8 Rzeszowski Oddział WOP – Wikipedia, wolna encyklopedia

8 Oddział WOP

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1946
Rozformowanie	1948
Nazwa wyróżniająca	Rzeszowski
Tradycje
Rodowód	8 Oddział OP
Kontynuacja	15 Brygada OP
Organizacja
Numer	JW 1923[1]
Dyslokacja	Przemyśl
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	Okręg Wojskowy Kraków i Departament WOP

Rzeszowski Oddział WOP nr 8 – oddział w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza.

Sformowany w 1946 na bazie 8 Oddziału Ochrony Pogranicza^[a]. Oddział posiadał sześć komend, 26 strażnic, stan etatowy wynosił 2015 żołnierzy i 14 pracowników cywilnych^[2]. Sztab oddziału stacjonował w Przemyślu^[3].

W marcu 1947 rozformowano 38 komendę odcinka Zagórze i 39 komendę odcinka Gorlice, a na ich bazie sformowano Krośnieńską Komendę WOP w Krośnie nad Wisłokiem, którą wraz z 12 strażnicami i 2 PPK: Radoszyce i Łupków podporządkowano bezpośrednio Departamentowi WOP w Warszawie. Jednocześnie rozformowano w oddziale Grupę Manewrową i sformowano Szkołę Podoficerską^[b].

Rozformowany w 1948. Na jego bazie powstała 15 Brygada Ochrony Pogranicza^[3].

W 1946^[4]:

• dowództwo sztab i pododdziały dowodzenia
• grupa manewrowa, a od 1947 szkoła podoficerska
• 34 komenda odcinka – Lubaczów
• 35 komenda odcinka – Przemyśl
• 36 komenda odcinka – Olszanica
• 37 komenda odcinka – Baligród
• 38 komenda odcinka – Zagórz (Komańcza)^[c]
• 39 komenda odcinka – Gorlice^[c]
• Przejściowe punkty kontrolne (PPK): Przemyśl (kolejowy) Medyka (drogowy), Lubaczów (drogowy), Olszanica (kolejowy), Radoszyce (drogowy) i Łupków (kolejowy)^[4].

We wrześniu 1946 stan etatowy oddziału przewidywał: 6 komend, 26 strażnic, 2015 wojskowych i 14 pracowników cywilnych^[5]. Po reorganizacji w 1947 było to: 4 komend odcinków, 14 strażnic, 1051 wojskowych i 9 pracowników cywilnych^[6].

W lutym 1947 grupa manewrowa WOP z Wołkowyi ujęła dowódcę czoty UPA „Olecha” zaopatrującego sotnię „Bira” w żywność. Na podstawie uzyskanych od niego informacji zlikwidowano w rejonie Suchych Rzek 12 bunkrów, piekarnię, kuźnię, warsztaty szewskie i krawieckie. Zabito kilku upowców^[7].

W latach 1945–1947 w czasie walk ze zbrojnym podziemiem ukraińskim na terenie powiatów przygranicznych woj. rzeszowskiego poległo 111 żołnierzy WOP, w tym: 14 oficerów, 47 podoficerów i 83 szeregowych^[8].

dowódcy oddziału

• ppłk Witold Trubny^[3]
• ppłk Leon Michalak^[3]

oficerowie

• Jan Puławski

8 Oddział Ochrony Pogranicza → 8 Rzeszowski Oddział WOP → 15 Brygada Ochrony Pogranicza → 26 Brygada WOP → Grupa Manewrowa WOP Przemyśl «» Samodzielny Oddział Zwiadowczy WOP Przemyśl → 26 Oddział WOP → 26 Przemyski Oddział WOP → Bieszczadzka Brygada WOP → Bieszczadzki Oddział SG

• Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.