دلمه - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دلمه
دلمه فلفل و گوجه فرنگی شکم پر
بخشاشتها آور یا غذای اصلی
منطقهمدیترانه شرقی, بالکان,[۱] شام, آناتولی, قفقاز جنوبی, عراق, ایران, آسیای مرکزی, مصر, لیبی.
دمای سروداغ یا دمای اتاق
مواد اصلیمتغیر
انواعسبزیجات, غذای دریایی, میوه, احشا
تصویر دلمه در تمبر جمهوری آذربایجان

دُلْمه خوراکی در خاورمیانه و مناطق اطراف آن مانند بالکان، قفقاز، روسیه و آسیای مرکزی است. دلمه کلمه‌ای ترکی به معنی «پُرشده» است.[۲][۳][۴] دلمه را می‌توان با برگ انگور (متداول‌ترین آن) فلفل دلمه، کدو گوجه فرنگی و بادمجان درست کرد. در سال ۲۰۱۷ جمهوری آذربایجان دلمه را در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو به ثبت رساند.[۵]

مواد لازم

[ویرایش]

توجه داشته باشید که سبزی دلمه‌های مختلف یکسان نیست. برای دلمه کلم و دلمه بادمجان، کدو و فلفل دلمه‌ای از نعناع و جعفری استفاده کنید.

  • برنج و لپه روی هم ۱ پیمانه
  • ۲ تا ۳ لیوان آب
  • ۲۵۰ گرم گردو

طرز تهیه

[ویرایش]
  • برنج و لپه را جداگانه جداگانه در آب بگزارید تا چند ساعت خیس بخورد.
  • سبزی‌ها را باهم خرد می‌کنید.
  • برگ مو را شسته و در صافی می‌گذارید.
  • برنج و لپه خیس خورده را نیم کوب می‌کنید.
  • گوشت و سبزی و برنج و لپه را نمک و فلفل زده و خوب مخلوط می‌کنید.
  • مایه را کمی تفت می‌دهید تا رنگ گوشت قهوه‌ای شود.
  • مقداری از مایه را بر روی هر برگ قرار می‌دهید و آن را مانند بقچه می‌پیچید.
  • به دلخواه می‌توانید مقداری آبلیمو و شکر یا سرکه و شیره را با هم مخلوط کنید و پس از چیدن دلمه‌ها در قابلمه روی آن‌ها بریزید.
  • در برخی روش‌ها از پیازداغ که با زردچوبه و زرشک یا ارده طعم‌دار شده هم استفاده می‌شود.

ارزش غذایی

[ویرایش]

دلمه برگ مو جدا از موادی که درون برگ مو پیچیده می‌شود، ارزش غذایی دارد. آهن موجود در هر ۱۰۰ گرم از برگ‌های تازهٔ انگور هفت برابر مقدار آهنی است که در ۱۰۰ گرم میوه انگور وجود دارد.

انواع دلمه

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. Labon, Joanna (1995). Balkan Blues: Writing Out of Yugoslavia. ISBN 9780810113251.
  2. فرهنگ لغت معین [۱]
  3. فرهنگ کوچک زبان پهلویma
  4. [فرهنگ واژه های اوستا «نسخه آرشیو شده»] مقدار |archiveurl= را بررسی کنید (کمک). بایگانی‌شده از [فرهنگ واژه های اوستا اصلی] مقدار |url= را بررسی کنید (کمک) در ۲۰ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۱۶.
  5. https://ich.unesco.org/en/RL/dolma-making-and-sharing-tradition-a-marker-of-cultural-identity-01188
آشپزی آذربایجانی

آشپزی آذربایجانی

آش آش دوغآش ترشآش ماستآش اُماجسوتلو آشآش یارماسوپ اَوَلیک
کباب ها

کباب باستیرماکباب قابورقالوله کبابکباب شیشلیککباب بغارساق

خورش ها و غذاهای گوشتی

قیمهچلو خورشقورمه سبزیقوورماشوربا (بزباش) • قطاب شکمبهلونگی

دلمه ها

دلمه برگدلمه سیبدلمه بهدلمه فلفلدلمه بادمجان (قارنی یاریق)

غذاهای آردی هدیککاچیقویماقدیش هدیکی
شیرینی قرابیهباقلواپوکهریسنوقاباسلوق|پشمکاون حلواسیقره حلواآغ حلواشکربورااگیردکسمبوسه
نان ها پِنجَییشنازیکلواشکلوچه(کولچه) • کتهکوت
غذاها و محصولات لبنی آغ پنیرکوفلو پنیرنعنالی پنیرمُتال پنیریآغوز(کله) • بولاماشُرسوزمه
نوشیدنی ها شربت شووَرَنآیران