Robert Brylewski – Wikipedia, wolna encyklopedia
Robert Brylewski na Rock Reggae Festiwal Brzeszcze 2007 | |
Pseudonim | Afa, Robi Goldroker |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 25 maja 1961 |
Data i miejsce śmierci | 3 czerwca 2018 |
Przyczyna śmierci | pobicie |
Instrumenty | |
Gatunki | punk, rock, reggae, dub, elektronika, nowa fala, post-punk, hardcore punk |
Zawód | wokalista, gitarzysta, kompozytor i autor tekstów |
Aktywność | 1978–2017 |
Powiązania | |
Zespoły | |
The Boors, Deadlock, Armia, Kryzys, Brygada Kryzys, Izrael, The Users, Max i Kelner, Falarek Band, Ziggie Piggie, Świat Czarownic i Robert Brylewski, 52UM | |
Odznaczenia | |
Robert Maksymilian Brylewski, ps. Afa, Max, Robin Goldroker (ur. 25 maja 1961[1][2] w Warszawie, zm. 3 czerwca 2018[3] tamże) – polski wokalista, kompozytor, gitarzysta i autor tekstów aktywny na scenach muzyki rockowej, punkowej, alternatywnej i reggae. Współzałożyciel zespołów Kryzys, Brygada Kryzys, Izrael, Armia oraz Max i Kelner, członek Deadlock, The Users i Falarek Band. Prowadził również działalność solową. Właściciel Gold Rock Studio.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dzieciństwo
[edytuj | edytuj kod]Był synem dwojga artystów Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny[4]. Wczesne dzieciństwo spędził w Koszęcinie, gdzie zespół Śląsk ma swoją siedzibę[4]. W wieku kilku lat przeniósł się do Warszawy. Mieszkał tam, z niewielkimi przerwami, do śmierci. Uczęszczał krótko do Liceum PAX, a potem do Liceum im. Mikołaja Reja do klasy równoległej z klasą Kazika Staszewskiego[4][5] i Roberta Schmidta[6].
Zespół Kryzys (1978–1981)
[edytuj | edytuj kod]W 1978 współtworzył zespół The Boors, który w następnym roku, po zmianach w składzie, zmienił nazwę na Kryzys[7]. Zespół zagrał kilkadziesiąt koncertów, ale wiele nagrań (głównie podczas prób) nie doczekało się oficjalnego wydania[7]. Wiosną 1981 francuska wytwórnia płytowa Blitzkrieg Records wydała bez zgody zespołu album Kryzys[7]. Latem 1981 zespół zakończył działalność, koncertując przedtem w Opolu oraz na Pop Session w Sopocie[7].
W 1981 gościnnie występował w zespole Deadlock.
Brygada Kryzys
[edytuj | edytuj kod]Wkrótce później Brylewski i Tomasz Lipiński (wcześniej Tilt) założyli Brygadę Kryzys[8]. Pierwszy koncert zespołu miał odbyć się w gdańskiej hali Olivia, lecz z powodu konfliktu z organizatorami (pobicie jednego z organizatorów przez Lipińskiego) i tzw. śmiałego programu artystycznego nie doszło do koncertu[8]. Pierwszy koncert odbył się w warszawskiej Rivierze we wrześniu 1981, gdzie obok Brygady Kryzys zagrała po raz pierwszy w Warszawie Republika[8]. Przed koncertem do muzyków trafiło ciasto nadziewane haszyszem, które zjadł Grzegorz Ciechowski i akustyk[4]. Nagrany koncert (ze złą jakością dźwięku ze względu na niedyspozycyjnego akustyka) ukazał się na nielegalnie wydanej płycie Brygada Kryzys (wydanej w lutym 1982)[8].
W listopadzie 1981 Brylewskiego[8] ciężko pobito. 20 grudnia został zatrzymany przez Milicję Obywatelską i przewieziony na przesłuchanie do komendy mieszczącej się przy ul. Jezuickiej w Warszawie[4]. Trafił tam za nazwanie pijanego zomowca (który wcześniej potrącił starszą kobietę) „kurwą z orzełkiem”[4]. Gdy Brylewskiemu pozwolono zeznawać, zaczął mówić: „Panowie, ja chciałem powiedzieć, że mój tata to wysoki funkcjonariusz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych…”, co jeszcze bardziej sprowokowało milicjantów[4]. W wyniku symulowania schizofrenii i padaczki został wypuszczony z komisariatu[4].
