Mikołaj III (papież) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mikołaj III

Nicolaus Tertius

Giovanni Gaetano Orsini
Papież Biskup Rzymu
Kraj działania	Państwo Kościelne
Data i miejsce urodzenia	ok. 1210–1220 Rzym
Data i miejsce śmierci	22 sierpnia 1280 Viterbo
Miejsce pochówku	Groty Watykańskie
Papież
Okres sprawowania	1277-1280
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Pontyfikat	25 listopada 1277
Multimedia w Wikimedia Commons

Mikołaj III (łac. Nicolaus III, właśc. Giovanni Gaetano Orsini; ur. ok. 1210-1220 w Rzymie, zm. 22 sierpnia 1280 w Viterbo^[1]) – papież w okresie od 25 listopada 1277 do 22 sierpnia 1280^[2].

Był synem Mattea Rossy Orsiniego (przywódcy wojsk papieskich, który uwięził kardynałów podczas elekcji Celestyna IV) i Perny Gaetani^[1]. Innocenty V mianował go kardynałem diakonem kościoła św. Mikołaja^[1], a Urban IV – zarządcą Sabiny i Kampanii, generalnym inkwizytorem oraz opiekunem franciszkanów i dominikanów^[2]. Za czasów Jana XXI został archiprezbiterem bazyliki św. Piotra. Był dyplomatą papieskim. Wybrano go na konklawe w Viterbo, na którym doszło do aktów przemocy^[3].

Zaraz po wyborze na Stolicę Piotrową, przekonał Karola Andegaweńskiego, by nie ubiegał się o kolejną kadencję senatora rzymskiego i wydał dekret (11 lipca 1278) mówiący, że żaden nie-Rzymianin nie może sprawować tej funkcji bez zezwolenia^[1]. Wprowadził też papieską signorię – wybrał sam siebie na dożywotniego senatora^[1]. Zdołał doprowadzić do ustalenia stałych granic Państwa Kościelnego, które przetrwały aż do XIX wieku, głównie dzięki podpisaniu konkordatu z królem Niemiec, Rudolfem I Habsburgiem (w którym Rudolf zrzekł się wszelkich roszczeń do Romanii)^[1]. Aby ostatecznie pogodzić zwaśnione rody Habsbugów i Andegawenów, papież doprowadził do małżeństwa córki Rudolfa I, Klemencji, z wnukiem Karola I, Karolem Martelem^[1].

Negocjował także z Michałem Paleologiem kwestię zjednoczenia kościołów – warunki, jakie wysłał były jeszcze ostrzejsze niż poprzednie – Mikołaj odmówił ekskomuniki łacińskich sprzymierzeńców Karola Andegaweńskiego w Bizancjum i wymagał obecności legata papieskiego w Konstantynopolu^[1].

Zreformował procedury kancelarii papieskiej, mianował kilku nowych kardynałów. Rozstrzygnął spór ubóstwa franciszkańskiego, wybierając drogę pośrednią, wytyczoną przez św. Bonawenturę (bulla Exiit qui seminat)^[1].

Założył Ogrody Watykańskie i zbudował "Capella Sancta Sanctorum" na Lateranie, a także odrestaurował bazylikę św. Piotra^[2]. Zmarł na udar mózgu niedaleko Viterbo^[1].

• Poczet papieży. Warszawa: Demart, 2009. ISBN 978-83-7427-468-5. Brak numerów stron w książce
• Pope Nicholas III. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-12-31]. (ang.).