Grzegorz X – Wikipedia, wolna encyklopedia

Grzegorz X

Gregorius Decimus

Teobaldo Visconti
Papież Biskup Rzymu
Kraj działania	Państwo Kościelne
Data i miejsce urodzenia	ok. 1210 Piacenza
Data i miejsce śmierci	10 stycznia 1276 Arezzo
Miejsce pochówku	?↗, ?↗
Papież
Okres sprawowania	1271–1276
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Pontyfikat	1 września 1271
Multimedia w Wikimedia Commons

Błogosławiony
Grzegorz X

Czczony przez	Kościół katolicki
Beatyfikacja	1713 przez Klemensa XI
Wspomnienie	10 stycznia

Grzegorz X (łac. Gregorius Decimus, właśc. Teobaldo Visconti; ur. ok. 1210 w Piacenzy, zm. 10 stycznia 1276 w Arezzo^[1]) – papież w okresie od 1 września 1271 do 10 stycznia 1276, błogosławiony Kościoła rzymskokatolickiego^[2].

Był Włochem z rodu Visconti, ale piastował urząd archidiakona w Liège (dzisiaj w Belgii). Przed wyborem na papieża studiował w Paryżu, gdzie spotkał m.in. Tomasza z Akwinu i św. Bonawenturę^[1].

Po śmierci Klemensa IV, król Sycylii Karol I Andegaweński przez 3 lata udaremniał wybór nowego papieża^[1]. Dopiero mieszkańcy Viterbo zebrali kardynałów w jednym miejscu i aby ich zmotywować, odcięli im dopływ żywności^[1] i wody oraz rozebrali dach, nie zważając na groźbę ekskomuniki („My bez mszy przeżyjemy, wy bez jedzenia nie” – odpowiadali kardynałom). Ostatecznie na papieża wybrano Teobalda Viscontiego, który przybrał imię Grzegorza X (w momencie elekcji, przebywał na wyprawie krzyżowej w Jerozolimie, zatem intronizowany został dopiero 27 listopada)^[2].

Pierwszym przedsięwzięciem Grzegorza była próba zakończenia konfliktu pomiędzy Gibelinami a Gwelfami i zakończenie okresu interregnum w Niemczech^[1]. Papież zachęcił elektorów do szybkiego wyboru, więc arcybiskup Moguncji zwołał książąt do Frankfurtu^[2]. 1 października 1273 wybrano tam ostatecznie Rudolfa I Habsburga, który został ukoronowany w Akwizgranie^[2]. Nowo wybrany król spotkał się z papieżem w 1275 roku i ustalił z nim datę koronacji na cesarza^[2].

Za pontyfikatu Grzegorza ostatecznie ustalono zasady konklawe, aby nie powtórzyła się sytuacja z lat 1268–1271 (konstytucja Ubi Periculum)^[1]. Papież bezskutecznie nawoływał też władców Europy do nowej krucjaty do Jerozolimy. Dążył do reformy wewnętrznej Kościoła katolickiego – odzyskania władzy chrześcijan nad Ziemią Świętą, a także ponownego złączenia Kościoła rzymskiego z Kościołem bizantyńskim^[2]. W celu realizacji tego ostatniego zwołał w roku 1274 w Lyonie sobór powszechny, który przeszedł do historii jako Sobór Lyoński II^[2]. Na tym soborze Grzegorz X i Michał VIII Paleolog ustalili nową wersję zjednoczenia: kościoły wschodnie miały przyjąć prymat rzymski i nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary^[2]. Porozumienie zostało sygnowane 6 lipca i jest znane jako unia lyońska (która ostatecznie okazała się nietrwała)^[1].

Podczas powrotu z Lyonu do Rzymu papież dostał wysokiej gorączki i zmarł 10 stycznia 1276 w Arezzo^[1]. Przez całe swoje życie wspomagał biednych. W Piacenzy, Arezzo (gdzie został pochowany w katedrze^[1]), Lyonie i Liège uchodził za świętego.

Papież Klemens XI beatyfikował Grzegorza X w 1713 roku^[2], a Benedykt XIV wpisał do Martyrologium Rzymskiego^[1].

Wspomnienie liturgiczne Grzegorza X obchodzone jest obecnie 10 stycznia^[2]. Dawniej były to dni: 11 lub 16 lutego oraz 9 lub 10 stycznia.

 Osobny artykuł: Kardynałowie z nominacji Grzegorza X.

• kult świętych
• modlitwa za wstawiennictwem świętego
• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego

• K. Dopierała, Księga Papieży, Poznań 1996
• Conradum Eubel: Hierarchia Catholica Medii Aevi. T. I. Brak numerów stron w książce
• Pope Gregory X. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-12-25]. (ang.).
• Grzegorz X, papież. DEON. [dostęp 2012-12-25]. (pol.).

• Bł. Grzegorz X. Opoka. [dostęp 2012-12-25]. (pol.).