W grudniu Brygada Kryzys próbowała pojechać na koncert do Belgradu na Dni Młodej Polskiej Subkultury, lecz w Cieszynie nie pozwolono jej na przejazd przez Czechosłowację do Jugosławii[8]. Kilka dni później zespół poleciał samolotem do Belgradu[8]. Koncerty stały się wielkim sukcesem, zaś twórczością Brygady Kryzys zainteresowali się promotorzy z zagranicy[7]. W wyniku wprowadzenia stanu wojennego nie została nagrana płyta w Jugosławii oraz nie doszła do skutku trasa koncertowa w Holandii[7]. W lutym zespół nie zgodził się na granie koncertów organizowanych przez organizacje polityczne i milicyjne pod nazwą Brygada K.[8]. W marcu 1982 Tonpress w celu przetestowania sprzętu zaprosił zespół na nagranie kilku utworów, w wyniku czego zespół wydał album Brygada Kryzys. Płyta postrzegana jako pierwszy oficjalny album punkrockowy w Polsce, jest uznawana za jedną z najważniejszych płyt w historii polskiej muzyki rozrywkowej[7]. Brygada Kryzys zakończyła działalność jesienią 1982[7].
Izrael i Armia
[edytuj | edytuj kod]Wiosną 1983 założył zespół Izrael, który stał się jednym z pierwszych polskich zespołów grających reggae[7]. W maju 1983 Izrael wydał album Biada, biada, biada, ale płyta ukazała się na rynku w 1985[7]. W 1986 wydał album Nabij faję, a w 1987 Duchowa rewolucja, vol. 1[7]. Po zmianach w składzie Izrael w 1990 nagrał materiał na nowy album w Londynie, a w 1994 zawiesił działalność[7].
Podczas grania w Izraelu zainteresował się Biblią[4].
Równolegle do działalności Izraela Brylewski grał od 1985 w Armii. Zespół powstał z inicjatywy Brylewskiego i Tomasza Budzyńskiego (wcześniej Siekiera)[7]. Na bazie punk rocka oraz muzyki hardcore Armia w nowatorski sposób wplatała inspiracje rockiem symfonicznym, heavy metalem, muzyką klasyczną i muzyką etniczną[7]. Brylewski występował w Armii do 1993, nagrał z zespołem albumy: Armia, Legenda, Czas i byt, a także koncertowy Exodus[7].
W drugiej połowie lat 80. wyjechał do Londynu, gdzie pracował na budowie jako stolarz.
Działalność w latach 90.
[edytuj | edytuj kod]W 1990 wraz ze znanym z Deutera Pawłem „Kelnerem” Rozwadowskim rozpoczął tworzenie muzyki elektronicznej z wykorzystaniem samplingu[7]. W wyniku współpracy z Rozwadowskim powstał projekt Max i Kelner, który wydał album Tehno Terror[7]. Po zagraniu kilkunastu zagranicznych koncertów zakończono projekt, który w 2007 reaktywowano[7].
W 1991 reaktywowano (w zmienionym składzie) Brygadę Kryzys. W 1992 ukazał się album Cosmopolis[7]. Coraz rzadziej koncertujący zespół zakończył działalność w 1994[7].
W 1993 współtworzył Falarek Band, jednak po wydaniu albumu Falarek (1996) aktywność zespołu zanikła[7]. Od końca lat 90. współtworzył efemeryczne yassowe zespoły: The Users (ze Świetlickim, Tymańskim, Olterem, Kurtisem i Trzaską), Dyliżans czy Poganie (grupa założona przez Brylewskiego i Tymańskiego)[7].
W 1996 pracował nad dźwiękiem w filmie Słodko gorzki[4].
Swoim nazwiskiem sygnował dwie płyty z muzyką elektroniczną: Warsaw Beat (1998) i Warsaw Beat II (2004)[7].
Był realizatorem muzycznym i właścicielem Gold Rock Studio (później Złota Skała) działającego w latach 1991–1997[7]. Studio prócz nagrywania zajmowało się także wydawaniem płyt kompaktowych i kaset magnetofonowych. Obowiązki tej firmy przejęły inne firmy: Biodro Records, W Moich Oczach, Tone Industria i Pop Noise. Od końca lat 90. XX w. tworzył także komputerowe animacje do teledysków w swoich projektach.
Czasy najnowsze
[edytuj | edytuj kod]Wspierał kampanię społeczną „Muzyka Przeciwko Rasizmowi” Stowarzyszenia „Nigdy Więcej”. Pod patronatem tej akcji ukazał się album Świat Czarownic i Robert Brylewski (2002)[9][10].
W 2002 wraz z Konradem Januszkiem współtworzył studyjny projekt 52um[7]. W 2008 ukazał się debiutancki album projektu pt. 52um, a w 2010 powstał album Superego[7].
