Rudolf I Askańczyk – Wikipedia, wolna encyklopedia

Rudolf I Askańczyk

książę Saksonii
Okres	od 1298 do 12 marca 1356
Dane biograficzne
Dynastia	askańska
Data urodzenia	ok. 1284
Data śmierci	12 marca 1356
Ojciec	Albrecht II Askańczyk
Matka	Agnieszka
Żona	1. Jutta, 2. Kunegunda Łokietkówna, 3. Agnieszka
Dzieci	z Juttą: Albert, Jan, Anna, Rudolf II, Elżbieta, Agnieszka, Otto, Beatrycze; z Kunegundą: Mieszko; z Agnieszką: William, Wacław, Helena

Rudolf I (ur. ok. 1284, zm. 12 marca 1356) – od 1298 książę Saksonii, arcymarszałek i elektor Rzeszy z dynastii askańskiej.

Był najstarszym synem księcia saskiego Albrechta II oraz Agnieszki, córki króla Niemiec Rudolfa I Habsburga. Po śmierci ojca w 1298 objął księstwo Saksonii-Wittenbergi, początkowo jednak wobec jego niepełnoletności rządy sprawowała matka. Osobiste rządy objął dopiero po 1302. Zapewnił sobie godność elektora Rzeszy kończąc spór z księciem Saksonii-Lauenburga Erykiem I z innej linii dynastii askańskiej (ostatecznie w 1356). Uczestnicząc w kolejnych elekcjach królewskich od początku XIV w. Rudolf stał po stronie Habsburgów, co wplątało go w długotrwały konflikt pomiędzy nimi a Ludwikiem IV Bawarskim. Od 1320 próbował objąć Marchię Brandenburską w związku z wygaśnięciem tamtejszej linii dynastii askańskiej, musiał jednak mimo początkowych sukcesów uznać wyższość Ludwika Bawarskiego w 1324. Od 1346 popierał Karola Luksemburskiego licząc ponownie na uzyskanie Brandenburgii, jednak bez powodzenia. Nie odniósł też sukcesu w próbach pozyskania palatynatu saskiego oraz księstwa Brunszwik-Lüneburg.

W okresie swego panowania przeniósł centrum władzy do Wittenbergi, gdzie zbudował zamek i umieścił wiele instytucji państwowych. Został pochowany w kościele franciszkanów w Wittenberdze (w XVI w. przeniesiono jego szczątki do kościoła zamkowego).

Około 1298–1300 poślubił Juttę, córkę margrabiego brandenburskiego Ottona V Długiego, zmarłą w 1328. W tym samym roku ożenił się z Kunegundą, córką króla polskiego Władysława I Łokietka i wdową po księciu świdnickim Bernardzie, zmarłą w 1333. Wówczas ożenił się po raz trzeci, z Agnieszką, córką Ulryka, hrabiego Lindow-Ruppin (dwukrotnie wcześniej owdowiałą). Z wszystkimi trzema żonami miał liczne dzieci, m.in.:

• Rudolf, zm. 1370, następca ojca na tronie saskim,
• Otto, zm. 1350,
• Wacław, zm. 1388, książę–elektor saski po śmierci brata Rudolfa.

• Lorenz Friedrich Beck: Rudolf I., Kurfürst, Herzog von Sachsen(-Wittenberg). W: Neue Deutsche Biographie. T. 22. Berlin: Duncker & Humblot, 2005, s. 184–185. [dostęp 2009-12-18]. (niem.).
• Otto von Heinemann: Rudolf I., Herzog von Sachsen-Wittenberg. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 29. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1889, s. 554–555. [dostęp 2009-12-18]. (niem.).

• Rudolf I.: Herzog von Sachsen-Wittenberg (1298-1356). [w:] Genealogie Mittelalter: Mittelalterliche Genealogie im Deutschen Reich bis zum Ende der Staufer: Materialsammlung [on-line]. [dostęp 2016-06-24]. (niem.).