Cmentarz wojenny nr 299 – Lipnica Murowana – Wikipedia, wolna encyklopedia

Cmentarz wojenny nr 299
Lipnica Murowana

nr rej. A-154 z 06.11.1969 i (A-1319/M z dnia 15.01.2013)[1]
Ogólny widok cmentarza
Państwo	Polska
Miejscowość	Lipnica Dolna
Typ cmentarza	wojenny
Stan cmentarza	nieczynny
Liczba pochówków	63
Liczba grobów	14
Architekt	Franz Stark
Położenie na mapie Polski Cmentarz wojenny nr 299 Lipnica Murowana
Położenie na mapie województwa małopolskiego Cmentarz wojenny nr 299 Lipnica Murowana
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego Cmentarz wojenny nr 299 Lipnica Murowana
Położenie na mapie gminy Lipnica Murowana Cmentarz wojenny nr 299 Lipnica Murowana
49°51′38,8″N 20°31′50,8″E/49,860778 20,530778
Multimedia w Wikimedia Commons

Cmentarz wojenny nr 299 – Lipnica Murowana – cmentarz z I wojny światowej znajdujący się w miejscowości Lipnica Dolna w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Lipnica Murowana. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Z tej liczby w okręgu bocheńskim cmentarzy jest 46^[2]

Znajduje się w Lipnicy Dolnej, pomiędzy kościołem św. Leonarda a rzeką Uszwicą. Jest to kwatera na starym cmentarzu parafialnym. Dojść można tutaj od szosy Lipnica Murowana – Tymowa, lub ścieżką spacerową z rynku w Lipnicy Murowanej (ok. 200 m)^[3].

Pochowano tutaj żołnierzy armii rosyjskiej i austro-węgierskiej, a także 2 żołnierzy Legionów Polskich, którzy zginęli na okolicznych polach na początku grudnia 1914. Rosjanie zajęli Lipnicę murowaną, Rajbrot i okoliczne tereny już 11 listopada 1914. Ówcześni komentatorzy piszą: „"Zjawiają się Moskale, którzy jak mrowie zajmują na kwatery wszystkie niemal domy". Szykowali się do zdobycia fortyfikacji Krakowa. Austriacy zaatakowali ich od południa na linii Limanowa – Łapanów w ramach dużej operacji wojennej zwanej Bitwą pod Limanową. Po kilkudniowych niezwykle zaciętych walkach wyparli wojska rosyjskie z tych terenów. 13 grudnia Rosjanie rozpoczęli odwrót dalej na wschód^[4][5].

Na cmentarzu tym pochowano łącznie 63 żołnierzy, zidentyfikowano 9^[6].

Cmentarz wykonano na planie prostokąta. Ogrodzony jest murem składającym się z betonowych słupków, pomiędzy którymi znajdują się grube żelazne rury. W furtce znajduje się nisko zwieszony, gruby łańcuch. W obrębie cmentarza jest 14 zbiorowych mogił z betonowymi nagrobkami i żelaznymi krzyżami. Są 4 rodzaje krzyżów:

• 1 ażurowy, żeliwny typu austriackiego (jednoramienny)
• 1 ażurowy żeliwny typu rosyjskiego (dwuramienny)
• mniejsze jednoramienne wykonane z płaskowników żelaznych
• mniejsze dwuramienne wykonane z płaskowników zelaznych

Oprócz tego jest jeden nagrobek z pojedynczym, ale odmiennym krzyżem i odmiennym betonowym nagrobkiem, oraz jedna kamienna płyta również zwieńczona krzyżem (jednoramiennym). Na płycie tej jest napis: Henryk Halski. 1. P. Leg. Pol.^[2]. Jest jeszcze jedna tabliczka z napisem: Józef Salski podoficer 1p. legionów mając 18 lat zginął d. 7 III 1915 w walkach o wolność ojczyzny. Na pozostałych mogiłach brak tabliczek^[6].

Austriacy projektowali cmentarze wojenne z myślą, że będą one miejscem patriotycznych spotkań. W okresie Polski międzywojennej doceniano rangę cmentarza i był wówczas pielęgnowany przez miejscową społeczność. Po II wojnie ranga cmentarza w świadomości społeczeństwa i ówczesnych władz zmalała. Cmentarz ulegał w naturalny sposób niszczeniu. Dopiero w latach 80. zaczęła narastać świadomość potrzeby ochrony^[7]. Ten cmentarz ostał się jednak w dobrym stanie. Obecnie jest odnowiony i pielęgnowany.