W 2003 reaktywowano Brygadę Kryzys. Ze starego składu oprócz Brylewskiego grał Tomasz Lipiński[7]. W 2003 rozpoczęły się pracę nad nowym albumem (roboczy tytuł Eurocrisis), jednak płyta nie ukazała się[11]. W 2006 reaktywowano zespół Izrael, który początkowo działał pod nazwą Magnetosfera[7]. W 2008 ukazał się album Izraela Dża ludzie[7]. W 2008 reaktywowano zespół Kryzys, który w marcu 2006 zagrał jednorazowy koncert w warszawskim klubie CDQ. W maju 2010 ukazał się album Kryzys komunizmu zawierający nowe utwory Kryzysu i stare piosenki w nowym wykonaniu[7].
Przez kilkanaście lat był związany z gdańską sceną alternatywną[12].
W 2010 startował w wyborach samorządowych do Rady m.st. Warszawy reprezentując Komitet Wyborczy Wyborców Gamonie i Krasnoludki. Zdobył 601 głosów, czyli blisko 50% głosów oddanych na jego listę w okręgu wyborczym[13].
W 2011 świętował 30-lecie kariery muzycznej w Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku[14]. W 2012 ukazała się autobiografia muzyka pt. Kryzys w Babilonie (w formie wywiadu przeprowadzonego przez Rafała Księżyka).
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]Na początku 2018 na warszawskiej Pradze został dotkliwie pobity, w wyniku czego był poddany skomplikowanemu leczeniu szpitalnemu. Wrócił do domu, jednak po jakimś czasie wymagał operacji, która miała bezpośredni związek z pobiciem. Trafił do szpitala przy ul. Szaserów w Warszawie, będąc w stanie śpiączki. Znajdował się w niej przez kilka tygodni i już się z niej nie wybudził. Zmarł 3 czerwca 2018, w wyniku problemów z krążeniem i zatrzymania akcji serca[15]. 15 czerwca 2018 po pogrzebie o charakterze świeckim jego prochy zostały pochowane na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (Q kolumbarium 1-1-7)[16].
13 maja 2021 sprawca pobicia Brylewskiego został skazany na 13 lat pozbawienia wolności. Podczas ataku na muzyka był pod wpływem alkoholu i narkotyków[17].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W 1983 poznał Vivian Quarcoo, jazzową wokalistkę o w połowie ghańskich korzeniach, i zaprosił ją do występowania ze świeżo utworzonym Izraelem[18]. Po kilku miesiącach zostali parą[19]. W końcu lat 80. zamieszkał z rodziną i przyjaciółmi w Stanclewie na Warmii, gdzie poza działalnością artystyczna zajmował się rolnictwem.
W połowie lat 90. związek z Quarcoo zaczął przechodzić kryzys. Próbą jego ratowania było wzięcie ślubu w 1996, ale w 2001 małżeństwo zakończyło się rozwodem[20]. Miał dwie córki: Sarę i Ewę. W 2012 został dziadkiem.
W początkach XXI w. mieszkał w Poznaniu[21]. W 2006 kupił mieszkanie we Wrzeszczu[12].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 2018, pośmiertnie[22]
Wpływ na kulturę
[edytuj | edytuj kod]Jego wczesne dokonania muzyczne z przełomu lat 70. i 80. XX wieku (Kryzys oraz Brygada Kryzys założona z Tomkiem Lipińskim z Tiltu) tworzą klasykę polskiej muzyki niezależnej[7]. Twórczością Brylewskiego inspirowali się m.in.: Muniek Staszczyk, Kazik Staszewski, Krzysztof 'Grabaż' Grabowski[23], Tymon Tymański, Wojtek Mazolewski.
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]- Kryzys (1981) – bootleg wydany we Francji
- 78-81 (1994)
- Kryzys komunizmu (2010)
- Brygada Kryzys (1982) – płyta koncertowa wydana w Anglii, bootleg
- Centrala (1982) – singel
- Brygada Kryzys (1982, reedycja 1991)
- Cosmopolis (1992)
- Live in Remont '93 (1996)
- Koncerty w Trójce vol. 4 – Brygada Kryzys XXX Live (2013)
- Biada, biada, biada (1985)
- Nabij faję (1986)
- Nie poddawaj (1986) – singel
- Duchowa Rewolucja vol. 1 (1987)
- 1991 (1991)
- Duchowa Rewolucja vol. 2 (1991)
- Życie jak muzyka – Live ’93 (1994) – album koncertowy
- Izrael in Dub (1997)
- Dża ludzie (2008)
- Aguirre (1987) – singel
- Antiarmia (1988)
- Legenda (1991)
- Exodus (1992)
- Czas i byt (1993)
- Freak (2009)
- Tehno Terror (1992)
- solowe
- Warsaw Beat (1997)
- Warsaw Beat 11/12 2004 (2004)
- Nie idź do pracy (1999) – album koncertowy
- Świat Czarownic i Robert Brylewski (2002)
- 52UM (2008)
- Superego (2010)
- Introversja (2013)
- Old Songs (2009)
- gościnnie
- kompilacje i trybuty
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- Jako aktor
- Słodko gorzki
- Jam Osjan
- Polskie gówno (2015) jako Stan Gudeyko
- Jako on sam
- Koncert (1982)
- I Could Live in Africa (1983)
- Nieobecny news czyli 24 godziny z życia Marty Maro (1986)
- Moja krew, twoja krew (1986)
- Exodus. Robert Brylewski (1997)
- Hybrydy (2002)
- Historia polskiego rocka (2008)
- Jarocin. Po co wolność (2016, film dokumentalny, reżyseria: Leszek Gnoiński, Marek Gajczak)[26]
- Muzyka do filmu
- Koncert (1982)
- Zaścianek - fenonen polski (1995)
- Prawdziwy ojciec chrzestny (1998)
- Cena prawdy (2001)
- Polskie gówno (2015)
- Fugazi. Centrum wszechświata (2016; reżyseria: Leszek Gnoiński)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Robert Brylewski. filmweb.pl. [dostęp 2015-11-04]. (pol.).
