Natalia Makarowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Natalia Makarowa
Ilustracja
Natalia Makarowa (2012)
Data i miejsce urodzenia

1940
Leningrad, RFSRR, ZSRR

Zawód, zajęcie

tancerka baletowa, inscenizatorka, choreografka

Edukacja

Leningradzka Szkoła Choreografii

Pracodawca

Leningradzki Państwowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im. S.M. Kirowa

Odznaczenia
Zasłużony Artysta RFSRR

Natalia Romanowna Makarowa (ros. Ната́лия Рома́новна Мака́рова, ur. 21 października lub 21 listopada 1940 w Leningradzie[1][2]) – rosyjska tancerka baletowa, inscenizatorka i choreografka[3]. Uznawana za jedną z najlepszych tancerek klasycznych[1]. Mary Clarke i Clement Crisp napisali w 1981, że „jej występy wyznaczają wysokie standardy artyzmu i arystokracji tanecznej, które czynią ją najlepszą baletnicą swojego pokolenia na Zachodzie”[4].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Natalia Makarowa (1971)

Urodziła się w Leningradzie w Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republice Radzieckiej. W wieku 12 lub 13 lat została przyjęta do Leningradzkiej Szkoły Choreografii[1][3]. Uczyła się w klasie eksperymentalnej[3]. Mimo że większość uczniów rozpoczęła naukę już w wieku 9 lat, zdołała nadrobić zaległości i w ciągu sześciu lat nauki zaliczyła cały dziewięcioletni cykl edukacyjny[3][2].

Po ukończeniu szkoły rozpoczęła pracę w Leningradzkim Państwowym Akademickim Teatrze Opery i Baletu im. S.M. Kirowa[3]. Po niedługim czasie uzyskała tam status primabaleriny[3]. Następnie w 1970 roku podczas trasy koncertowej w Londynie uciekła na Zachód[5]. W późniejszym czasie Makarowa nawiązała współpracę z zespołami Amerykańskiego Teatru Baletowego w Nowym Jorku oraz Baletu Królewskiego w Londynie[3].

Gdy po raz pierwszy przybyła na Zachód, poszerzyła swój repertuar choreograficzny, tańcząc balety współczesne. Jednocześnie nadal była najbardziej znana ze swoich klasycznych ról. Utożsamiano ją na przykład z takimi postaciami jak Odette/Odile, którą zagrała w Jeziorze łabędzim oraz z Giselle. W grudniu 1975 wraz z partnerem tanecznym Michaiłem Barysznikowem pojawili się w jednym z odcinków serialu BBC Arena[6]. W 1976 roku Makarowa wystąpiła w spektaklu Jezioro łabędzie wystawionym w American Ballet Theatre, transmitowanym na żywo z Lincoln Center for the Performing Arts przez telewizję PBS i National Public Radio[7]. Po rezygnacji dyrektor artystycznej ABT Lucii Chase na to stanowisko zgłosili kandydaturę zarówno Makarowa, jak i Barysznikow. Po tym, jak posadę dyrektora otrzymał Barysznikow, Makarowa wyjechała wraz z zespołem Royal Ballet of London[7].

Nadal występowała w wielu różnych rolach[1], zwłaszcza jako Giselle w balecie romantycznym o tym samym tytule. W 1989 roku powróciła do zespołu Baletu Kirowa i ponownie spotkała się z rodziną oraz byłymi kolegami i nauczycielami. Jej emocjonalny powrót do domu został udokumentowany w filmie Makarova Returns. Po występach w swoim macierzystym teatrze wycofała się z tańca, przekazując swoje buty i kostiumy do Muzeum Kirowa. Dziś Makarowa wystawia balety takie jak Jezioro łabędzie, Bajadera i Śpiącą królewnę dla publiczności z całego świata. Zrezygnowała z tańca z powodu odnoszenia coraz częstszych kontuzji, szczególnie kolan. W czasie swojej kariery otrzymała nagrodę Tony Award[8], a także wiele innych nagród scenicznych za występy w broadwayowskim spektaklu On Your Toes. Grała także Lydię Łopokową (Lady Keynes) w Wooing in Absence Patricka Garlanda[9]. Po raz pierwszy został on wykonany w Charleston Farmhouse, a następnie w Tate Britain.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Wyszła za mąż trzy razy. Pierwszy raz za tancerza baletowego, drugi raz za reżysera. W 1976 poślubiła przemysłowca Edwarda Mitri Karkara. Para doczekała się syna, Andrieja[10]. Karkar zmarł 22 grudnia 2013 w wieku 81 lat[11].

