
Prowincje	Álava/Araba Albacete Alicante/Alacant Almería Asturia Ávila Badajoz Baleary Barcelona Bizkaia Burgos Cáceres Castellón/Castelló A Coruña Ciudad Real Cuenca Gipuzkoa Girona Grenada Guadalajara Huelva Huesca Jaén Kadyks Kantabria Kordoba La Rioja León Lleida Lugo Madryt Malaga Murcja Nawarra Ourense Palencia Las Palmas Pontevedra Salamanka Santa Cruz de Tenerife Saragossa Segowia Sewilla Soria Tarragona Teruel Toledo Valladolid Walencja Zamora
Miasta autonomiczne	Ceuta Melilla

Państwa członkowskie	Austria Belgia Bułgaria Chorwacja Cypr Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Litwa Luksemburg Łotwa Malta Niemcy Polska Portugalia Rumunia Słowacja Słowenia Szwecja Węgry Włochy
Terytoria specjalne wchodzące w skład Unii na podst. art. 349 TFUE	Azory (port.) Gujana Francuska (fr.) Gwadelupa (fr.) Madera (port.) Majotta (fr.) Martynika (fr.) Reunion (fr.) Saint-Martin^[A](fr.) Wyspy Kanaryjskie (hiszp.)
Oficjalni kandydaci	Albania Czarnogóra Islandia Macedonia Północna Mołdawia Serbia Turcja Ukraina
Potencjalni i stowarzyszeni kandydaci	Bośnia i Hercegowina Gruzja Kosowo Maroko
Byłe państwa członkowskie UE	Wielka Brytania (1973–2020)
Terytoria, które wchodziły w skład EWG/UE	Algieria (1958–1962 jako de iure część Francji) Grenlandia (1973–1985) Saint-Pierre i Miquelon (1976–1985 jako departament zamorski Francji) Saint-Barthélemy^[B] (1.12.2009–31.12.2011)

Państwa	Algieria Angola Benin Botswana Burkina Faso Burundi Czad Demokratyczna Republika Konga Dżibuti Egipt Erytrea Eswatini Etiopia Gabon Gambia Ghana Gwinea Gwinea Bissau Gwinea Równikowa Kamerun Kenia Komory Kongo Lesotho Liberia Libia Madagaskar Malawi Mali Maroko Mauretania Mauritius Mozambik Namibia Niger Nigeria Południowa Afryka Republika Środkowoafrykańska Republika Zielonego Przylądka Rwanda Senegal Seszele Sierra Leone Somalia Sudan Sudan Południowy Tanzania Togo Tunezja Uganda Wybrzeże Kości Słoniowej Wyspy Świętego Tomasza i Książęca Zambia Zimbabwe
Terytoria zależne	Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha (Wielka Brytania)
Państwa nieuznawane oraz terytoria autonomiczne	Ambazonia^[A] Kabinda^[B] Puntland^[C] Sahara Zachodnia^[D] Somaliland^[E] Zanzibar^[F]
Integralne części państw położonych poza Afryką	Azory (część Portugalii) Ceuta (część Hiszpanii) Isla de Alborán (część Hiszpanii) Isla del Perejil (część Hiszpanii) Islas Alhucemas (część Hiszpanii) Islas Chafarinas (część Hiszpanii) Madera (część Portugalii) Majotta (część Francji) Melilla (część Hiszpanii) Pantelleria (część Włoch) Peñón de Vélez de la Gomera (część Hiszpanii) Reunion (część Francji) Sokotra (część Jemenu) Wyspy Kanaryjskie (część Hiszpanii) Wyspy Pelagijskie (część Włoch) Wyspy Rozproszone (część Francuskich Terytoriów Południowych i Antarktycznych) Wyspy Selvagens (część Portugalii)