- ↑ Leszek Gnoiński, Jan Skaradziński: Encyklopedia Polskiego Rocka. Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 157. ISBN 83-7129-570-7.
- ↑ Robert Brylewski nie żyje. Muzyk zmarł w wieku 57 lat [online], radiozet.pl [dostęp 2018-06-04] .
- ↑ a b c d e f g h i j wywiadowcy.pl: Robert Brylewski. [dostęp 2014-12-09]. (pol.).
- ↑ Wywiad z Robertem Brylewskim – Kryzys w Babilonie Autobiografia. 2012-10-01. [dostęp 2014-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-18)]. (pol.).
- ↑ Wiesław Weiss: Kult. Biała księga, czyli wszystko o wszystkich piosenkach. Warszawa: Kosmos, Kosmos, 2009, s. 10–11.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af Robert Brylewski – Życie i twórczość. culture.pl. [dostęp 2015-11-04]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Brygada Kryzys – historia. brygada-kryzys.art.pl. [dostęp 2015-11-04]. (pol.).
- ↑ SPIS WYKONAWCÓW, KTÓRZY ZAMIEŚCILI LOGO „MUZYKA PRZECIWKO RASIZMOWI”, „Stowarzyszenie „Nigdy Więcej”” [dostęp 2018-06-04] .
- ↑ MUZYKA PRZECIWKO RASIZMOWI, „Jazz Gazeta” [dostęp 2018-06-04] .
- ↑ [page=3 Brygada Kryzys]. czat.wp.pl, 2003-06-10. [dostęp 2015-11-04]. (pol.).
- ↑ a b Zmarł Robert Brylewski [online], trojmiasto.pl, 4 czerwca 2018 [dostęp 2018-06-04] .
- ↑ Wybory samorządowe 2010. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2015-11-04]. (pol.).
- ↑ Sylwia Mróz: Legenda sceny alternatywnej świętuje 30-lecie działalności. polskieradio.pl, 2011-04-04. [dostęp 2015-11-04]. (pol.).
- ↑ Robert Brylewski nie żyje [online], fakt.pl, 3 czerwca 2018 [dostęp 2018-06-04] .
- ↑ Pogrzeb Roberta Brylewskiego. Fani i bliscy pożegnali muzyka. muzyka.interia.pl, 2018-06-15. [dostęp 2018-06-15].
- ↑ Polsat News , Śmierć Roberta Brylewskiego. 13 lat więzienia dla sprawcy - Polsat News [online], polsatnews.pl [dostęp 2021-05-13] (pol.).
- ↑ Brylewski i Księżyk 2012 ↓, s. 210
- ↑ Brylewski i Księżyk 2012 ↓, s. 212
- ↑ Brylewski i Księżyk 2012 ↓, s. 390
- ↑ Brylewski i Księżyk 2012 ↓
- ↑ M.P. z 2018 r. poz. 778
- ↑ Piotr Kowalczyk: Urodziny Roberta Brylewskiego. polskieradio.pl, 2012-05-24. [dostęp 2015-11-04]. (pol.).
- ↑ Robert Brylewski Dyskografia. rmb.art.pl. [dostęp 2015-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-19)]. (pol.).
- ↑ Zobacz „debiut” Brygady Kryzys w Trójce!. polskieradio.pl, 2012-11-21. [dostęp 2015-11-04]. (pol.).
- ↑ Jarocin. Po co wolność. [dostęp 2017-09-30].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Robert Brylewski, Rafał Księżyk: Kryzys w Babilonie. Autobiografia. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2012. ISBN 978-83-08-04907-5.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Archiwalna strona Roberta Brylewskiego. rmb.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-04-10)].
- Robert Brylewski w bazie Archiwum Polskiego Rocka