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Uhonorowana m.in.:

Repertuar

[edytuj | edytuj kod]

Jej repertuar obejmował między innymi występy w następujących spektaklach baletowych[3]:

Oryginalne produkcje wystawione i wyreżyserowane przez Makarową

[edytuj | edytuj kod]
  • 1974 – Królestwo Cieni – American Ballet Theatre
  • 1980 – Bajadera – American Ballet Theatre
  • 1983 – Paquita – American Ballet Theatre
  • 1984 – Królestwo Cieni – Balet Narodowy Kanady
  • 1985 – Królestwo Cieni – London Festival Ballet
  • 1986 – Królestwo Cieni – Teatro Municipal – Rio de Janeiro, Brazylia
  • 1988 – Jezioro łabędzie – London Festival Ballet
  • 1989 – Bajadera – Królewski Balet Szwecji
  • 1989 – Bajadera – Balet Królewski – Covent Garden – Londyn
  • 1991 – Paquita – Balet Narodowy Kanady
  • 1991 – Paquita – Universal Ballet Company of Seoul, Korea Południowa
  • 1992 – Bajadera – Balet La Scala
  • 1992 – BajaderaTeatro Colón, Argentyna
  • 1997 – Bajadera – Fiński Balet Narodowy
  • 1997 – Bajadera – Ballet de Santiago, Chile
  • 1998 – Bajadera – Balet Australijski
  • 2000 – Królestwo Cieni – Balet San Francisco
  • 2000 – Giselle – Królewski Balet Szwecji
  • 2000 – Bajadera – Teatro Municipal, Rio de Janeiro
  • 2001 – Jezioro Łabędzie – Teatro Municipal, Rio de Janeiro
  • 2002 – Bajadera – Balet Hamburski
  • 2003 – Śpiąca królewna – Royal Ballet – Covent Garden – Londyn
  • 2002 – Paquita – Balet San Francisco
  • 2004 – Bajadera – Teatr Wieki Opera Narodowa, Warszawa,
  • 2005 – Jezioro Łabędzie – Balet Permski w Rosji
  • 2007 – Bajadera – Holenderski Balet Narodowy
  • 2007 – Jezioro Łabędzie – Narodowy Balet Chin
  • 2008 – Bajadera – Corella Ballet, Teatro Real, Madryt
  • 2009 – Bajadera – Balet Tokijski
  • 2013 – Bajadera – Narodowy Balet Ukrainy, Kijów[14]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Natalia Makarova, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-12-31] (ang.).
  2. a b Natalia Makarova [online], IMDb [dostęp 2019-12-31].
  3. a b c d e f g h i j Natalia Makarowa [online], Teatr Wielki Opera Narodowa [dostęp 2019-12-31] (pol.).
  4. Clarke Mary, Crisp Clement, The History of Dance. Orbit, Londyn 1981, s. 210.
  5. Sarah Kaufman, Ballerina Natalia Makarova: ‘Being spontaneous, it’s what saved me’, „The Washington Post”, 30 listopada 2012, ISSN 0190-8286 [dostęp 2019-12-31] (ang.).
  6. Arena – Theatre 6. [dostęp 2019-12-31].
  7. a b Наталья Макарова: «Приняв решение остаться на Западе, я десять дней пряталась в лесу под... [online], fakty.ua [dostęp 2019-12-31] (ros.).
  8. a b Natalia Makarova Tony Awards Info [online], www.broadwayworld.com [dostęp 2019-12-31].
  9. Wooing in absence: the love affair in letters between Lydia Lopokova of the Diaghilev Ballet and John Maynard Keynes, the Cambridge intellectual and economist. Patrick Garland, Natalia Makarova, Collin Johnson, François Bernadi, Alan J Pally, New York Public Library for the Performing Arts, Dance Collection 2001. [dostęp 2019-12-31].
  10. Natalia Makarova – ABT [online], abt.org, 1 grudnia 2017 [dostęp 2019-12-31] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (ang.).
  11. Edward Mitri Karkar [online], legacy.com [dostęp 2024-06-25] (ang.).
  12. Музей Русского Наследия: Наталия Макарова, russianheritagemuseum.com [dostęp 2019-12-31] [zarchiwizowane 2022-11-29] (ros.).
  13. „Dustin Hoffman, David Letterman, Natalia Makarova, Buddy Guy, Led Zeppelin Are Kennedy Center Honorees”, by Andrew Gans, 12 September 2012.
  14. Zone Arts- ICI.Radio-Canada.ca, Alors que le pays est en crise, le Ballet national d’Ukraine est de passage à Montréal [online], Radio-Canada.ca [dostęp 2019-12-31] (fr.).