Cmentarz wojenny nr 130 – Grybów – Wikipedia, wolna encyklopedia

Cmentarz wojenny nr 130
Grybów

nr rej. A-608 z 22.12.1989[1]
Widok ogólny
Państwo	Polska
Miejscowość	Grybów
Typ cmentarza	wojenny
Stan cmentarza	nieczynny
Powierzchnia cmentarza	1000 m²
Liczba grobów	123+38
Data otwarcia	1915
Architekt	Hans Mayr
Położenie na mapie Polski Cmentarz wojenny nr 130 Grybów
Położenie na mapie województwa małopolskiego Cmentarz wojenny nr 130 Grybów
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego Cmentarz wojenny nr 130 Grybów
Położenie na mapie Grybowa Cmentarz wojenny nr 130 Grybów
49°37′30,6″N 20°56′13,6″E/49,625167 20,937111
Multimedia w Wikimedia Commons

Cmentarz wojenny nr 130 w Grybowie – austriacki cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej w Grybowie w województwie małopolskim w powiecie nowosądeckim. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W III okręgu Gorlice cmentarzy tych jest 54^[2].

Zaprojektowany przez niemieckiego architekta Hansa Mayra składa się z dwóch kwater^[2]:

• nr 130. Jest to kwatera na cmentarzu parafialnym. Pochowano na nim 650 żołnierzy austro-węgierskich, 57 żołnierzy niemieckich oraz 27 żołnierzy rosyjskich w 38 grobach pojedynczych i 123 zbiorowych.
• nr 130a. Druga kwatera znajduje się na grybowskim kirkucie. Pochowano na niej 7 żołnierzy austro-węgierskich wyznania mojżeszowego.

Kwatera na cmentarzu parafialnym w Grybowie posiada ogrodzenie dwóch rodzajów: dwa boki to solidny mur z kamieni, dwa pozostałe to murowane z kamienia słupki połączone wysoką podmurówką i grubymi, metalowymi rurami. Bramka w postaci dwóch murowanych z kamienia słupków zwieńczonych kulami. Centralny pomnik to betonowa tablica inskrypcyjna zwieńczona betonowym krzyżem. Przed nim znajduje się niewielki wybrukowany plac, wokół krzyża dęby zasadzone w czasie budowy cmentarza^[3]. Na tablicy jest napis w języku polskim i niemieckim^[4]:

CMENTARZ I WOJNY NR 130 A
GRYBÓW
TUTAJ SPOCZYWAJĄ W POKOJU
721 ŻOŁNIERZY POLEGŁYCH W LATACH 1914 – 15
Z C.K. ARMII AUSTRO – WĘGIERSKIEJ – 643
Z ARMII NIEMIECKIEJ – 51
Z ARMII ROSYJSKIEJ – 27
CMENTARZ ZBUDOWANO W LATACH 1917 – 18
PROJEKTOWAŁ HANS MAYER – 1916
REMONT 1997 – 98

W dolnym rogu cmentarza, obok bramki wejściowej znajdują się 3 mogiły obramowane betonową podmurówką, z trzema żeliwnymi krzyżami i tabliczkami imiennymi. Pozostałe mogiły ułożone są rzędami. Posiadają nagrobki w postaci podobnych metalowych krzyży na betonowym cokole, lub betonowych stel. Są dwa rodzaje tych stel: wysokie z żeliwną tablicą z nazwiskami żołnierzy, lub niskie z blaszanymi tabliczkami.

Po II wojnie światowej nie dbano o cmentarze z I wojny i ulegały one naturalnemu niszczeniu, zdarzały się również akty wandalizmu^[2]. Cmentarz nr 130 w Grybowie został odremontowany. Różni się jednak od wyglądu pierwotnego. Zarys mogił stał się już nieczytelny, a na wewnętrznej stronie jednego ze słupków bramy wejściowej jest niewielka tabliczka pamiątkowa, wmurowana przez rodzinę żołnierza poległego w bitwie nad rzeką Piawą we Włoszech. Po remoncie cmentarz jest w bardzo dobrym stanie. Wykonano nowe tabliczki blaszane, jednak ich montaż jest niezbyt solidny i kilka z nich odpadło^[3]. Podana na zamontowanej pod krzyżem tablicy liczba żołnierzy różni się od liczby podawanej w innych źródłach.