French
DeutschBitwa pod Korcem (VI 1920) – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
 | |||
| Czas | 28 czerwca 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | pod Korcem | ||
| Terytorium | |||
| Przyczyna | ofensywa Frontu Płd.-Zach. | ||
| Wynik | zwycięstwo Sowietów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Bitwa pod Korcem – walki polskiej 3 Dywizji Piechoty Legionów gen. Leona Berbeckiego z sowiecką 4 Dywizją Kawalerii z 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego toczone w okresie ofensywy Frontu Południowo-Zachodniego w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
Sytuacja ogólna
[edytuj | edytuj kod]26 maja na Ukrainie wojska sowieckiego Frontu Południowo-Zachodniego przeszły do ofensywy, a już 5 czerwca trzy dywizje sowieckiej 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego przełamały trwale polski front na odcinku obrony grupy gen. Jana Sawickiego[2][3].
Sowiecki plan kontrofensywy na Ukrainie przewidywał odcięcie polskiej 3 Armii gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, zgrupowanej w rejonie Kijowa, poprzez opanowanie Korostenia siłami 12 Armii Siergieja Mieżeninowa, oraz Koziatyna i Żytomierza przez 1 Armię Konną[4]. 10 czerwca odwrót spod Kijowa w kierunku na Korosteń rozpoczęła polska 3 Armia[5], 16 czerwca dotarła do Uszy[6], a 22 czerwca większość sił posiadała już na Uborci[7].
W ostatnich dniach czerwca poszczególne związki operacyjne Frontu Ukraińskiego, dowodzonego już przez gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, ugrupowane były w następujący sposób: Armia Ukraińska gen. Michajła Omelianowicza-Pawlenki skupiona była nad Dniestrem, w kierunku granicy z Rumunią, 6 Armia gen. Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego zajmowała odcinek frontu Dniestr–Chmielnik–Lubar, nowo sformowana 2 Armia gen. Kazimierza Raszewskiego znajdowała się na linii rzek Słucz i Horyń a 3 Armia gen. Edwarda Rydza-Śmigłego rozlokowana była nad Uborcią[8][9]. 27 czerwca 1 Armia Konna przełamała polską obronę na Słuczy na południe od Zwiahla, na odcinku bronionym przez I Brygadę Piechoty (rez.). Kawaleria Budionnego wdarła się w lukę między lewym skrzydłem 6 Armii a grupą gen. Leona Berbeckiego z 2 Armii[10][11].
Walki pod Korcem
[edytuj | edytuj kod]Po przełamaniu przez 1 Armię Konną frontu polskiego nad Słuczą, 3 Dywizja Piechoty Legionów wycofała się za Korczyk, a 28 czerwca 8 pułkiem piechoty Legionów płk Władysława Bończy-Uzdowskiego, wspartym przez dwie baterie 3 pułku artylerii polowej Legionów, obsadziła Korzec[12]. Dowódca pułku skierował dwa pierwsze bataliony na wschodnie krańce miasta, a III batalion pozostawił w odwodzie. Już w godzinach rannych pod polskie pozycje zaczęły podchodzić elementy rozpoznawcze nieprzyjaciela. Od strony Zwiahla nadjechał samochód pancerny, który pokonał okopy polskie i dopiero ogień artylerii zmusił go do wycofania[13].
Około południa sowiecka 4 Dywizja Kawalerii przełamała polską obronę pod Gwozdowem. Wykorzystując powodzenie, jej oddziały uderzyły na Korzec, pobiły zaskoczonych obrońców i wdarły się do centrum miasta. W tym czasie ulice zatłoczone były taborami pułkowymi pobierającymi zaopatrzenie. Wśród taborytów wybuchła panika, a odwodowy III batalion mógł zorganizować obronę dopiero na zachodnim skraju miasta. Pierwszorzutowe bataliony zmuszone zostały do przebijania się przez sowieckie ugrupowanie i poniosły duże straty. Do niewoli dostał się między innymi dowódca I batalionu kpt. Gustaw Świderski[14]. Po utracie Korca, 3 Dywizja Piechoty Legionów rozpoczęła odwrót za Horyń[12].
Bilans walk
[edytuj | edytuj kod]Bitwa o Korzec zakończyła się przegraną 8 pułku piechoty Legionów. Uzyskane przez oddziały 4 Dywizji Kawalerii zaskoczenie i opanowanie miasta zmusiło całą 3 Dywizję Piechoty Legionów do wycofania się za Horyń, w kierunku na Chorbatów[14]. Cofnęła się też cała 2 Armia[15].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Arciszewski 1923 ↓.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 231.
- ↑ Biernacki 1924 ↓, s. 66.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 198.
- ↑ Wyszczelski 2009 ↓, s. 172.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 146.
- ↑ Wyszczelski 2009 ↓, s. 195.
- ↑ Wyszczelski 2008 ↓, s. 283.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 46.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 182.
- ↑ Śmigielski 1929 ↓, s. 21.
- ↑ a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 201.
- ↑ Targowski 1928 ↓, s. 26.
- ↑ a b Targowski 1928 ↓, s. 27.
- ↑ Wyszczelski 2009 ↓, s. 197.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Franciszek Adam Arciszewski: Ostróg – Dubno – Brody. Walki 18 Dywizji Piechoty z konną armją Budiennego (1 lipca – 6 sierpnia 1920). Szkice. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Mieczysław Biernacki: Działania Armji Konnej Budiennego w kampanji polsko-rosyjskiej 1920 r. 26 V – 20 VI 1920. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1924.
- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914–1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Tadeusz Śmigielski: Zarys historji wojennej 8-go Pułku Ułanów ks. Józefa Poniatowskiego. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Mieczysław Targowski: Zarys historji wojennej 8-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.
- Lech Wyszczelski: Kijów 1920. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2008. ISBN 978-83-11-11431-9.